11. Hukuk Dairesi 2016/12481 E. , 2016/8797 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ
.
... .... Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen .../07/2016 tarih ve 2016/946-2016/940 D.İş sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi karşı taraf (alacaklı) vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
İhtiyati hacze itiraz eden vekili, müvekkilinin yerleşim yerinin, çekin keşide yerinin ve muhatap bankanın ..."de olduğunu beyanla yetkisiz mahkemede verilmiş olan ihtiyati haciz kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
Karşı taraf vekili, itirazın reddini talep etmiştir.
Mahkemece, ihtiyati hacze konu olan çekin muhatap bankasının bulunduğu yerin, çekin keşide yerinin ve borçlu şirket merkezinin ... olduğu, aranacak borçlardan olan kambiyo senedinden kaynaklanan alacağa dayalı ihtiyati haciz isteminde yetkili mahkemelerin; akdin ifa yeri olarak kabulü gereken ödeme yeri ve genel yetki kuralı uyarınca borçlunun ikametgahının bulunduğu yerin bağlı olduğu mahkemeler olduğu gerekçesiyle ihtiyati hacze itirazın kabulü ile ihtiyati haciz kararının kaldırılmasına karar verilmiştir.
Kararı, karşı taraf (alacaklı) vekili temyiz etmiştir.
Talep, ihtiyati haciz kararının yetki yönünden kaldırılması istemine ilişkindir. İİK."nın 258"nci maddesi hükmü uyarınca ihtiyati hacze, aynı Kanun"un 50"nci maddesine göre yetkili mahkeme tarafından karar verilir. Bu madde de HMK"nın yetkiye ilişkin hükümlerine atıf yapılmıştır. Kural olarak ihtiyati haciz kararı için yetkili mahkeme HMK"nın yetkiye ilişkin maddelerine göre belirlenmelidir. Mahkemece, yazılı gerekçeler ile yetkiye yönelik borçlu itirazının kabulüne karar verilmiştir. Oysa muhatap bankaya ibraz edilen ancak karşılıksız kalan çeke dayalı borcun, bu şekilde aranması tüketildikten sonra, götürülecek borç niteliğine dönüştüğü gözetilerek, HMK"nın .... maddesi uyarınca ifa yeri olarak BK."nın 98. madde hükmü nedeniyle, alacaklının ikametgah yeri mahkemesi de yetkili mahkemelerden biridir. Dairemiz"in ....09.2005 tarih ve 8454-8277 sayılı ilamı ile ........2014 tarih ve 15478-17256 sayılı ilamı da bu yöndedir. Bu itibarla, mahkemece alacaklının ikametgah yeri itibariyle, yetkili mahkemeden talepte bulunduğundan ihtiyati hacze itiraz eden borçlunun yetki itirazının reddine karar verilmesi gerekirken, aksine hüküm tesisi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle karşı taraf alacaklı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın, karşı taraf (alacaklı) yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, .../.../2016 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
Poliçe, bono ve çek birer ibraz senedidir. Ancak, bu kıymetli evrakların ibrazı, yapıldığı kişi ve sonuçları bakımından farklılık gösterir. İbraz, poliçede muhataba, bonoda tanzim edene, çekte ise muhatap bankaya yapılır. Poliçede muhatap, bonoda tanzim eden asıl borçlu olmasına rağmen, çekte muhatap banka asıl borçlu değildir. Bunun yanında ibraz, bono ve poliçe de borçlunun ödeme yapacağı kimseyi öğrenmesini sağlayıcı bir fonksiyona sahip isede, çekte ibrazın böyle bir fonsiyonu yoktur. Bu sayede ibraz üzerine poliçe ve bono borcu götürülecek borç haline dönüşürken, çekte muhataba bankaya ibraz ile borçlunun ödeme yapacağı kimseyi tespit ettiği ve aramanın tüketildiğini kabul etme ve bunun sonucu olarakta çek borcunun götürülerek borca dönüştüğünü kabul etme olanağı yoktur. Ayrıca kambiyo senetlerinde ve bu beyanda çekte hak doğrudan doğruya çeke ait kayıtları ihtiva eden varakada tecessüm ettiği için çekteki borcu tek başına para borcu sayma olanağıda yoktur. Bu yönüylede TBK m.89/... göre çekteki borcun götürülecek borç olduğunu kabul etme olanağı bulunmamaktadır.
Bu nedenlerle, BK m. 89"a dayanarak ibraz sonucu çek borcunun götürülecek borca dönüştüğünün kabulü ile alacaklının ikametgahı mahkemesinde ihtiyati haciz isteme ayrıcalığı bulunmadığı düşüncesinde olmamız nedeniyle sayın çoğunluğun görüşüne katılamıyoruz.