9. Hukuk Dairesi 2021/2664 E. , 2021/6790 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı asıl davada; Başbakanlık ... ve ... Konut Hizmet Yönetim İşletmeciliği ve Ticaret A.Ş"yi davalı göstererek; ... TOKİ Sitesinde bina görevlisi olarak çalıştığını, aylığının gecikmeli ve eksik ödenmesi, oturduğu kapıcı dairesine doğalgaz aboneliği yaptırılmaması nedeniyle iş akdini haklı nedenle feshettiğini beyanla, kıdem tazminatı, fazla çalışma (02/01/2012-26/11/2012 tarihleri arası için), hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücreti (02/01/2012-26/11/2012 tarihleri arası için) alacaklarının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiştir.
Davacı birleşen davada ise; bu defa Başbakanlık ... ve ... Konut Hizmet Yönetim İşletmeciliği ve Ticaret A.Ş ve TOKİ Üç Kuyular Site Yönetimini davalı göstererek aynı gerekçelerle, aynı taleplerde bulunmak suretiyle iki davanın birleştirilmesini istemiştir.
Davalıların Cevaplarının Özeti:
Davalılar davanın reddi gerektiğini savunmuşlardır.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, her üç davalının da davacı işçinin alacaklarından müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne dair verilen karar, davalılar vekillerinin temyizi üzerine, Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 05.12.2019 tarihli ilâmıyla, sair temyiz itirazları incelenmeksizin, Mahkemece Hukuk Muhakemeleri Kanunu 297/2. maddesi gereğince asıl ve birleşen davalar bakımından ayrı ayrı hüküm kurulmak suretiyle, birleşen davanın davalıları TOKİ ve ... Konut Hizmet Yönetim İşletmeciliği ve Ticaret A.Ş bakımından Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 114/1-ı maddesi gereğince derdestlik nedeniyle dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle bozulmuştur. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davalılar TOKİ ve ... Konut Hizmet Yönetim İşletmeciliği ve Ticaret A.Ş. aleyhine açılan asıl davanın husumet yokluğu nedeniyle reddine, TOKİ ve ... Konut Hizmet Yönetim İşletmeciliği ve Ticaret A.Ş. ile ... aleyhine açılan birleşen davanın ise davalılar TOKİ ve ... Konut Hizmet Yönetim İşletmeciliği ve Ticaret A.Ş. yönünden usulden reddine, davalı ... yönünden ise davanın kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
Taraf ehliyeti 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 114/1-d maddesi gereğince dava şartlarındandır ve davanın her aşamasında ileri sürülebilir. Taraflarca ileri sürülmese dahi gerek Mahkemece, gerekse Yargıtayca tarafların bu yönde bir savunmasının olup olmadığına bakılmaksızın kendiliğinden göz önünde tutulur. Buradan hareketle, davalı ... Yönetiminin açılan davada taraf sıfatı bulunup bulunmadığının açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
Site/apartman yönetimlerinin tüzel kişiliği bulunmadığından, kural olarak site/apartman yöneticisi ya da yönetim kurulunun dava ve taraf ehliyeti bulunmamaktadır. Yönetici ya da site/apartman yönetimi ancak 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununun tanıdığı yetkiler dahilinde dava açma hakkını kullanabilir.
Somut uyuşmazlıkta, dava konusu dönemde söz konusu sitede henüz kat mülkiyeti kurulu olmayıp, dolayısıyla ... Geçici Site Yönetimi adı altında oluşturulan yönetim Kat Mülkiyeti Kanununa göre oluşturulan bir yönetim değildir. TOKİ Başkanlığı tarafından görevlendirme şeklinde oluşturulan geçici bir yönetimdir. Nitekim dosya içinde mevcut olan belgelerden, davalı TOKİ Başkanlığının 18.02.2009 tarih ve 877 sayılı Başkanlık Makamı Olur’u ile ...1,2,3,4. Etap Toplu Konutlarında geçici yönetim ve denetim kurullarının oluşturulduğu, 25.04.2011 tarih ve 2230 sayılı Başkanlık Makamı Olur’u ile yönetim kurulunda üye değişikliği yapıldığı görülmektedir. Hal böyle olunca tüzel kişiliği bulunmayan ve bu nedenle dava ve taraf ehliyeti söz konusu olmayan ... Geçici Site Yönetimi aleyhine dava açılması mümkün değildir. Sözü edilen yönetim tarafından yapılan eylem ve işlemlere karşı TOKİ Başkanlığının sorumlu olacağı açıktır.
Her ne kadar aynı işyeri ile ilgili olarak açılan benzer dosyalarda söz konusu yönetimin sorumluluğuna dair verilen kararlar Dairemizce onanmış ise de, yukarıda belirtilen hususlar gözönüne alınarak yeniden yapılan değerlendirme sonucunda, TOKİ Başkanlığı tarafından görevlendirme ile geçici yönetim şeklinde oluşturulan ... Site Yönetiminin dava ve taraf ehliyeti bulunmadığı anlaşıldığından davalı ... hakkında açılan davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Öte yandan TOKİ Başkanlığı adına hareket eden ...1,2,3 ve 4. Etap TOKİ Konutları Geçici Site Yönetim Kurulu Başkanlığı ile aynı zamanda davalı TOKİ Başkanlığının iştiraki de olan ... Konut Hizmet Yönetim İşletmeciliği ve Ticaret A.Ş. arasında imzalanan 06.03.2009 tarihli ...1,2,3 ve 4. Etap TOKİ Konutları Geçici Site Yönetim Kurulu Başkanlığı Hizmet Alım Sözleşmesi ile site yönetim organizasyonunun kurulması ve site yönetim hizmetlerinin yapılması işlerinin davalı ... Konut Hizmet Yönetim İşletmeciliği ve Ticaret A.Ş.’ne devredildiği ve ek protokoller ile işin süresinin 31.03.2013 tarihine kadar uzatıldığı anlaşılmaktadır. Dolayısıyla bu dönem bakımından davalılar TOKİ Başkanlığı ile ... Konut Hizmet Yönetim İşletmeciliği ve Ticaret A.Ş. arasında asıl işveren alt işveren ilişkisinin kurulduğunun kabulü gerekir. Buna göre de, dava konusu işçilik alacaklarından davalı TOKİ Başkanlığının devirden önceki dönem bakımından devreden işveren sıfatı ile devirden sonraki dönem bakımından ise asıl işveren sıfatı ile sorumlu olduğu düşünülmelidir. Davalı ... Konut Hizmet Yönetim İşletmeciliği ve Ticaret A.Ş. ise son ve alt işveren olarak sorumludur.
Yukarıda belirtilen hususlar gözönünde bulundurularak davalıların sorumluluklarının belirlenmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 24/03/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.