Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 2006/5174 Esas 2007/2254 Karar Sayılı İlamı

Davacı,   davalı işveren nezdinde 25.08.2003-05.02.2005 tarihleri arası çalıştığının tesbitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan  ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
Dava, davacının davalıya ait işyerinde 25.08.2003-05.02.2005 tarihleri arasında çalıştığının tesbiti istemine ilişkindir.
Mahkemece davacının belirli zamanlarda işyerine gelip temizlik işlerini yaptığı, davacı ile davalı arasındaki ilişkinin hizmet değil istisna aktine dayandığı gerekçesiyle istemin reddine karar verilmiştir.
506 sayılı Kanunun 2. maddesi hükmüne göre bir hizmet aktine dayanarak bir veya birkaç işveren tarafından çalıştırılanlar bu kanuna göre sigortalı sayılırlar. Hizmet aktinin unsurları hizmetin belirli veya belirli olmayan bir zaman içinde görülmesi, hizmet aktinin konusu olan edimin işverene ait işyerinde yerine getirilmesi, edimin ifasında işverenin denetim ve gözetimi altında bulunulması, edimin ücret karşılığında yapılması ve ücretin zaman esası üzerinden saptanmasıdır. İstisna aktinde ise bir eserin ücret karşılığında yaratılması sözkonusudur. İstisna aktinde ücretin tesbitinde eser gözönünde tutulur. İş sahibinin talimat verme yetkisi ise elde edilecek sonuç içindir. Halbuki hizmet aktinde emir ve talimat yetkisi işçinin çalışma yerinin, işe başlayıp ve sona eriş saatinin işverence tesbiti biçimindedir. Giderek istisna aktinde işin işyerinde görülmesi zorunlu değildir.
Baskın olan bilimsel ve yargısal görüşlere göre "zaman" ve "bağımlılık" unsurları hizmet akdinin ayırıcı ve belirleyici özellikleridir.Zaman unsuru çalışanın iş gücünü belirli yada belirli olmayan bir süre içinde işverenin buyruğunda bulundurmasını, bağımlılık unsuru ise çalışanın bu süre içinde işveren veya vekilinin buyruğu ve denetimi altında edinimini yerine getirmesidir.
Davalıya ait halı, mobilya gibi dayanıklı tüketim mallarının satıldığı işyerinde temizlik ve getir-götür işlerinde çalışan bir kişinin hizmetini işverenin buyruğu altında yaptığı açıktır. Bu durumda aradaki ilişkinin hizmet akdine dayandığı ve davacının sigortalılık niteliği kazandığı açıktır. Şirket temsilcisinin son oturumda "sıkışık olduğumuz dönemlerde davacıya müşterilere fatura kestirdiğimiz oldu" şeklindeki açıklaması karşısında da işverenin davacının sigortalılık niteliğini kazandığını da dolaylı olarak kabul ettiğini göstermektedir.
Dosyadaki deliller, tanık ifadelerine, irsaliye belgelerine, işyerinde çekilmiş resimlere göre mahkemece istemin kabulüne karar verilmesi gerekirken ilişkinin hizmet akdine dayanmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan  temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde  temyiz edene iadesine, 19.02.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi.