Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2014/11033 Esas 2015/2174 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 10.04.2012 gününde verilen dilekçe ile elatmanın önlenmesi, kal ve şerhin terkini istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 26.02.2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R

Davacılar 285 ada 59 parselde tapu kütüğünün beyanlar hanesinde “krokisinde A harfi ile gösterilen ahşap ev ...’a aittir” belirtmesinin terkini, elatmanın önlenmesi ve kal istemlerinde bulunmuşlardır.
Davalılardan ..., davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulü ile dava konusu evin kal’i suretiyle davalıların elatmasının önlenmesine ve tapu kaydındaki şerhin terkinine karar verilmiştir.
Hükmü, davalı ... temyiz etmiştir.
22.12.1995 tarihli ve 1/3 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında vurgulandığı üzere eşya hukukunda “muhdesat” kavramından bir arazi üzerindeki arz malikinden başkasına veya bir paydaşa ait yapı ve tesisler ile bağ ve bahçe şeklinde dikilen ağaçları anlamak gerekir. Muhdesat, sahibine arazi mülkiyetinden ayrı bağımsız bir mülkiyet ya da sınırlı bir ayni hak sağlamaz. Mahkemenin kabul ettiğinin aksine muhdesat sahibinin hakkı sadece kişisel bir haktır. Bu hakkın hukuki mahiyeti ve nasıl kullanılacağı ise Türk Medeni Kanununun 722, 723, 724 ve 729. maddelerinde açıklanmıştır.
Bir kişi lehine muhdesatın tespitine ve bunun kütüğün beyanlar hanesine yazılmasına 3402 sayılı Kadastro Kanununun 19. maddesinin 2. fıkrası olanak sağlamaktadır. Gerçekten, anılan hüküm uyarınca; “taşınmaz mal üzerinde malikinden başka bir kimseye veya paydaşlardan birine ait muhdesat mevcut ise bunun sahibi, cinsi, ihdas tarihi ve iktisap sebebi belirtilerek tutanağın ve kütüğü beyanlar hanesinde gösterilir." Bu tür bir hakkın zemin üzerindeki binanın veya ağaçların yok olması gibi bazı nedenlerle ortadan kalkacağı kuşkusuzdur. Diğer taraftan Türk Medeni Kanununun 1012. maddesi hükmü gereğince de kaydın terkini kütükte hak sahibi görünen bütün ilgililerin rızaları ile mümkündür. Muhdesat belirtmesi, Türk Medeni Kanununun 684. maddesine sınırlama getirerek muhdesat konusu ile arazinin bütünleşmesine engel olduğundan, arazi sahibinin mülkiyet hakkını ileri sürmek suretiyle ve muhdesat bedelinin hak sahibine ödenmesi koşuluyla mahkemeden terkin talebinde bulunulması da olanaklıdır.
Muhdesat belirtmesine ilişkin bu genel açıklamalardan sonra somut olaya gelince;
285 ada 59 parsel üzerindeki binanın durumu yerinde yapılan keşif sonucu bilirkişi tarafından belirlenmiştir. Yukarıda sözü edildiği üzere arazi sahibi mülkiyet hakkına dayanarak ve muhdesat bedelini hak sahibine ödemek suretiyle mahkemeden terkin talebinde bulunabilir. Davacı taraf da 11.12.2013 tarihli dilekçesinde söz konusu muhdesatın bedeli karşılığında terkin edilmesini talep etmiştir. Bu durumda mahkemece, davalı ..."ın bilirkişinin hesapladığı yapı bedeline itirazı da dikkate alınarak ve gerekirse yeniden keşif yapılarak belirlenecek yapı bedeli davalılara ödenmek üzere davacı tarafa depo ettirilmeli, bedel depo edildiği takdirde istem hüküm altına alınmalı, aksi takdirde davanın reddine karar verilmelidir.
Mahkemece, yapı bedeli depo ettirilmeden eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bu sebeple hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenle temyiz olunan kararın BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz harcının yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
27.02.2015 tarihinde oybirliği ile karar verildi.