MAHKEMESİ : Alanya 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 17/01/2013
NUMARASI : 2012/448-2013/34

Dava dilekçesinde, Kamulaştırma Yasasının 4650 Sayılı Yasayla değişik hükümleri uyarınca, kamulaştırma bedelinin tespiti ve taşınmaz malın idare adına tescili istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Y A R G I T A Y K A R A R I
Temyiz istemlerinin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasal gerektirici nedenlere ve özellikle kanıtların takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre sair temyiz itirazları yerinde değildir.
Ancak;
1-Aynı kamulaştırma kapsamında aynı değerlendirme (2008 ) tarihi itibariyle dava konusu taşınmazla aynı köyde bulunan bir kısım taşınmazların kamulaştırma bedelinin tespit ve tescil davalarının dairemizde daha önce yapılan temyiz incelemesinde (Alanya 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2008/588 E 2012/634 K sayılı dosyası - Dairenin E 2013/13681- K2013/13832) bilirkişi raporlarında sulu taşınmazda münavebeye buğday, saman, fasulye (2.ürün), domates, kabak, marul (2.ürün) alınmasına ve kamulaştırma bedelinin tespit edilmesine karşın bu dosyada dava konusu . parsel sayılı taşınmazda münavebe planı değiştirilerek domates, taze fasulye (2.ürün), patlıcan, kabak, karnabaharın (2.ürün) münavebeye alınmasıyla kamulaştırma bedelinin daha yüksek tespit edilmiş olması,
2-Taşınmazların Alanya-Mersin yoluna, yerleşim alanlarına, sahile ve turizm alanlarına yakın olması gibi nedenler tarım arazisi niteliğindeki taşınmazın değerinde en çok %15 objektif artışa neden olabileceği düşünülmeden %35 oranında objektif artış uygulayan bilirkişi raporuna göre hüküm kurulması,
3-2942 sayılı Yasanın 4650 sayılı Yasayla değişik 11. maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca arazilerde, taşınmazın kamulaştırma (değerlendirme) tarihindeki mevki ve şartlarına göre ve olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net geliri ve bedelin belirlenmesinde etkili olacak diğer objektif ölçüleri esas alınarak bilimsel yöntemle kamulaştırma bedeli tespit edilir. Üretim miktarının yükseltilmesi veya erken hasat için uygulanan tarımsal teknik ve modeller, taşınmazın kendine has ayırıcı özelliğiyle birleşmedikçe, bu tarımsal usullerle elde edilen yüksek üretim miktarı ve turfanda fiyatı uygulanarak taşınmazın net geliri ve dolayısıyla değeri yükseltilemez.
Bilirkişi kurullarınca dava konusu. parsel sayılı taşınmazın serada domates ve salatalık yetiştirme yönteminin dava konusu taşınmaza, sahip olduğu özel nitelikler şekliyle uygulandığını belirleyen bir değerlendirme yapılmamıştır. Esasen tarım arazisinde, çevrede ekilmesi mutad olan çeşitli ürünlerin yıllara yayılmış münavebesi sonunda elde edilecek ortalamalara göre değer biçilir. O nedenle dava konusu . parsel sayılı taşınmazı açık tarım arazisi kabul ederek mutad ürünlere göre değer biçilmesi gerektiği düşünülmeden serada domates ve salatalık ürünlerinin net gelirlerinin ortalaması alınmak suretiyle taşınmazın değerinin bulunması,
4-Bilirkişi kurulunca değerlendirmeye alınan dava konusu taşınmaz üzerindeki ağaçların yaş ve cinsleri itibariyle 2008 yılı rayiç değerlerini gösterir listenin gıda, tarım ve hayvancılık ilçe müdürlüğünden getirtilerek bilirkişi raporunun denetlenmemiş olması,
5-10.12.2003 tarih ve 5018 sayılı Yasaya 5436 sayılı Yasa ile eklenen (1) sayılı cetvelin 41.sırasında Karayolları Genel Müdürlüğü genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri arasında gösterilmiş olup, bu yasal düzenleme 5436 sayılı Yasanın 18.maddesinin (f) bendi uyarınca 01.01.2006 tarihinde yürürlüğe girmiş bulunmaktadır. Buna göre, genel bütçe kapsamında kalan Karayolları Genel Müdürlüğünün 492 sayılı Harçlar Yasasının 13/J maddesi hükmüne göre (1) sayılı tarifedeki yargı harçlarından müstesna tutulduğu gözetilmeden karar harcının alınmış olması,
Kabule göre de;
6-Mahkemenin ilk kararında tespit edilip idarece davalı adına bankaya yatırılan bedel ile bozmadan sonra saptanıp hüküm altına alınan bedel arasındaki farkın (idarece fazladan yatırılmış olan paranın) davalı tarafça bankadan çekilmesine kadar varsa işlemiş olan mevduat faizi ile birlikte davacı idareye ödenmesine karar verilmesi gerektiğinin düşünülmemesi,
Doğru görülmemiştir.
Ayrıca ;
7-Anayasa Mahkemesi 1. Bölümünün 19.12.2013 tarih ve 2013/817 sayılı kararında, kamulaştırma bedelinin tespiti için açılan davada uzun süren bir yargılama sonunda, dava tarihi itibarıyla belirlenen bedele hükmedilmesinin Anayasanın 35. maddesinde güvence altına alınan mülkiyet hakkının ihlal edildiği kabul edilerek mal sahibine tazminat ödenmesi gerektiği belirtilmiştir.
Yasa koyucu da, bu hak ihlalini dikkate alarak, 6459 sayılı Kanunun 6. maddesiyle 2942 sayılı Kanunun 10. maddesine eklenen fıkrada (yürürlük tarihi 30.04.2013) kamulaştırma bedelinin tescili için açılan davanın dört ay içinde sonuçlandırılmaması halinde, tespit edilen bedele bu sürenin bitiminden itibaren faiz uygulanmasına ilişkin düzenleme getirmiştir.
Her ne kadar, getirilen bu faiz hükmü maddi hukuka ilişkin olup, aynı yasanın 29. maddesi gereğince yayımı tarihinden sonra açılacak davalara uygulanması gerekir ise de; 30.04.2013 tarihinden sonra açılacak davalar için yapılan bu düzenleme ile Anayasa Mahkemesinin makul süreyi aşan yargılamanın hak ihlali oluşturduğuna ilişkin kararı birlikte değerlendirildiğinde, 30.04.2013 tarihinden önce açılmış ve henüz kesinleşmemiş kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescili davalarında öngörülen dört aylık yargılama süresinin makul süre kabul edilerek, hakkaniyet gereğince taşınmaz malikinin zararının giderilmesi amacıyla dava tarihinden itibaren dört aylık sürenin bittiği tarihten, mahkemenin ilk karar tarihine kadar (bozma sonrası tespit edilen bedelin azaldığı dikkate alınarak ) tespit edilen kamulaştırma bedeline faiz uygulanması gerektiğinden hükmün bu yönden de bozulması gerekmiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edenlerden davalı tarafa iadesine, 17.06.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.