10. Hukuk Dairesi 2016/10890 E. , 2017/3093 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekili ile davalı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı, davalı ...’a ait bağ evinde bekçi ve bahçıvan olarak 1998 yılının 3. ayı ile 2011 yılının 3. ayı arasında aralıksız çalıştığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir. Mahkemece, davacının davalı işveren yanında 01.03.1998-31.03.2011 tarihleri arasında asgari ücretle yarım gün süreyle çalıştığının tespitine karar vermiştir.
Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddesi olup anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan ... hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır.
Dosyada yer alan bilgi ve belgeler karar vermeye elverişli görünmemektedir. Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerden; davalıya ait bağ evine komşu parsel sahibi olduklarını beyan eden bir kısım tanıkların dinlendiği ancak komşu parsel maliki olup olmadıklarının tespit edilmediği, tanıkların bir kısmının davacının bağ evi ve bahçesinde bekçilik, bir kısmı bahçıvanlık bir kısmı ise hem bekçilik hem de bahçıvanlık yaptığı yönünde, ayrıca çalışma dönem ve süresi hususunda da çelişkili ifadelerde bulundukları ancak söz konusu çelişkinin Mahkemece giderilmediği, Kabule göre de davacının davalı işveren yanında yarım gün çalışması yönündeki tespitin hatalı olduğu görülmekle;
Mahkemece yapılacak iş, davalı işverene ait bağ evine komşu parsel sahibi olarak dinlenen tanıklara ait komşu parsel tapu kayıtları getirtilerek malik olup olmadıkları denetlenmeli, yine dinlenen tanıkların davacının yaptığı iş,dönem ve süresi yönünden verdikleri beyanlarındaki çelişkiler giderilmeli, davacının fiili çalışmalarının varlığı, başlangıç ve bitiş tarihleri, kesintili mi, sürekli mi olduğu, tam süreli mi kısmi süreli mi (part time) çalıştığı belirlenmeli, kısmi süreli (part time) çalışmanın tespiti halinde de 4857 sayılı Yasanın 63. maddesi de gözetilerek, hükme konu dönem içinde bir günde kaç saat çalışmış olabileceği, haftalık ve aylık çalışma süreleri belirlenmeli ve yedibuçuk saat çalışma bir günlük çalışma hesabı ile kaç iş gününe karşılık olduğu hususu saptanmalı (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 29.04.2011 gün, 21-130-256 sayılı Kararı), toplanan tüm kanıtlar birlikte değerlendirildikten sonra elde edilecek sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece, açıklanan maddi ve hukuki ilkeler gözetilmeksizin eksik araştırma ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekili ile davalı ... vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ..."a iadesine, 10.04.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.
