21. Hukuk Dairesi 2008/13306 E. , 2008/21051 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Muğla 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 13/06/2008
NUMARASI : 2007/701-2008/280
Davacı, ilk kesinti tarihinden itibaren tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tesbitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı kanuni gerektirici nedenlere ve temyiz edenin sıfatına göre davalı kurum vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2-Davacı teslim ettiği ürün bedelinden yapılan ilk Bağ-Kur prim kesintisi tarihini takip eden ay başından dava tarihine kadar 2926 sayılı Yasa"ya tabi tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tesbitini istemiştir
Mahkemece davacının 1.10.2000 tarihinden dava tarihine kadar 2926 sayılı Yasaya tabi tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tesbitine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Yasa’da 506 sayılı Yasa’nın 79.maddesine koşut geçmiş tarım Bağ-Kur hizmetlerinin tesbitine ilişkin bir düzenleme mevcut değildir. 2926 sayılı Yasa’nın 7. maddesi hükmüne göre, bu yasaya göre sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç üç ay içinde Kurum’a başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar. Anılan Yasa’nın 5. maddesi ile 7. madde de belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı hükmü getirilmiştir. 2926 sayılı Yasa’nın 2. ve 3. maddeleri kapsamında, kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlardan yasanın uygulanma tarihinde 58 yaşını dolduran kadınlarla, 60 yaşını dolduran erkekler dışındakiler bakımından tarım Bağ-Kur sigortalılığı zorunlu sigortalılık niteliğinde bulunmaktadır.Başka bir ifade ile sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçip kaçınmak mümkün değildir. Diğer yandan resen tescil başlığını taşıyan 9.maddeye göre bu yasa kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının başladığı tarihten itibaren 3 ay içinde Kurum’a kayıt ve tescilini yaptırmayanların tescil işlemlerinin Kurum’ca re’sen yapılması gerekmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 36.maddesi kapsamında Kurum’un prim alacaklarını Bakanlar Kurulu Kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi mümkündür. Bu bağlamda 2.madde kapsamına girenlerin belirtilen şekilde prim borçlarının ürün bedellerinden tevkifat suretiyle kesilerek Bağ-Kur’a ödenmesi halinde kayıt ve tescil için kurum’a başvuru olmasa dahi bahse konu biçim de prim ödenmesi suretiyle kayıt ve tescil konusundaki iradelerini ortaya koydukları tartışmasızdır. Bağ-Kur’un iş bu prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil mükellefiyetine aykırılık teşkil etmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 10.maddesine göre kayıt ve tescil işlemlerinde Valilik, Kaymakamlık, Özel İdare, Belediye, Muhtarlık ve Nüfus İdareleri kayıtları ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, tarım satış kooperatifler kanununa göre kurulan pancar ekicileri İstihsal Kooperatifleri ile Birliği, T.Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının esas alınacağı bildirilmiştir.
Bu kayıtların tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi olduğu ortadadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacının Ziraat Odası’na 25.9.2002 tarihinden itibaren kayıtlı olduğu, Tarım Kredi Kooperatifi kaydının olmadığı, üzerine kayıtlı zirai arazisinin bulunduğu, davacının sattığı ürün bedelinden yapılan ilk bağ-kur prim kesintisinin Ağustos 2000 tarihinde yapılıp 6.9.2000 tarihinde davalı kurum hesabına yatırıldığı ve başkaca prim kesintisinin bulunmadığı, tarımsal kredi kullanıp kullanmadığının belli olmadığı görülmektedir.
Mahkemece davacının 1.10.2000-31.12.2000 tarihleri arasında tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğuna ilişkin verilen tespit kararı yerinde ise de; 1.1.2001 tarihi ile dava tarihi olan 26.11.2007 tarihleri arasındaki döneme ilişkin olarak prim ödemesi ve prim kesintisi bulunmadığı ve 2926 sayılı Yasa"nın 10. maddesinde belirtilen kayıtlar bulunmayıp, tarımsal faaliyet bu madde kapsamında kanıtlanamadığı halde bu yılların soyut muhtar ve tanık beyanı ile zabıta araştırmasına dayalı olarak kabul edilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Ne var ki, bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, H.U.M.K.’nun 438/7. maddesi uyarınca hüküm bozulmamalı düzeltilerek onanmalıdır.
SONUÇ: Yukarıdaki açıklanan nedenlerle hüküm fıkrasının tümüyle silinerek, yerine;
“1- Davanın kısmen kabulü ile; davacının 01.10.2000-31.12.2000 tarihleri arasında 2926 sayılı Yasa’ya tabi tarım Bağ-kur sigortalısı olduğunun tespitine, fazla istemin reddine,
2-Davalı kurum harçtan muaf olduğundan davalı Kurumdan harç alınmasına yer olmadığına, davacının yatırmış olduğu 26,20 YTL harcın karar kesinleştikten sonra talep halinde davacıya iadesine,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ne göre 500,00 YTL avukatlık ücretinin davalı Kurumdan alınarak davacıya verilmesine, reddedilen kısım için aynı tarifeye göre 500,00 YTL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalı Kuruma verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan toplam 42.60 YTL yargılama giderinden takdiren 10.00 YTL nin davalı Kurumdan alınarak davacıya verilmesine, kalan kısmın davacı üzerinde bırakılmasına” rakam ve sözcüklerinin yazılmasına, kararın bu düzeltilmiş şekli ile ONANMASINA, 22.12.2008 gününde oybirliğiyle karar verildi.