(Kapatılan)22. Hukuk Dairesi 2017/29635 E. , 2020/6435 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılar vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin 23.11.2007 tarihinden itibaren asıl işverenlerin ... ... ... ve ... ... Hastaneleri Başkanlığı olduğu çeşitli alt işverenlerde, iş akdini haklı nedenlerle ve ihbar önelsiz feshettiği 03.04.2015 tarihine kadar İskenderun İlçe Devlet Hastanesi"nde belirsiz süreli hizmet akdi ile işçi olarak çalıştığını, İskenderun ... Merkezi"nin 01.04.2015 tarihli yazısına göre 506 sayılı yasanın 1.fıkrasının (A) bendinin (a) ve (b) bentlerinde öngörülen yaş koşulu dışında kalan 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme koşulunu yerine getirdiğinden 1475 sayılı İş Kanunu"nun değişik 14. maddesinin birinci fıkrasının (5) numaralı bendine istinaden emekliliğe hak kazanması nedeniyle taşeron firmaya sunduğu 03.04.2015 tarihli dilekçe ile işyerinden ayrıldığını, çalıştığı dönemde yıllık izinlerinin kullandırılmadığını ve yıllık izin ücretlerinin ödenmediğini, fesih tarihine kadarki döneme kadar davacının 07:00 - 16:00 ayda 4-5-6 defa nöbet (nöbet hafta içine denk gelmesi halinde akşam 16:00-ertesi sabah 08:00, hafta sonuna denk gelmesi halinde sabah 08:00-ertesi sabah 08:00 şeklinde (24 saat)) haftada bir gün tatil şeklinde çalıştırılmasına karşın fazla mesai ücretlerinin kendisine ödenmediğini, çalışma süresi boyunca ulusal bayram genel tatil günlerinin tamamında çalıştırılmasına rağmen ulusal bayram genel tatil ücretlerinin tarafına ödenmediğini beyanla kıdem tazminatı ve diğer işçilik alacaklarının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalılar vekili, davanın reddini savunmuştur.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece yapılan yargılamaya, toplanan delillere, tüm dosya kapsamı, bilirkişi raporu ve tanık beyanlarına göre davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davalılar vekilleri temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalıların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışındaki tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Taraflar arasında davacının yıllık ücretli izin alacağına hak kazanıp kazanmadığı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Davacı, davalı işyerinde çalıştığı döenmde yıllık izinlerinin kullandırılmadığını ve yıllık ücretli izin alacağının ödenmediğini iddia etmiştir.
Davacının ... ... Ltd. Şti.’de çalışırken 01.06.2014 - 19.06.2014 tarihleri arasında yıllık izin kullanmak istediğine dair yazı ile ihbar edilen ... Ltd. Şti tarafından davacının 08.12.2008 - 24.12.2008 arasında 14 gün, 30.11.2009 - 16.12.2009 tarihleri arasında 14 gün, 01.11.2010 - 17.11.2010 tarihleri arasında 14 gün, 23.11.2012 - 21.12.2012 tarihleri arasında 28 gün yıllık izin kullandığına dair yıllık ücretli izin cetveli dosyaya sunulmuş, davacı vekili tarafından ... Ltd. Şti.’nin dosyaya sunmuş olduğu yıllık izin cetveline itiraz edilmiş, davacı tanıkları da yıllık izin cetvellerinin baskıyla imzalatıldığını beyan etmişlerdir. Mahkemece asıl işverene ve alt işverene yazılan müzekkereye rağmen söz konusu yıllık izin cetvelinin aslı ile imzalı dönem bordroları ve puantaj kayıtları dosyaya sunulmadığı bu nedenle davalı idare tarafından dosyaya sunulan yıllık izin cetvellerine itibar edilmediği belirtilerek 7 tam yıl çalışması itibariyle hak etmiş olduğu yıllık ücretli izin süresi ise toplam 110 gün üzerinden hesaplanan yıllık ücretli izin alacağı hüküm altına alınmıştır.
Mahkemece yıllık ücretli izin alacağı hesabında dosyaya sunulan izin belgelerinin değerlendirilmediği anlaşılmaktadır. Hal böyle olunca HMK 31. madde uyarınca hakimin davayı aydınlatma ve HMK 194. madde kapsamında davacının da somutlaştırma yükü kapsamında davacı asil çağrılarak beyanı alınarak ve dosyaya sunulan izin belgeleri ile birlikte değerlendirme yapılarak, davacının izin kullanıp kullanmadığı değerlendirilmelidir. Yanılgılı değerlendirme ile sonuca gidilmesi hatalıdır.
3-Taraflar arasındaki bir diğer uyuşmazlık konusu davacının hak kazandığı fazla mesai ücreti alacağının hesaplanması hususundadır.
Fazla çalışma saat ücreti, normal çalışma saat ücretinin yüzde elli fazlasıyla ödenir (İş K. m.41/2). İşçiye fazla çalışma yaptığı saatler için normal çalışma ücreti ödenmişse, bu halde sadece kalan yüzde elli zamlı kısmı ödenir.
Kanunda öngörülen yüzde elli fazlasıyla ödeme kuralı, nispi emredici bir nitelik taşır. Tarafların bunun altında bir oran belirlemeleri mümkün değilse de, sözleşmelerle daha yüksek bir oran tespiti olanaklıdır.
Fazla çalışmaların uzun bir süre için hesaplanması ve miktarın yüksek çıkması halinde Yargıtay’ca son yıllarda indirim yapılması gerektiği istikrarlı uygulama halini almıştır (Yargıtay 9.HD. 12.11.2009 gün, 2009/ 15176 E, 2009/ 31514 K.; Yargıtay, 9.HD. 18.07.2008 gün 2007/ 25857 E, 2008/ 20636 K.). Ancak, fazla çalışmanın taktiri delil niteliğindeki tanık anlatımları yerine, yazılı belgelere ve işveren kayıtlarına dayanması durumunda böyle bir indirime gidilmemektedir.
Somut olayda davacı, 07:00 - 16:00 ayda 4-5-6 defa nöbet (nöbet hafta içine denk gelmesi halinde akşam 16:00-ertesi sabah 08:00, hafta sonuna denk gelmesi halinde sabah 08:00-ertesi sabah 08:00 şeklinde (24 saat)) haftada bir gün tatil şeklinde çalıştırılmasına karşın fazla mesai ücretlerinin kendisine ödenmediğini iddia etmiş, davalı taraf ise davacıya fazla çalışma yaptırılmadığını savunmuştur.
Dosya kapsamında ibraz edilen nöbet çizelgelerinin bulunmadığı döneme ilişkin tanık beyanlarına göre yapılan hesaplama yönünden mahkemece yapılan indirim dosya mahiyeti itibariyle düşük uygulanmıştır. Mahkemece bu husus dikkate alınarak makul bir oranda indirim yapılarak fazla mesai ücreti hüküm altına alınmalıdır.
4-Mahkemece davalılar ... ... Hastaneleri Kurumu ile ... ... ..."nın harçtan muaf olduğu gözetilmeksizin davalılar aleyhine harç yönünden hüküm kurulması hatalı olup bozma sebebidir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, 11.06.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.