MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi (Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla)


Taraflar arasındaki kooperatif yönetim kurulu kararının iptali ve üyeliğin tespiti davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacılar vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacılar vekili, müvekkillerinin davalı kooperatifin anasözleşmesinde düzenlenen ortak olma şartlarını haiz olduklarını, anasözleşmeye uygun başvuruya rağmen yönetim kurulu kararıyla müvekkillerinin ortaklık başvurusunun açık kapı ve eşitlik ilkesi ihlaliyle kabul edilmediğini ileri sürerek, müvekkillerinin ortaklık başvurusunun reddine dair yönetim kurulu kararının iptaline, müvekkillerinin ortaklığa kabulünün zorunlu olduğunun tespitine ve kooperatif ortaklığının tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve dosya kapsamına göre, anasözleşmenin .... maddesi uyarınca yönetim kurulunca verilen ortak kabul etmeme kararına denetim kurulu aracılığıyla ....06.2010 tarihli genel kurula itiraz edilmeden dava açılamayacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacılar vekili temyiz etmiştir.
...) Davacı ... dışındaki davacılar yönünden;
Geri çevirme kararı üzerine usulüne uygun muhtıra tebliğine rağmen temyiz harcının yatırılmadığı ve kararın sadece davalılardan ... bakımından temyiz edildiği davacılar vekilince yazılı olarak bildirildiğinden, davacı ... dışındaki davacılar yönünden kararın HUMK"nın 434/son maddesi uyarınca temyiz edilmemiş sayılmasına karar verilmesi gerekmiştir.
...) Davacı ..."ın temyiz itirazlarına gelince;
Dava, davacının ortaklık başvurusunun reddine ilişkin yönetim kurulu kararının iptali ve ortak olma koşullarını haiz olduğunun hükmen tespit ve tesciline ilişkindir. Mahkemece, davalı kooperatifin anasözleşmesinin .../son maddesi uyarınca "Ortaklığa kabul olmıyanların, denetçiler vasıtasıyla ilk genel kurula itirazda bulunmaya hakkı vardır." hükmüne dayanarak, dava öncesinde genel kurula itiraz yapılmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş ve anasözleşmenin .../.... maddesi ile 1163 sayılı Kanunu"n .../.... maddesinde "ortak olmak isteyen kişilerin kooperatif anasözleşmesi hükümlerini bütün hak ve ödevleriyle birlikte kabul ettiklerini belirten bir yazı ile kooperatif yönetim kurulu başvuruları" hükmüne yer verilmiş ise de, kooperatif ile ortakları arasında bir sözleşme niteliğinde olan kooperatif anasözleşmesinin .../son ve .../.... maddeleri ile anılan Yasa"nın .../.... maddesinin henüz ortak olmayanların dava açma hakkına engel olmayacağı ve onları bağlamayacağı, anasözleşmenin
anılan .../son madde hükmünün, başvuru yapanlar lehine yargı öncesi ek alternatif çözüm yolu getirdiği gözetilmeden, ortaklık başvurusu reddedilenler lehine konan bu hükmün , onların aleyhe sonuç çıkarak şekilde yorumlanarak, dava hakkının 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nda öngörülmeyen bir ön koşula bağlandığının kabulü anlamına gelen yazılı gerekçe ile hüküm tesisi doğru olmamıştır.
Öte yandan, kural olarak, yönetim kurulu kararları doğrudan dava edilemezler. İtiraz üzerine genel kurulda alınacak kararın, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun 53.maddesi uyarınca ortaklar tarafından dava edilmesi mümkündür. Yönetim kurulu kararlarının somut olayda olduğu gibi ortak olmak isteyenin doğrudan kişisel haklarını etkilemesi, ilgili kişi zararına sonuçlar doğurması halinde doğrudan dava konusu edilebileceği, henüz ortak olmadığı için genel kurul kararının iptalini isteme hakkının esasen bulunmadığı gerek öğretide ve gerek yargısal içtihatlarda kabul edilmektedir.
Buna göre, mahkemece, davacının kişisel haklarını ilgilendiren Yönetim Kurulu Kararına karşı, anasözleşme ve yasada yasaklayıcı açık bir hüküm bulunmaması nedeniyle doğrudan dava açabileceğinin kabulü ile 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun .../.... ve kooperatif anasözleşmesinin .... maddesindeki koşulları taşıyıp taşımadığı yönünde tarafların iddia ve delilleri çerçevesinde değerlendirme yapılarak, ortaklığa engel bir halinin bulunmaması halinde, davacının ortaklık şartlarını taşıdığının tespitine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde yanılgılı gerekçeyle hüküm tesisi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı ... dışındaki davacılar yönünden davacılar vekilinin HUMK"nın 434/son maddesi uyarınca, kararı temyiz etmemiş sayılmasına, (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davacı ... yönünden davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davacı ... yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren ... gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere ....02.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.