MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Katkı payı ve katılma alacağı

... ile ... ve müşterekleri aralarındaki katkı payı ve katılma alacağı davasının kabulüne dair ... ... Aile Mahkemesi"nden verilen ....02.2013 gün ve 983/98 sayılı hükmün ..."ca incelenmesi davacı vekili ile davalılar vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü:



K A R A R

Davacı vekili, vekil edeninin eşi-taraflar miras bırakanı ...’ın ölümüyle evlilik birliğinin sona erdiğini, murisin ev hanımı olduğunu, miras bırakan adına kayıtlı ada ve parsel numaraları dava dilekçesinde yazılı ... adet taşınmazın alım bedelinin vekil edeni tarafından ödendiğini ve bir kısım iyileştirmeler yapıldığını, ev inşasıyla, bahçe tesis edildiğini açıklayarak, fazla hakları saklı tutulmak üzere ....000 TL katkı payı, 50.000 TL katılma alacağının mal rejiminin sona erdiği tarihten itibaren faiziyle tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı ..., davanın reddini savunmuştur
Davalı ... ve ... vekili, murisin devamlı çalıştığını, öncesinde eve alınan tavuk ve ineklere baktığını, davacının halı işi yaptığı sırada halıları yıkayıp tamir ettiğini, işyerine yemek yaptığını, aslen tüm varlığın aile tarafından birlikte kazanıldığını bildirerek davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece, davanın kabulüyle ....000 TL katkı payı alacağının dava tarihinden, 50.000 TL katılma alacağının karar tarihinden itibaren yasal faiziyle davalılardan miras payları oranında tahsili ile davacıya verilmesine karar verilmiştir. Hüküm davacı vekili ile davalılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dosya arasındaki mirasçılık belgesine göre tarafların miras bırakanı ... ....08.2007 tarihinde ölmüş, geride 1967 yılında evlendiği davacı eş ile davalı çocukları kalmıştır. TMK"nun 225.maddesine göre evlilik birliği ölümle sona ermiştir. Sözleşme ile başka mal rejimi seçildiği bildirilmediğinden eşler 01.01.2002 tarihine kadar 743 sayılı MK"nun 170.maddesi gereğince mal ayrılığı, bu tarihten mal rejiminin sona erdiği ölüm tarihine kadar ise 4721 sayılı TMK"nun 202.maddesi uyarınca yasal edinilmiş mallara katılma rejimi geçerlidir.
Davacı taraf, muris adına tapuya kayıtlı bulunan taşınmazların alım bedellerinin tamamen kendisi tarafından ödendiğini açıklayarak katkı payı alacağı ve yasal mal rejimi nedeniyle katılma alacağı isteğinde bulunmuştur. Davalı taraf ise miras bırakanın çalıştığını, nizalı taşınmazların tüm ailenin ortak çalışması ve tasarrufu sonucu alındığını savunmuştur. Dosya muhtevasına, dava evrakı ile yargılama tutanakları münderecatına, mevcut deliller mahkemece takdir edilerek karar verildiğine ve takdirde bir isabetsizlik bulunmadığına, denetime elverişli bulunan hukukçu bilirkişi raporuyla evlilik birliği içinde edinilen taşınmazlar yönünden katkı payı ve katılma alacağı hesaplandığına, bu tür davalarda fedakarlığın denkleştirilmesi ve hakkaniyet kuralının da gözetilmesi gerektiğine göre davalılar vekilinin yerinde olmayan temyiz itirazlarının REDDİNE,
Davacı vekilinin temyiz itirazlarına gelince; kural olarak mal rejiminin sona ermesi halinde sağ kalan eşin, ölen eş adına edinilmiş mallara katılma rejimi geçerli iken edinilen mal varlığı üzerinde artık değerin yarısı oranında katılma alacağı, mal ayrılığı döneminde edinilen taşınmazlar üzerinde kanıtlanması halinde katkı payı alacağı hakkı bulunması mümkündür. Gerek katkı gerekse katılma alacağına hükmedilirken davacı sağ kalan eşin miras payının terekeye olan borcu nedeniyle istek olsun veya olmasın doğrudan doğruya yani kendiliğinden katkı payı ve katılma alacağından düşürülmesi mümkün değildir.
Katılma alacağı, TMK"nun 202 ve devamı maddeleri gereğince kabul edilen edinilmiş mallara katılma rejiminden kaynaklanan ve kanundan doğan şahsi nitelikte bir alacak hakkıdır. 01.01.2002 tarihinden önce edinilen taşınmazlara ilişkin talep edilen katkı payı alacağı ise, TMK"nun ....maddesi yollamasıyla Borçlar Kanunu uyarınca saptanan alacak hakkı niteliğindedir.
TMK"nun 495 ve devamı maddelerinde, düzenlenen Miras Hukukundan (terekeden) doğan hak bir alacak hakkı olmayıp ayni nitelikte bir haktır. TMK"nun 641. maddesine göre, mirasçılar, tereke borçlarından müteselsilen sorumludur. Aynı Kanun"un 654. maddesinde ise, miras bırakanın bir mirasçıdaki alacağı, paylaşma sırasında o mirasçının payına mahsup edilir denilmektedir. Ancak, TMK"nun 654. maddesinin katkı payı ve katılma alacağı bakımından somut olayda uygulama olanağı bulunmamaktadır. Yalnızca miras paylaşımı sırasında miras bırakanın bir mirasçıdaki alacağı için uygulanabilmektedir. Halbuki katkı payı ve katılma alacağı murisin borcu olup, ödünç verilmiş bir alacağının olduğundan söz edilemez.
Eşler arasındaki mal rejimi TMK"nun 225/.... maddesi uyarınca, diğer eş ...’ın ....08.2007 tarihinde ölümü ile sona ermiştir. Katkı payı ve katılma alacağının, terekenin borcu olduğu konusunda uyuşmazlık yoktur. Ancak bu alacak hakkı terekeden öncelikle ödenmesi gereken bir alacak hakkıdır.
Bu bakımdan istek olsun ya da olmasın sağ kalan davacı eşe ait miras payının katılma alacağından düşürülmesi; katılma alacağına hakim olan ilkeler ile miras hukukuna hakim olan ilkelere aykırı düşer. O halde, öncelikle davacının katkı payı ve katılma alacağının terekenin öncelikli borcu olarak terekeden ödenmesi, ondan sonra mirasçıların kalan net terekeyi aralarında miras payları oranında paylaşmaları gerekecektir.
Somut olayda; hükmolunan alacak ve yargılama giderlerinin davalıların miras payı oranında tahsiline karar verilmesi doğru olmamıştır. Ne var ki, bu husus HMK"nun 370/.... (HUMK"nun 438/...) maddesi gereğince yeniden yargılamayı gerektirmediğinden hükmün ....bendinde yer alan “… davalılardan ... ....Sulh Hukuk Mahkemesi"nin ....09.2007 günlü 07/1060-924 E.K. sayılı veraset ilamındaki payları oranında tahsili ile...” ...., .... ve ....bendlerinde yer alan “… davalılardan veraset ilamındaki payları oranında tahsili ile..” ibarelerinin hüküm fıkrasından çıkarılmasına, yerine "…davalılardan müştereken tahsiline..."
ibaresinin yazılmasına; davacı vekilinin temyiz itirazının kabulüyle hükmün düzeltilmiş bu haliyle HMK"nun 370/.... (HUMK"nun 438/...) maddeleri gereğince DÜZELTİLEREK ONANMASINA, taraflarca HUMK"nun 388/.... (HMK.m.297/ç) ve HUMK.nun 440/I maddeleri gereğince ... Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı ... gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine ve 853,90 TL peşin harcın istek halinde Muhammet Habbab Okan ve müştereklerine iadesine ve ....024,65 TL peşin harcın da istek halinde davacıya iadesine, ....03.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.