19. Ceza Dairesi 2015/34107 E. , 2019/4414 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Ceza Mahkemesi
SUÇ : 5187 Sayılı Kanuna Aykırılık
HÜKÜM : Mahkumiyet
Yerel Mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle; başvurunun süresi, kararın niteliği ve suç tarihine göre dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü;
Temyiz isteğinin reddi nedenleri bulunmadığından işin esasına geçildi.
Vicdani kanının oluştuğu duruşma sürecini yansıtan tutanaklar, belgeler ve gerekçe içeriğine göre yapılan incelemede;
Talep edenin şikayetine konu olan 5187 sayılı Kanun"un "Düzeltme ve cevabın yayımlanmaması" başlıklı 18. maddesi;
"Düzeltme ve cevabın yayımlanmasına ilişkin kesinleşmiş hâkim kararlarına uymayan sorumlu müdür ve sorumlu müdürün bağlı olduğu yetkili onmilyar liradan yüzellimilyar liraya kadar ağır para cezasıyla cezalandırılır. Ağır para cezası, bölgesel süreli yayınlarda yirmimilyar liradan, yaygın süreli yayınlarda ellimilyar liradan az olamaz.
Sorumlu müdür ve sorumlu müdürün bağlı olduğu yetkili hakkında verilen ağır para cezasının ödenmesinden yayın sahibi, sorumlu müdür ve sorumlu müdürün bağlı olduğu yetkili ile birlikte müteselsilen sorumludur.
Düzeltme ve cevap yazısının yayımlanmaması veya 14 üncü maddenin birinci fıkrasında belirtilen şartlara uyulmaksızın yayımlanması hallerinde hâkim ayrıca, masraflar yayın sahibi tarafından karşılanmak üzere, bu yazının tirajı yüzbinin üzerinde olan iki gazetede ilân şeklinde yayımlanmasına da karar verir.",
5252 sayılı Kanun"un "Ağır para cezasının dönüştürülmesi" başlıklı 5. maddesi;
"(1) ...kanunlarda öngörülen "ağır para" cezaları, "adli para" cezasına dönüştürülmüştür.
(2) Bu kanunlarda Türk Ceza Kanununda belirlenen cezalar sistemine uygun değişiklik yapılıncaya kadar, (…) alt veya üst sınırlar arasında uygulama yapılmasını gerektirir nitelikteki adli para cezalarında cezanın alt sınırı dörtyüzellimilyon, üst sınırı yüzmilyar Türk Lirası olarak uygulanır. Bu fıkra hükümleri, nispî nitelikteki adli para cezaları hakkında uygulanmaz.
(3) (Ek fıkra: 11/5/2005 – 5349/1 md.) Ağır para cezasından dönüştürülen adlî para cezasının ödenmemesi halinde, 13.12.2004 tarihli ve 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 106 ncı maddesi hükümlerine göre hapis süresinin belirlenmesinde bir gün karşılığı olarak yüzmilyon Türk Lirası esas alınır.",
5271 sayılı CMK"nun "İhbar ve şikâyet" başlıklı 158. maddesi;
"(1) Suça ilişkin ihbar veya şikâyet, Cumhuriyet Başsavcılığına veya kolluk makamlarına yapılabilir.
(2) Valilik veya kaymakamlığa ya da mahkemeye yapılan ihbar veya şikâyet, ilgili Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilir.
(3) Yurt dışında işlenip ülkede takibi gereken suçlar hakkında Türkiye"nin elçilik ve konsolosluklarına da ihbar veya şikâyette bulunulabilir.
(4) Bir kamu görevinin yürütülmesiyle bağlantılı olarak işlendiği iddia edilen bir suç nedeniyle, ilgili kurum ve kuruluş idaresine yapılan ihbar veya şikâyet, gecikmeksizin ilgili Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilir.
(5) İhbar veya şikâyet yazılı veya tutanağa geçirilmek üzere sözlü olarak yapılabilir...",
Yine adı geçen 5271 sayılı Kanun"un "Hükmün konusu ve suçu değerlendirmede mahkemenin yetkisi" başlıklı 225. maddesi;
"(1) Hüküm, ancak iddianamede unsurları gösterilen suça ilişkin fiil ve faili hakkında verilir.
(2) Mahkeme, fiilin nitelendirilmesinde iddia ve savunmalarla bağlı değildir." hükümlerini amirdir.
Buna göre, düzeltme ve cevabın yayınlanmaması suçunun yaptırımının adli para cezası olduğu cihetle, bu suçtan doğacak şikayet veya ihbar dilekçelerinin ancak Cumhuriyet Başsavcılığı veya kolluk makamlarına yapılabileceği, başka bir kamu kurumuna yapılmışsa en yakın Cumhuriyet Başsavcılığına gönderileceği, gereğinin Cumhuriyet Başsavcılığınca yerine getirileceği, açılacak kamu davasında ise ağır para cezası yerine adli para cezası verileceği öngörülmektedir.
Somut olayda, şikayetçi ... vekilinin, doğrudan Sulh Ceza Mahkemesine hitaben yazdığı 18.03.2014 havale tarihli dilekçesiyle; 5187 sayılı Kanun"un 14. maddesi gereği verilen düzeltme ve cevap metninin yayımlanmasına dair Niğde 2. Sulh Ceza Mahkemesinin 2014/85 D.İş. Sayılı ve 21.01.2014 tarihli kararının kesinleşmesine rağmen yerine getirilmediğinden bahisle, yerel gazetenin sorumlularının 5187 sayılı Kanun"un 18. maddesi gereği cezalandırılmasını istediği, mahkemece değişik iş doyası açılarak süreli yerel yayının sorumlularının 10.000"er TL ağır para cezasıyla cezalandırılmalarına ve düzeltme ve cevap yazısının tirajı yüz binin üzerinde iki gazetede yayımlanmasına itiraz yolu açık olmak üzere karar verildiği, ... vekilinin bu kez cezanın 20.000 TL olması gerektiğinden bahisle karara itiraz ettiği, itirazı inceleyen Niğde 2. Asliye Ceza Mahkemesinin 2014/82 D.İş. sayılı kararıyla itirazın reddine karar verdiği anlaşılmakla,
"Davasız yargılama olmaz" ilkesinin bir gereği olarak, Niğde (Kapatılan) 1. Sulh Ceza Mahkemesince, kendisine hitaben yazılan dilekçenin sorumlular hakkında bir suç duyurusu olduğundan bahisle Cumhuriyet savcılığına gönderilmesi, bu nedenlede durma kararı verilmesi usulüne uygun şekilde açılacak bir kamu davası olması halinde kovuşturmanın yapılması gerekirken, şikayetle aynı gün değişik iş dosyası açılarak sorumluların ağır para cezasıyla cezalandırılmalarına ve metnin tirajı yüz binin üzerinde iki gazetede yayımlanmasına karar verilmesi,
Kanuna aykırı ve O Yer Cumhuriyet savcısının temyiz nedenleri bu itibarla yerinde görüldüğünden tebliğnameye uygun olarak HÜKMÜN 5320 sayılı Kanun"un 8/1. maddesi gereğince uygulanması gereken 1412 sayılı CMUK"nun 321. maddesi uyarınca BOZULMASINA, yargılamanın bozma öncesi aşamadan başlayarak sürdürülüp sonuçlandırılmak üzere dosyanın mahkemesine gönderilmesine, 18.02.2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.