10. Hukuk Dairesi 2017/1338 E. , 2017/3053 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, uyulan bozma ilamı sonrası davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesidir. Anılan Kanunun 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan ... hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Davacı, 29.11.1990-31.12.2006 tarihleri arasında köy bekçisi olarak çalışmalarının tespitini istemiş olup; Mahkemece, köy defteri, davacının sunduğu korucu, bekçi ve silah taşıyanlara ilişkin kayıtlar ve tanık beyanları dikkate alınarak davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkemece verilen ilk karar, davalılar vekillerinin temyizi üzerine Dairemiz 23.12.2014 tarih 2014/22241 E., 2014/27704 K. sayılı kararıyla "Mahkeme kararı, eksik inceleme ve araştırmaya dayalı olarak verilmiştir. Mahkemece, yapılacak iş; yukarıda belirtilen ilkeler ışığında, davacı çalışmasının gerçekliği, işin ve işyerinin kapsam ve niteliğiyle süresinin belirlenebilmesi amacıyla; Köy Kanunu hükümleri çerçevesinde ilgili kaymakamlık, Jandarma Komutanlığı, İl Özel İdaresi ile köy muhtarlığından dava ile alakalı tüm defter ve kayıtlar celbedilmeli (köy karar defterinin tamamı denetime elverişli şekilde eksiksiz olarak), silah, elbise ve ücret ödemelerinin bulunup bulunmadığı ve hangi kuruluş tarafından ne sıfatla ve hangi yılları kapsadığı araştırılmalı, silah taşıyanlara ait defterde yer alan “...bekçi olarak işe alındığı için değil komutanlığımızca kendisine tüfek verildiği için kaydı yapılmıştır” şeklindeki açıklamanın mahiyeti soruşturulmalı, gerektiğinde imzası bulunan M. Yüksel dinlenilmeli, tesbiti istenen dönemlerde köy bekçisi olarak kaydının bulunup bulunmadığı araştırıldıktan ve tüm dönemdeki köy muhtar ve
azaları ile re"sen tespit edilecek öğretmen, imam gibi tanıkların bilgilerine başvurulduktan sonra fiili çalışma olgusu üzerinde hassasiyetle durulmalı, elde edilen delillerin doğruluğu denetlendikten sonra köy bekçisi olarak sürekli çalışmasının bulunup bulunmadığı değerlendirilmeli ve sonucuna göre karar verilmelidir." şeklinde bozulmuştur.
Bozma sonrası yarıglamada bozma ilamına uyulmasına karar verilmiştir ancak bozma ilamı gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir.
Dosya kapsamındaki kayıt ve belgelerden; Köy Kanunu hükümleri çerçevesinde ilgili kaymakamlık, Jandarma Komutanlığı, İl Özel İdaresi ile köy muhtarlığından dava ile alakalı tüm defter ve kayıtlar celbedilmediği, silah, elbise ve ücret ödemelerinin bulunup bulunmadığı ve hangi kuruluş tarafından ne sıfatla ve hangi yılları kapsadığının araştırılmadığı, tesbiti istenen dönemlerde köy bekçisi olarak kaydının bulunup bulunmadığının araştırılmadığı, tüm dönemdeki köy muhtar ve azaları ile re"sen tespit edilecek öğretmen, imam gibi tanıkların bilgilerine başvurulmadığı, dinlenilmedikleri, davacıya teslim edilen bekçi silahının ne zaman teslim edildiği, ne zaman geri teslim alındığı hususlarının aydınlatılmadığı, anlaşılmaktadır.
Mahkemece, Köy Kanunu hükümleri çerçevesinde ilgili kaymakamlık, Jandarma Komutanlığı, İl Özel İdaresi ile köy muhtarlığından dava ile alakalı tüm defter ve kayıtlar celbedilmeli, silah, elbise ve ücret ödemelerinin bulunup bulunmadığı ve hangi kuruluş tarafından ne sıfatla ve hangi yılları kapsadığı araştırılmalı, tesbiti istenen dönemlerde köy bekçisi olarak kaydının bulunup bulunmadığı araştırılmalı, tüm dönemdeki köy muhtar ve azaları ile re"sen tespit edilecek öğretmen, imam gibi tanıkların bilgilerine başvurulmalı, davacıya teslim edilen bekçi silahının ne zaman teslim edildiği, ne zaman geri teslim alındığı hususları belirlenmeli, sonucuna göre karar verilmelidir.
Mahkemece, açıklanan maddî ve hukukî olgular gözetilmeksizin eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalı ..."na iadesine, 10.04.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.