23. Hukuk Dairesi 2012/6095 E. , 2013/875 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki sözleşmenin feshi, şerhin terkini davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkili ... ile davalı şirket arasında ........2008 tarihinde imzalanan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin özel şartlar .... maddesiyle inşaatın ... ay içerisinde bitirilip, toprak sahibine ait dairelerin anahtar teslimi yapılacağının, inşaat bitirilmediği takdirde, toprak sahibine ait dairelerin rayiç kira bedellerinin ödeneceğinin ve özel şartlar .... maddesiyle yüklenicinin ruhsat tarihinden itibaren bir dairenin rayiç kira bedelini ödeyeceğinin kararlaştırıldığını, aradan iki yıla yakın zaman geçmesine rağmen davalının sözleşmeye bağlı olarak hiçbir işlem yapmadığını, inşaata başlamadığını, BK"nın 107/.... maddesine göre borcun tayin edilen süre içerisinde ifa edilmediğini, inşaatın tamamlanıp tamamlanmayacağı, hangi şartlarda tamamlanacağı hususuna cevap verilmesi, tamamlanamayacak ise taşınmaz üzerindeki “satış vaadi şerhi”nin kaldırılması davalıdan ....02.2010 tarihli Noter ihtarı ile istenildiği ve ... günlük süre verildiği halde bildirime davalının cevap vermediğini ileri sürerek, sözleşmenin feshine, tapudaki “satış vaadi” şerhinin terkinine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre; taraflar arasında akdedilen ........2008 tarihli gayrimenkul satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine göre davalı şirketin parsel üzerinde ... bodrum kat + zemin kat + ... normal kat olmak üzere toplam ... katlı bina inşa etmesine karar alındığının, sığınak + dükkan + ... adet daireden oluşacak taşınmazda ... ve ... nolu dairelerin dubleks olarak inşaasının öngörüldüğünün, arsa sahibine biri dubleks olmak üzere ... adet daire verilmesine karar verildiğinin ve inşaatın süresinin anahtar teslimi olarak ... ay belirlendiğinin tartışmasız olduğu, imar işlem dosyasındaki kayıtlara göre dava konusu parselde 931,97 m² toplam inşaat alanlı, ... katlı bina inşaatı öngörüldüğü, yapılan hesaba göre sığınak vb. gibi mahaller gözardı edilerek, her katta ... şer daire öngörüldüğü varsayılarak, taşınmazda ... x ... = en fazla ... adet daireye yer verilebildiği, bu durumda sözleşmeye göre yapılması gereken dükkanların yapımının gerçekleşemeyeceği ve yüklenici davalı binanın bir kat eksik inşa edilmek mecburiyetinde olduğundan sözleşme hükümlerinin yerine getirilemeyeceği,
sözleşmeye göre inşaat süresinin, ....05.2010 tarihinde dolduğu, bu parselle ilgili olarak inşaat ruhsatı ve iskan belgesi tanzim edilmediği, imar işlem dosyası içinde davalı yüklenicinin parseldeki inşaata engel binanın yıkımı için yıkım ruhsat talebine rastlanmadığı gibi, davacıya oturacağı bir dairenin kira parasını ödemekle yükümlü olmasına karşın bu yönde bir belge sunmadığı gerekçesiyle davanın kabulü ile sözleşmenin feshine, taşınmaz üzerinde davalı lehine konan şerhin silinmesine karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi ve tapudaki satış vaadi şerhinin terkini istemlerine ilişkindir. Taraflar arasındaki ........2008 tarihli sözleşmede inşaat süresi inşaat ruhsatının alınmasından itibaren ... ay olarak belirlenmiştir. İmar (işlem) dosyası ve hükme esas alınan bilirkişi raporuna göre davalı yüklenicinin, ruhsat almaya yönelik bir kısım işlemler yaptığı açıktır. Ancak, imar planı nedeniyle sözleşmede kararlaştırılan dükkanların yapılamayacağı ve binanın bir kat eksik inşa edilmek zorunda kalınacağı anlaşılmaktadır.
... .... Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2010/872 Esas sayılı dosyasında sözleşme şartlarının yerine getirilmesi veya zarar ziyan konusunda davalı tarafından açılan davanın derdest olduğu anlaşılmıştır. İşbu dosya ile anılan dosya arasında fiili ve hukuki irtibat bulunması nedeniyle öncelikle her iki dosyanın birleştirilmesinin sağlanması gerekirken, savunmada geçen bu dava ile ilgili mahkemece gerekçede bir değerlendirme yapılmaması doğru olmamıştır.
Diğer yandan, 818 sayılı Borçlar Kanunu"nun 96-108. maddelerinde borçların ödenmemesinin şartları ve sonuçları düzenlenmiştir. Vadesinde yerine getirilmeyen edimler için ifa mümkün ise temerrüt hükümleri uygulanacak, ifanın mümkün olmaması halinde imkansızlık hükümleri devreye girecektir. Borcun ifası imkansız değilse, ifa edilmemesi durumunda borçlu kusursuzluğunu kanıtlayamaması halinde BK"nın 96. maddesine göre alacaklının uğramış olduğu zararları tazmin etmekle yükümlüdür; borcun ifası imkansız ve bunda borçlunun kusuru yok ise BK"nın 117. maddesine göre borcundan kurtulacaktır. Karşılıklı taahhütleri ihtiva eden akitlerde ifa imkansızlığı halinde borçlu aldıklarını sebepsiz iktisap kurallarına göre iade etmekle yükümlüdür. (BK"nın 117/... md.) Bu durumda, mahkemece, gerekirse bilirkişilerden ek rapor alınarak, binanın sözleşmede kararlaştırılan kat sayısından bir kat eksik yapılmasının ve dükkanların yapılamayacak olmasının, hangi tarihte gerçekleştiği, ifa imkansızlığı kapsamında olup olmadığı yukarıda açıklanan ilkeler çerçevesinde değerlendirilip, ifanın imkansız olduğunun tespiti halinde davalı yüklenicinin bunda bir kusurunun bulunup bulunmadığı üzerinde durularak, oluşacak sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken, hem sözleşme hükümlerinin yerine getirilemeyeceği sonucuna varılması, hem de yüklecinin yükümlüklerini yerine getirmediğinden bahisle yazılı şekilde hüküm tesisi, kendi içinde çelişkili olup, çelişkili gerekçelerin hükme dayanak yapılması da doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren ... gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere ....02.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.