MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki kooperatif üyeliğinden ihraç kararının iptali, üyeliğin tesbiti davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacılar vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacılar vekili, müvekkillerinin kooperatif ortağı olduğunu, davacı ..."in önce 1997 yılında daha sonra da 2002 yılında düzenlenen 258 üye kimlik numarası ile diğer davacı ..."in de 2003 yılında 127 üyelik numarası ile üyeliğe alındıklarını, tutulan kayıt defterinde ise önce 258 sayılı üye numarasının müvekkili ..."e verildiğini, bu üyeliğin .... isimli üyeden devir aldığının yazı olduğunu,..."nın kayıt defterinde ise üyeliğin ..."e devredildiğinin kayıt altına alındığını, müvekkillerinin hangi üye numarası ile kooperatife üye oldukları konusunda belirsizlik olduğunu, müvekkili ..." in kooperatif hesabına yatırdığı aidatların yatırılmamış gibi gösterildiğini, ..." in üyeliğini .... .... Noterliği"nin 04.04.2008 tarih ... yevmiye numarası ile eşi ..." e devrettiğini, bu sefer de müvekkili ..."e 88 üye numarası verildiğini ve bu üye numarası ile ..."in davalı kooperatifin hesabına aidat yatırmaya devam ettiğini, davalı kooperatif tarafından müvekkili ..."e ihtarnameler gönderilerek ihracına karar verildiğini, ihraç kararıyla birlikte gönderilen ihtarnamede ise borcun nakit veya konut kredisi çekilerek ödenmesi konusunda talepte bulunulduğunu, anılan ihraç kararından iki yıl sonra da dairenin tahliyesinin istenildiğini, ihraç kararı verildikten sonra aynı gün tekrar ihtar çekilerek aidat borcunun istenmiş olması ve konut kredisi çekmesi yönünde talepte bulunulmasının ihraç kararını tamamen bertaraf ettiğini ileri sürerek, ..."in üyelikten çıkarılmasına ilişkin ihraç kararının iptali ile devir nedeniyle ..."in kooperatif üyesi olduğunun tespitini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davacı ..."in kooperatif üyesi olduğunu ve sadece bir üyelik hakkı bulunduğunu, bir üyenin birden fazla üyelik hakkı olamayacağını, davacı ..."in kooperatif üyeliğinden ihraç edildiğini, genel kurulda ihraç kararlarının onaylandığını ve kesinleştiğini, bu nedenle ihraç kararının iptali davası açılamayacağını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre; davacı ..."in ortaklıktan ihracına dair kararın tebliğinden itibaren üç aylık hak düşürücü süre içinde iptali için dava açmadığı, ihraç kararı kesinleştikten sonra üyeliği devretme hakkı bulunmadığı, yapılan devir işleminin geçersiz olduğu, ..."in devir nedeniyle kazanabileceği yeni bir üyelik hakkı bulunmadığı gerekçesiyle davacıların davasının reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacılar vekili temyiz etmiştir.
Dava, ihraç kararının iptali, üyeliğin tespiti istemine ilişkindir.
Kooperatifler Kanunu"nun .../.... ve .... ve davalı kooperatif anasözleşmenin .../.... ve .... .../...
maddelerinde ""Ortak, çıkarma kararının tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde iptal davası açabilir. Tebliğ edilen karar yönetim kurulunca verilmiş ise ortak üç aylık süre içinde genel kurula da itiraz edebilir. Bu itiraz, ilk toplanacak genel kurula sunulmak üzere, yönetim kuruluna noter aracılığı ile tebliğ ettirilecek bir yazı ile yapılır. Genel kurula itiraz edildiği takdirde yönetim kurulunun çıkarma kararı aleyhine itiraz davası açılamaz. İtiraz üzerine genel kurulca verilecek karara karşı itiraz davası hakkı saklıdır. Üç aylık süre içinde genel kurula veya mahkemeye başvurmak suretiyle itiraz edilmeyen çıkarılma kararları kesinleşir"" hükmüne yer verilmiştir. Bir üyenin yönetimin ihraç kararına itirazı ihraç iptali davasından önce yönetimce genel kurula intikal ettirilmiş ve üye aleyhine davadan önce karar verilmiş ise, davanın yönetim kurulu kararına karşı açılmadığı, genel kurulca verilen karara karşı süresinde itiraz davası olarak açıldığı kabul edilerek, bundan sonra davanın esasına girilmesi gerekir.
Somut olayda, davacılardan ... hakkında davalı kooperatifin yönetim kurulu tarafından alınan ....09.2007 tarihli ihraç kararı ........2007 tarihinde kendisine tebliğ edilmiş ise de ihraç kararının görüşülmesi davalı kooperatifin ....03.2008 tarihli genel kurul gündemine alınmış ve yönetim kurulu tarafından ihracına karar verilen üyelerin ihracına karar verilmesi ... red oyuna karşılık ... oyla kabul edilmiştir.Bu durumda kooperatif genel kurulu davacı ..."in ihraç kararına bir itirazı olmasa da yönetimin gündeme almasıyla esasen yetkisinde olan konuyu gündemin .... maddesinde görüşerek karara bağladığına göre, artık davacının genel kurula itiraz yolunu kullanıp kullanmadığına ya da süresinde kullanıp kullanmadığına bakılmaksızın davanın genel kurul kararına karşı açılmış olduğunun kabulü gerekir.İhraca ilişkin genel kurul kararına karşı tebliğden itibaren üç ay içinde dava açılması gerekli olup mahkemece öncelikle ihraç kararının alındığı genel kurul kararının davacı ..."e tebliğ edilip edilmediği araştırılmalıdır. Genel Kurul kararının tebliğ edilmiş olması halinde dava tarihi itibariyle üç aylık hak düşürücü sürenin geçip geçmediği değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Genel kurul kararının tebliğ edilmemiş olması halinde ise davanın süresinde açıldığının kabulü gerekmektedir. Davanın süresinde açıldığının kabulü halinde ise, genel kurul kararı ile yönetim kurulunun ihraç kararı onaylanmış olsa da, yönetim kurulunun uyguladığı ihraç prosedürünün yasaya ve anasözleşmeye uygun olup olmadığı üzerinde durulmalıdır. 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu"nun .... maddesinde, aidatlarını geciktiren üyelere iki ihtarın gönderilmesi, ilk ihtarda uygun bir süre (en az ... gün) ve ikinci ihtarda bir ay içinde yükümlülüklerin yerine getirilmesinin ihtar edilmesi öngörülmüştür. Buna göre, ikinci ihtarda ... günlük süre verilmesi kural olarak doğru değildir. Ancak, ikinci ihtarın tebliğ edildiği ayın ... gün çekmesi halinde bu ihtar ortağın aleyhine hüküm doğurmadığından geçerli olacaktır. Somut olayda, davacı ..."e gönderilen ....05.2007 keşide tarihli ikinci ihtarname 31 gün çeken Mayıs ayında tebliğ edilmiştir. Anılan madde hükmüne göre ortağa tanınması gereken süre bir ay olması gerekirken, davacının aleyhine sonuç doğuracak şekilde ... günlük süre verilmesi nedeniyle bu ihtarın geçersiz olduğu, buna göre de ihraç kararının iptali gerektiği gözetilmelidir. Bu durumda mahkemece, ihraç iptali davasının süresinde açıldığının kabulü halinde, bu istemin kabulüne karar verilmesi, bundan sonra diğer davacının hukuki durumunun değerlendirilmesine geçilmelidir.
Dava dilekçesinde davacı ..."in üyeliğini diğer davacı ..."e devrettiği ileri sürülüp buna ilişkin kooperatif üyelik hakkı devir sözleşmesi isimli belge dosyaya sunulmuştur.Daire satımında üyelik kendiliğinden alıcıya satım ile birlikte geçmez.
Satıcının üye olması ve üyeliğinin alıcı tarafından ayrıca devir alınması gerekmektedir. Üyelik ayrıca devredilmedikçe satıcının üyeliği kooperatif nezdinde devam eder. Satıcının üye olması, alıcının bu üyeliği ayrıca devir alması, devir alanın kooperatif üyelik koşullarını taşıması halinde kooperatifin bu kişiyi 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun .../.... maddesi uyarınca ortaklığa kabul etmesi zorunludur. Dosya kapsamından davacılar arasında Noterlikçe yapılan sözleşmenin üyelik devrine ilişkin olduğu hususunda bir tereddüt olmayıp üyeliğin devrine ilişkin sözleşmenin davalı kooperatife tebliğ edilip edilmediği ya da devrin diğer anlatımla devir alan..."ın üyeliğinin kooperatifçe açıkça ya da zımnen kabul edilip edilmediği anlaşılamamaktadır. Kooperatif ortaklığı, kooperatif yetkili organlarının açık bir kabulü ile gerçekleşebileceği gibi bu hususta açıkça alınmış bir karar olmasa da, kooperatifin kişi ile bu sıfatla yazışmalar yapması, onu genel kurullara çağırması, belirli miktarda ödeme kabul etmesi veya konut tahsisi ve teslim etmesi ve tadilata izin vermesi şeklinde zımnen de gerçekleşebilir. Mahkemece, davalı kooperatifin anasözleşmenin 76. maddesi uyarınca tutulması zorunlu olan defterleri, genel kurul tutanakları, haziran cetvelleri, varsa banka kayıtları ve diğer ödemeye belgeler üzerinde kooperatif konusunda uzman bir bilirkişiye inceleme yaptırılarak, davacı ..."in davalı kooperatifçe yukarıda açıklanan ilkeler doğrultusunda açık veya zımnen üye kabul edilip edilmediği hususunda denetime elverişli rapor alınıp, oluşacak sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekir. Bu kapsamda yalnızca üye kayıt defteri ve ödemeleri gösteren belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucu düzenlenen bilirkişi raporu da bu uyuşmazlığın çözümünde yetersiz kalmıştır. Mahkemece davalı kooperatifin defter, kayıt ve belgeleri üzerinde ayrıntılı inceleme yapılarak, devir sözleşmesinin davalı kooperatife ulaşıp ulaşmadığı, devir sonrasında kooperatifin hangi davacıyı açıkça ya da zımnen üye olarak benimsediği, diğer anlatımla devir alan..."ın üyeliğinin benimsenip benimsenmediği değerlendirilmeli, benimsenmiş ise..."ın üye olduğunun tespitine karar verilmesi, kooperatifin zımni bir benimsemesi olmadığı taktirde ve sadece devrin ulaştığına dair bilgi veya belgeye rastlanması halinde, davacı ..."in ortaklık koşullarını taşıyıp taşımadığı değerlendirilip, ortaklık şartlarını taşıdığının belirlenmesi halinde..."ın üye olduğunun tespitine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde eksik incelemeye dayalı hüküm kurulması doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davacılar yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren ... gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere ....02.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.