MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki menfi tespit davasının bozma ilamına uyularak yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü.
- KARAR -
Mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen 11.07.2012 tarihli ilk hüküm, davalı vekilinin temyizi üzerine Dairemizin 2012/15234 esas ve 2013/2293 karar sayılı 06.02.2013 tarihli kararı ile bozulmuştur. Hükmüne uyulan bozma ilamında; ""davacı, teminat olarak verilen ve bedelsiz olan icra takibine konu bonodan dolayı borçlu olmadığının tespitini istemiştir. Davalı, davacının iddiasını yazılı delille ispat etmesi gerektiğini ileri sürmüştür. Mahkemece, ... İcra Hukuk Mahkemesi"nin dava dosyasında alınan bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Oysa, ... İcra Hukuk Mahkemesi dar yetkilidir ve icra mahkemesince verilen kararlar maddi anlamda kesin hüküm teşkil etmez. Geniş yetkili olan asliye hukuk mahkemesinde açılan menfi tespit davasında tarafların iddia, savunma ve delilleri üzerinde durulup tartışılarak bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar tesisi doğru görülmemiştir."" denilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyularak alınan bilirkişi raporu doğrultusunda davacının icra takibinden dolayı 20.000,00 TL asıl alacak ve 4.734,25 TL ferileri olmak üzere toplam 24.734,25 TL borçlu olduğunun tespitine, bakiye kısım yönünden takibin iptaline, davacı tarafın icra inkar tazminatı talebinin reddine karar verilmiş, hükmün davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine bu kez Dairemizin 2014/993 esas ve 2014/4410 karar sayılı ve 05.03.2014 tarihli ilamıyla ""mahkemece bozmadan sonra yapılan yargılama sırasında alınan 05.07.2013 tarihli raporda dava konusu 10.08.2004 tanzim, 10.10.2009 vade tarihli rakamla ""20.000,000 TL"" yazı ile ""yirmi milyon"" şeklinde yazılı olan bononun 20.000,00 TL olarak kabul edilmesi gerektiği belirtilmiş ise de bu sonuca hangi gerekçeyle varıldığı gösterilmemiştir. Bir başka ifade ile hükme esas alınan bilirkişi raporu ayrıntılı incelemeyi içermediği gibi Yargıtay denetimine de elverişli değildir. Bu durumda mahkemece, konusunda uzman bir bilirkişiden tarafların iddia ve savunmaları çerçevesinde ayrıntılı incelemeyi içerir ve Yargıtay denetimine elverişli rapor alınarak tüm deliller birlikte değerlendirildikten sonra varılacak uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulmasının doğru olmadığı"" gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyularak yargılamaya devam edilmiş benimsenen bilirkişi raporu doğrultusunda davaya konu senedin 20.000,000 TL bedelli olduğunun belirlendiği, öte yandan dinlenen davacı tanıklarının beyanlarına göre davaya konu senedin teminat amacıyla düzenlendiği ve bedelsiz olduğu kanıtlandığından davanın kısmen kabul kısmen reddine, davalı tarafından takibe konu edilen 20.000.000 TL bedelli senet bakımından davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine, icra takibinin davacıya yönelik olarak iptaline, davacının kötüniyet tazminatı isteminin reddine karar verilmiş, hükmün davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine Dairemizin 2015/6900 esas, 2015/17502 karar sayılı ve 23.12.2015 tarihli ilamında; ‘‘Dava konusu 10.08.2004 tanzim tarihli senedin hem rakamla hem de yazıyla olan kısımlarında miktarının ""yirmi milyon"" olduğu bilirkişi incelemesiyle saptanmıştır. Her ne kadar davacı taraf senedin sonradan anlaşmaya aykırı doldurulduğunu ve esasen senedin teminat senedi olduğunu iddia etmiş ise de bu iddiayı kanıtlayacak yazılı delil sunamamıştır. Senedin tanzim tarihinde ""TL"" para birimi geçerli olduğundan, senet ""TL"" üzerinden düzenlenmiştir. 01.01.2005 tarihinde ""YTL"" para birimi uygulamasına geçilmiş ve para biriminden altı sıfır atıldığından dolayı takip tarihi itibarıyla senetteki miktardan altı sıfır atılması gerektiği için senedin takip tarihi itibarıyla miktarının "YTL"" ye eşdeğer ""20"" TL olarak kabulü gerekir. Bu durumda mahkemece dava konusu senedin belirtilen bu miktara (20 TL) vade tarihinden itibaren hesaplanacak faizi de gözetilerek belirlenecek miktar üzerinden davanın reddine, bakiye kısım yönünden davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken hükmüne uyulan Dairemiz bozma ilamının gereği tam olarak yerine getirilmeden eksik incelemeyle yazılı şekilde hüküm tesisinde isabet görülmemiştir.’’ gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde, davanın kısmen kabulüne kısmen redddine,... 2. İcra Müdürlüğü"nün 2011/2299 Esas sayılı dosyasında davacının davalıya 20 TL asıl alacak, 4,83 TL bu alacağın ferileri olmak üzere 24,83 TL borçlu olduğunun, bakiye kısmı yönünden borçlu olmadığının tespitine ,borçlu olunmayan kısım yönünden takibin iptaline karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, icra takibine konu bonodan kaynaklanan takipten dolayı borçlu olunmadığının tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece hüküm fıkrasında davacının borçlu olduğu miktar belirtilmiş; ancak borçlu bulunmadığı kısmı ise açıkça yazılmayarak bakiye kısım yönünden borçlu olmadığının tespitine karar verilmiştir. Menfi tespit davalarında davacının borçlu olmadığı miktar açıkça yazılarak o miktar yönünden borçlu olmadığının tespitine karar verilmesi gerekir. Yine, karar ve ilam harcının tahsiline karar verilirken hüküm altına alınan miktar üzerinden karar verilmesi gerekirken maktu karar ve ilam harcı alınması da doğru görülmemiştir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA,bozma nedenine göre davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin harcın istek halinde temyiz eden davalıya iadesine, 03/10/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.