10. Hukuk Dairesi 2015/13537 E. , 2017/3344 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, 01.10.2005 tarihinde meydana gelen iş kazası sonucu sürekli iş göremezliğe uğrayan sigortalıya bağlanan gelir ve yapılan ödemeler nedeniyle oluşan Kurum zararının davalılardan rücuan tahsili istemine ilişkindir.
Mahkeme, ilamında belirtilen gerekçe ile, davanın ... Elektrik mazl. İnş. Taah. Turz. Teks.Gıda. Tic. Ltd. Şti. yönünden reddine, davalı ... yönünden ise kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davacı Kurum ve davalılardan ... avukatınca temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
5510 sayılı Kanunun 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 21. maddesiyle yeniden getirilen “sigortalı veya hak sahiplerinin işverenden isteyebilecekleri tutarlarla sınırlı” tazmin hükmünün, 5510 sayılı Yasanın yürürlüğü öncesinde gerçekleşen iş kazalarından kaynaklanan rücuan tazminat davalarında uygulanmasına olanak veren bir düzenleme bulunmadığı gözetildiğinde davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasanın 26. maddesidir.
Dava dosyası içeriğinden, sigortalı ..."in inşaatın ön cephesinde bulunan sıvadaki bozuklukların giderilmesi amacıyla çalıştıkları esnada ,kazalının üzerinde bulunduğu seyyar ahşap merdivenin kayması sonucu düşerek %34.2 oranında sürekli iş göremezliğe uğradığı anlaşılmakta olup, mahkemece alınan 30.10.2013 ve 17.11.2014 tarihli heyet bilirkişi raporlarına göre ,davalı ... "ın % 60 oranında , ... "ın işveren vekili konumunda olduğu belirtilerek % 10 oranında ,kazalı işçinin % 30 oranında kusurlu oldukları ve davalı şirketin kusurunun olmadığının belirtildiği anlaşılmıştır.
Davada öncelikle halledilmesi gereken sorun sigortalıyı kimin çalıştırdığının belirlenmesi ile işverenlik sıfatının davalı ... ,davalı ... Elektrik Mazl. İnş. Taah. Turz. Teks.Gıda. Tic. Ltd. Şti. ile ... ..."ın işverenlik sıfatları ile aralarında asıl işveren -alt işveren ilişkinin bulunup bulunmadığının saptanmasıdır.
506 sayılı Kanunun 87. maddesi hükmüne göre aracı, bir işte veya bir işin bölüm veya eklentisinde işverenden iş alan ve kendi adına sigortalı çalıştıran 3. kişidir.
Asıl işveren taşeron ilişkisinin varlığı için öncelikle, işin başka bir işverenden alınmış olması, bir başka ifade ile asıl işverenin işverenlik sıfatına devredilen iş dolayısıyla sahip olması, asıl işyeri ya da işyerinden sayılan yerlerde kendi adına işçi çalıştırıyor olması gerekir.
İşin belirli bir bölümünde değil de, tamamının bir bütün halinde ya da bölümlere ayrılarak başkalarına devredildiği, işten bu yolla tamamen el çekildiği, sigortalı çalıştırılmadığı için işveren sıfatının haiz olunmadığı durumda ise, bunları devralan kişiler alt işveren, devredenler de asıl işveren olarak nitelendirilemeyecektir.
Aracı sıfatının kazanılmasında diğer koşullar ise; asıl işverenden istenilen işin, asıl iş ya da işyeriyle ilgili işin bir bölümünde veya işyeri eklentilerinde alınmış olması ve bu işte işi alanın kendi işçilerinin çalıştırılması ve bu nedenle de işveren sıfatına sahip olunmasıdır.
Mahkemece yapılacak iş, yapı ruhsatına göre yapı sahibi ..., yapı müteahhidi olarak ... Elektrik Mazl. İnş. Taah. Turz. Teks. Gıda. Tic. Ltd. Şti."nin belirtilmesi dikkate alınarak taraflar arasındaki asıl işveren-taşeron ilişkisi ve ... ..."ın işveren vekili sıfatı irdelenerek sonuca göre, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği ile iş kazasının vuku bulduğu iş kolunda uzman bilirkişi heyetinden; kusur oran ve aidiyeti konusunda yeniden rapor alınarak hüküm kurulmalıdır.
O hâlde, davacı Kurum ve davalı ... vekillerinin , bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ..."a iadesine, 17.04.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.