16. Hukuk Dairesi 2020/10208 E. , 2021/1258 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı ..., imar-ihya ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak, ... İlçesi ... Köyü çalışma alanında bulunan ve 1971 yılında yapılan kadastro sırasında “taşlık” olarak tespit harici bırakılan taşınmazın bir bölümünün adına tescili istemiyle dava açmıştır. Mahkemece, usule ilişkin bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, fen bilirkişi ’ın raporunda (A) harfi ile 100.000,00 metrekare yüzölçümlü olarak gösterilen taşınmaz bölümünün davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine temsilcisi ile dahili davalı ... Belediye Başkanlığı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, çekişmeli taşınmaz bölümünde, davacı lehine kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile iktisap koşullarının gerçekleştiği kabul edilerek yazılı şekilde karar verilmiş ise de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermek için yeterli bulunmamaktadır. Bir arazinin kullanım süresini, niteliğini ve üzerindeki imar-ihya işlemlerinin tamamlandığı tarihi en iyi belirleme yöntemi hava fotoğraflarının incelenmesi olup, çekişmeli taşınmazların niteliğinin belirlenmesi amacıyla dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait farklı dönemlerde çekilmiş en az 3 adet hava fotoğrafı üzerinde uzman jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi eliyle inceleme yapılması gerekirken, harita mühendisi bilirkişisi tarafından tek hava fotoğrafı üzerinde ve taşınmazın niteliğine ilişkin herhangi bir değerlendirme yapılmaksızın, taşınmazların hava fotoğrafında işaretlenmesi ile sınırlı bir inceleme yapılmış ve Mahkemece bu şekilde yapılan inceleme neticesi hazırlanan rapor esas alınarak hüküm kurulması cihetine gidilmiştir. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayanılarak hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece öncelikle, Harita Genel Müdürlüğü web sitesinin hava fotoğrafı sorgulama sayfasına girilerek, taşınmazın bulunduğu köyü/mahalleyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafı bulunduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya içerisine konulmak suretiyle, buradan elde edilen verilere göre dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine (bulunmadığı takdirde bu tarihlere en yakın tarihlere) ait farklı dönemlerde çekilmiş en az üç adet stereoskopik hava fotoğrafı tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğünden getirtilerek dosya arasına konulmalı, bundan sonra mahallinde yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişisi ve fen bilirkişisinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı; yapılacak keşif sırasında dinlenilecek mahalli bilirkişiler ve taraf tanıklarından, taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu, kimden kime nasıl intikal ettiği, kim tarafından ne zamandan beri ne suretle kullanıldığı, taşınmazın öncesinin imar-ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığı, muhtaç yerlerden ise imar ve ihyanın ne zaman başlayıp tamamlandığı etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, dinlenen bilirkişi ve tanık beyanlarında çelişki doğduğu takdirde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişkilerin giderilmesine çalışılmalı, mahalli bilirkişi ve tanık beyanları teknik raporlar ve komşu parsel tutanakları ve dayanak kayıtları ile denetlenmeli; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik üç adet hava fotoğrafının stereoskop aletiyle incelemesi yaptırılarak, taşınmazın sınırlarını ve niteliğini, taşınmaz üzerinde zilyetlik mevcut ise bu zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini, taşınmazın öncesinin imar-ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığını, muhtaç yerlerden ise imar ve ihyanın ne zaman başlayıp tamamlandığını belirtir şekilde rapor alınmalı, sunulan raporda çekişmeli taşınmazın hava ve uydu fotoğrafları üzerindeki konumu gösterilmeli; fen bilirkişisinden ise, keşif ve uygulamayı denetlemeye elverişli rapor alınmalı; bundan sonra toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonuca göre bir karar verilmelidir. Mahkemece, bu hususlar gözardı edilerek eksik incelemeyle yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davalıya iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 16.02.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.