Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi .... Hukuk Dairesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir
İlk Derece Mahkemesince, davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı, taraf vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararının davalı ve feri müdahil Kurum vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı vekili, davacının davalı işverene ait işyerinde 10.09.2002 tarihinden 17.06.2013 tarihine kadar aralıksız ve fasılasız çalıştığını, 10.09.2002-12.08.2008 tarihleri arasındaki çalışmalarının Kuruma eksik bildirildiğini beyanla, eksik bildirilen çalışmalarının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP:
Davalı işveren vekili, hak düşürücü süre itirazında bulunarak, davacının davalının öz kardeşi olduğunu, davacı ve eşinin küçük oğulları Can Kaya"nın nörolojik rahatsızlığı olduğunu, müşterek çocuklarının doktor ve ilaç masraflarının çok yüksek olması nedeniyle bunu karşılayamadığını, davacıya yardımcı olmak amacıyla bu dönemde davacıyı işe aldığını ve sigorta girişini yaptığını, davacının davalının yanında gerçek anlamda devamlı olarak 2008 yılı Ağustos ayından itibaren çalışmaya başladığını ve ayrıldığı tarihe kadar Kuruma bildirildiğini, davacının bu tarihten önce hiçbir çalışmasının bulunmadığını beyanla, davanın reddini talep etmiştir.
Feri müdahil Kurum vekili, hak düşürücü süre itirazında bulunarak, çalışma olgusunun hiçbir duraksamaya hiç bir kuşkuya yer vermeyecek şekilde belirlenmesi gerektiğini beyanla, davanın reddini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece, davacının davasının kısmen kabul, kısmen reddine; davacının Bilirkişi Aslı Boldan Ertürk"ün 01/12/2017 tarihli rapor içeriği de gözetilerek, davalı işveren ..."ya ait işyerinde 10/09/2002-17/06/2013 tarihleri arasında hizmet akdine dayalı olarak asgari ücret ile 3848 gün çalıştığı, 1747 günlük çalışmasının kuruma bildirildiği, 2101 günlük çalışmasının bildirilmediğinin tespitine, fazlaya ilişkin taleplerin reddine karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesi, ... 12. İş Mahkemesi"nin 22.02.2018 tarih, 2016/473 Esas ve 2018/37 Karar sayılı kararına yönelik davalı vekili ile fer"i müdahil Kurum vekilinin istinaf başvurularının Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar vermiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı vekili, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10.Hukuk Dairesi’nin istinaf gerekçelerimizi yeterince incelemeden ve irdelemeden, başvurularını reddettiğini, davacının davasını kanıtlayamadığını, 2002-2003 yıllarına ait hiçbir delil sunamadığını, ispat yükünün davacıda olduğunu, davalı ile davacının kardeş olması da dikkate alınarak, davanın mevcut delil durumu itibariyle ama özellikle de 2002-2003 yıllarına ilişkin hiçbir delil sunamadığı dikkate alındığında, davanın sübuta ermediğini, reddi gerektiğini, kararın bozulmasını talep etmiştir.
Feri müdahil Kurum vekili, davanın reddine karar verilmesi gerekirken eksik araştırma ve inceleme sonucunda, ... 12. İş Mahkemesi’nin 22.02.2018 tarih 2016/473 Esas ve 2018/37 karar sayılı kararma yönelik istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-b.l maddesi gereğince esastan reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacı ve davalının kardeş oldukları, davacının davalıya ait 1338491 sicil numaralı “.../...” adresinde yer alan “Büfe” işyerinden 12.08.2008 - 20.06.2013 tarihleri arasında bildirimi olduğu, işyerinin 12.08.2008 tarihinde 506 sayılı Yasa kapsamına alındığı, 20.06.2013 tarihinde kanun kapsamından çıktığı, ... Vergi Dairesi’nin 05.04.2017 ve 13.04.2017 tarihli yazılarında; 5310073679 vergi numaralı ...’nın işe başlama tarihinin 10.06.2002, işi terk tarihinin 31.12.2013 olduğunun bildirildiği, komşu işyeri tanıklarının tahkik ve tespiti için Emniyet Müdürlüğü’ne yazılan müzekkereye, davacının tanındığı ancak hiç kimsenin tanıklık yapmak istemediği şeklinde cevap verildiği, davacı tarafından davalı aleyhine açılan ... 8. İş Mahkemesi’nin 2013/444 - 2015/339 sayılı alacak davasında, davacının davalı nezdinde 10.09.2002 – 17.06.2013 tarihleri arasında çalıştığı kabul edilerek davacının talep ettiği işçilik alacaklarının hüküm altına alındığı, kararın Yargıtay 7.Hukuk Dairesinin 08.06.2016 tarihli ilamı ile onanmasına karar verildiği, davalı işyerine ait birden fazla fatura, sevk irsaliyesi ve benzeri belgenin alacak davasında delil olarak toplandığı anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. ve 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddeleri olup anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır.
Somut olayda, davacının talep ettiği döneme yönelik kesinleşmiş alacak davası bulunsa da, alacak davaları, hizmet tespiti davası yönünden kesin delil olmayıp kuvvetli delil olarak değerlendirilmekte, davada taraf sıfatı bulunmayan ... yönünden bağlayıcı olmamaktadır. Mahkemece hizmet tespitine dair verilen karar eksik inceleme ve araştırma neticesinde verilmiştir.
Mahkemece yapılacak iş; ... ilgili il Müdürlüğünden gerekirse zabıta, vergi dairesi ve meslek odası aracılığı ile iş yerine o tarihte komşu olan işyeri çalışanlarının; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek o işyerine komşu ve yakın işyerlerinde bu yeri bilen ve tanıyan çalışan ve işyeri sahipleri tespit edilerek beyanlarına başvurmak, davacı tanıklarından komşu işyerlerinde çalıştıklarını beyan eden kişilerin gerçekten komşu işyerlerinde çalışıp çalışmadıklarını belirlemek, alacak davasında delil olarak toplanan ihtilaf konusu döneme ilişkin irsaliyeler ve faturalardaki imzaların davacıya ait olup olmadığı husususunda imza incelemesi yaptırmak ve böylece toplanan deliller değerlendirilerek varılacak sonuca göre hüküm kurmaktan ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı ile fer"i müdahil Kurum vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 24.05.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.