23. Hukuk Dairesi 2012/6360 E. , 2013/640 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkilinin davalı kooperatife tercihli üye olduğunu, tüm yükümlülüklerini yerine getirmesine rağmen davalı kooperatifin ....06.2008 tarihli genel kurulunda tercihli üyelerden ....000,00 TL aidat alınmasının kararlaştırılarak ilk taksidinin tahsili için müvekkili aleyhine takip başlatıldığını, bu durumun taraflarca imzalanan tercihli üye daire sözleşmesine aykırı olduğunu, müvekkilinin genel kurulca belirlenen ve tahsiline girişilen aidattan sorumlu olmadığını ileri sürerek, borçlu olmadığının tespitini ve kötüniyet tazminatının tahisilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre; davacının davalı kooperatifte tercihli üye olduğu, taraflarca imzalanan sözleşme gereği davacıdan aidat istenemeyeceği gerekçesiyle, davanın kabulü ile davacının ... .... ... Müdürlüğü"nün 2008/4565 Esas sayılı dosyasında takibe konu aidat alacağı nedeniyle borçlu olmadığının tespitine, kötüniyet tazminatı talebinin reddine karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
...) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
...) Dava, menfi tespit istemine ilişkindir. Davalı kooperatifin ....01.2005 tarihli genel kurul kararına dayalı olarak peşin bedelli üye olarak kabul edilen davacı ile davalı arasında imzalanan ........2005 tarihli sözleşmede tercihli üyenin hangi kalem alacaklardan sorumlu olduğu, hangilerinden sorumlu olmadığı belirtilmiştir. Takibe dayanak yapılan ....06.2008 tarihli genel kurulun .... maddesinde, tercih üyelerden ilk taksidi Temmuz 2008 tarihinden başlamak üzere eşit taksit halinde toplam ....000,00 TL ücret alınmasına karar verilmiştir.
Görevsiz mahkemece alınan bilirkişi raporunda, genel kurulca karar altına alınan ....000,00 TL"nin kooperatif yetkililerinden sorularak nereye harcanacağının sorulması gerektiği, talep edilen meblağın inşaat finansman gideri ise davalının sorumlu olmadığı, genel gider ise sorumlu olduğu isabetli olarak belirtildiği halde, mahkemece bilirkişi raporu tartışılıp, değerlendirilmeden, itibar edilmeme nedeni açıklanmadan, normal üyelerden genel kurul kararıyla alınan aidatların davacıdan istenemeyeceğinin sözleşmede kararlaştırıldığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun .... maddesi hükmü uyarınca, ortaklar hak ve yükümlülüklerinde eşit konumdadırlar.Yönetim kurulu bu ilkenin dışına çıkmak istediği takdirde, bu hususu, genel kurul gündemine alarak, genel kurulun tartışmasına açıkça sunması gerekmekte veya genel kurulun yapılan uygulamayı açıkça veya zımnen benimsemesi icap etmektedir. Bu nedenle, sabit ve peşin aidat ödemek suretiyle ortaklığa alınmadaki bu usule uyulmamışsa, böyle bir ortağın (devam eden inşaatların finansmanına katılım için) üyelik aidat yükümlülüğü devam eder. Açıklanan usule uyulmuşsa, ortaklığa alımdaki bu farklılık, ortaklığa alındıktan sonra üyelik aidatı istenmesini mümkün kılmaz ise de kooperatifin amacına ulaşıncaya kadar yapılan genel yönetim ve alt yapı giderlerinden ortağın sorumluluğu devam eder. Genel kurulca açık yetki verilmedikçe ya da benimsenmedikçe 1163 sayılı Yasa"nın .... maddesine aykırı şekilde yönetim kurulunun diğer ortaklardan farklı statüde ortaklığa kabul kararı vermesine veya akçalı konularda bir ortağı farklı statüde konumlandırmasına geçerli hukuki sonuç bağlanamaz. Öte yandan, kooperatifin en yetkili organı genel kuruldur. Genel kurulda hakkaniyetin gerektirdiği ölçüde gerekli kararlar alınabileceği gibi, daha önce alınan ve uygulanan kararların değişen koşullar ve eşitlik ilkesi gerektirdiğinde, değişen koşullarda eşitlik sağlanmak üzere değiştirilmesi mümkün ve geçerli olup, bu durumda kazanılmış hakların ihlalinden sözedilemez. Aksi halde bu ilkelere uyulmadan alınan sonraki genel kurul kararı, kazanılmış hakları ihlal edeceğinden yok hükmündedir. Bu durumda, peşin ödemeli ortakların durumunu ağırlaştırabilecek ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun .... maddesinde yer alan eşitlik kuralına aykırı olabilecek şekilde alınan bir genel kurul kararı, daha önce oluşan üyelik statüsünün davacı yararına olan sonuçlarını olumsuz olarak etkilediğinden, yok hükmündedir. Yok hükmünde olan kararlar baştan beri hükümsüz olan, sonradan geçerlik olanağı bulunmayan kararlardır. Somut olayda, davalının peşin ödemeli ortak olduğu dosya kapsamı ile sabit olup, buna göre yukarıda açıklanan ilke doğrultusunda davalı sadece genel gider ve altyapı giderlerinden sorumlu olduğuna göre, bunun dışında kalan inşaat finans giderleri yönünden de sorumluluk doğuracak şekilde alınan kararlar kazanılmış hakları etkileyeceğinden mutlak butlanla batıldır.
Mahkemece, yapılan inceleme ve araştırma yeterli değildir. Takip konusu alacağın dayanağını teşkil eden ....06.2008 tarihli genel kurul kararı, bilanço, hesap cetvelleri, faaliyet raporları üzerinde gerektiğinde kooperatif konusunda uzman bilirkişi aracılığı ile inceleme yaptırılmak suretiyle davaya konu aidat borcunun inşaat finansmanı ya da genel gider kalemlerinden hangisine ilişkin olduğu da tartışılarak yukarıdaki ilkeler doğrultusunda bir karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeye dayalı yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır.
SONUÇ :Yukarıda (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararının davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, kararının tebliğinden itibaren ... gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 07.02.2013 tarihinde oybirliği ile karar verildi.