10. Hukuk Dairesi 2014/27003 E. , 2017/2937 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, yurt dışında yapılan tedavi bedellerinin tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozmaya uyularak ilamında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davacı ve davalı Kurum vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
İnceleme konusu olayda, 5510 sayılı Yasanın 4/1-c madde kapsamında Emekli Sandığı iştitakçisi (emekli) olan davacı, ziyaret amaçlı gittiği Almanya’da geçirdiği Shunt-Diskonnektionu rahatsızlığı sonucu acilen kaldırıldığı...Tıbbi Hazırlama Hizmetleri Acil Servisinin sevki üzerine Alman Sağlık Kuruluşu olduğu anlaşılan... Kliniği Hastenesince 11.08.2012-21.08.2012 tarihleri arası dönemde tedavi gördüğü; ...Tıbbi Hizmetler Ayaktan Tedavi Ünitesi, ... Kliniği Hastenesi, ... Nükleer Tıp tarafından düzenlenen faturalarla toplam 20.188,43 Euro tedavi harcaması yapıldığı anlaşılmaktadır.
Davacı, anılan Alman Sağlık Kuruluşlarına yapılan toplam 20.188,43 Euro tedavi harcaması ile 480,00 TL çeviri ücreti alacağının 11.12.2012 temerrüt tarihinden itibaren faiziyle birlikte tahsilini istemiştir.
Mahkemece, dosya içeriği ve özellikle 26.11.2012 günlü kurum genelgesi gözetilerek, 20.188,43 Euro tedavi harcamasına ilişkin davacı istemi kabul edilmek suretiyle, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkemenin hükmü eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır.
10.04.1965 tarihli resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Türkiye Cumhuriyeti ile Almanya Federal Cumhuriyeti arasında imzalanan Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin “Hastalık Ve Analık Sigortaları” başlıklı ikinci bölümde düzenlenen 11’inci maddesi “Akit taraflardan birinin mevzuatına göre, mecburi veya isteğe bağlı sigortaya tabi tutulma veya yardıma müstehak olma hakkının tespitinde diğer akit taraf mevzuatına göre geçen sigortalılık süreleri de, aynı zamana rastlamamak şartıyla, nazara alınır.” Hükmünü, 12’inci maddesi “(1) 4a maddesi,
a) İkametgahını, sigorta vak’asının zuhurundan sonra diğer akit taraf ülkesine nakleden, ancak ikametgahını nakletmesine yetkili sigorta mercii tarafından daha önce muvafakat edilmiş bulunan,
b) Sigorta vak’ası, geçici olarak diğer akit taraf ülkesinde ikamet ettiği sırada vukubulan ve durumu itibariyle kendisine derhal yardım yapılması gereken,
c) Sigorta vak’ası, sigortadan ayrıldıktan sonra vukubulan ve kendisine teklif edilen bir işe başlamak üzere diğer akit taraf ülkesine giden, bir kimse için geçerlidir.
(2) 1’inci fıkranın a bendi gereği muvafakat, ilgili kimsenin, kendisine ait olmayan sebeplerden ötürü muvafakatı daha önceden alamamış olması halinde, sonradan verilebilir.
(3) Madde 4a, ülkesinde ikamet ettiği akit taraf mevzuatına göre yardım hakkına sahip bulunan bir kimse hakkında uygulanmaz.
(4) 1’nci fıkranın a ve b bendleri ile 2’inci fıkra hükümleri, analık nedeni ile yapılacak yardımlar için geçerli değildir.” Hükmünü, yine sözleşme hükümleri kapsamında uygulanacak mevzuatları düzenleyen 2’inci maddesi ise, “(1) Bu sözleşme hükümleri, sözleşmede aksine bir hüküm yoksa,
1- Alman mevzuatı bakımından,
2- Türk mevzuatı bakımından,
a) İşçiler hakkında uygulanan sosyal sigortalar (hastalık ve analık, iş kazaları ile meslek hastalıkları, malüllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları) hakkındaki mevzuat.
b) Devlet memurları ve hizmetlilerini kapsıyan T.C. Emekli Sandığı mevzuatı.
c) Esnaf ve sanatkarlar ve diğer bağımsız çalışanlar ile tarımda kendi nam ve hesabına çalışanlar hakkındaki sosyal sigorta (Bağ-Kur) mevzuatı.
d) Sosyal Sigortalar sistemine dahil edilen diğer sosyal sigorta sandıkları hakkındaki özel sistemlere ilişkin mevzuat.
e) Kanunla yürürlüğe konulacak ve yeni nüfus gruplarını kapsamına ala-cak sosyal güvenlik mevzuatları hakkında uygulanır.” Hükmünü içermektedir.
(2) Bir akit tarafın devletlerarası diğer anlaşmalardan veya devletler üstü hukuktan doğan haklarına ve bunların uygulanmasına ilişkin mevzuatı, 1 inci fıkrada belirtilenlerin dışında bırakılmıştır.” Hükmünü içermekte olup; anılan Uluslararası Sözleşmenin hastalık sigortasını düzenleyen 11.ve devamı maddeleri ile, sözleşme hükümleri kapsamında uygulanacak mevzuatları düzenleyen 2.madde hükmü birlikte değerlendirildiğinde, anılan ikili sözleşme hükümlerinin Türk Mevzuatı bakımından Emekli Sandığı sigortalılarını da içerdiği açıkça anlaşılmaktadır.
Anayasamızın 90/son maddesi uyarınca, yöntemince yürürlüğe konulmuş Uluslararası sözleşmeler kanun hükmünde olduğu gibi, normlar hiyerarşisi yönünden uluslararası sözleşme kurallarına uygulamada yasal güç tanınmakta ve bu kuralların uygulanma önceliği de haiz bulunmaktadır.
Öte yandan, Alman Yasal Hastalık Sigortası Başkanlığı Hastalık Sigortası Yurtdışı İrtibat Mercii ile davalı kurum arasında varılan mutabakat sonucu, 5510 sayılı Yasanın 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (b), (c) bentleri kapsamında sigortalı sayılanlar ile emekli, gelir ya da aylık alanlar ve bakmakla yükümlü olunan kişilerin, Türkiye-Almanya Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin sağlık sigortası uygulamalarından yararlanabilmeleri amacıyla 26 Kasım 2012 Tarihinde çıkarılan 2012/38 sayılı genelgesinin 2.1.2 madde hükmüyle; sigortalılar ile emekliler ve bakmakla yükümlü oldukları kişilerin Almanya’da bulunacakları sırada durumlarından ötürü anında sağlanması gereken sağlık yardımlarının kurumca karşılanması, düzenlenecek A/T 11 formüleriyle mümkün hale geldiği kabul edilmiştir.
Yukarıdaki açıklamalar çerçevesinde, 5510 sayılı Yasanın 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındaki emekli davacının, Almanya’da ziyaret amaçlı bulunduğu sırada, anında sağlanması gereken sağlık yardımlarının kurumca karşılanması Sosyal Güvenlik Sözleşmesi hükmü kapsamında mümkün olup; söz konusu sağlık yardımlarından yararlanma hakkının 2012/38 sayılı Genelgenin yürürlük tarihi sonrasına hasreden kurum yaklaşımı yerinde değildir.
Şu halde yapılması gereken iş; davaya konu... Hizmetler Ayaktan Tedavi Ünitesi, ... Kliniği Hastenesi, ... Nükleer Tıp tarafından düzenlenen faturalarla toplam 20.188,43 Euro tedavi harcaması yaptığı belirtilen davacının, anılan sözleşme hükmü uyarınca ve düzenlenmesi gereken A/T 11 formülerindeki prosedür kapsamında, söz konusu tedavi uygulaması nedeniyle Alman hastalık kasasından karşılanması gereken tutar, davalı kurum aracılığıyla Alman Sigorta Meciinden sorulup belirlenerek; belirlenecek bu tutarın hüküm altına alınması gerekirken, bu yönde bir araştırma ve inceleme yapılmaksızın, Alman sağlık kuruluşlarından alınan faturalar üzerinden sonuca gidilmesi isabetsizdir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın, eksik inceleme ve araştırmayla yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma gerekir.
O hâlde, taraf vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 04.04.2017 gününde oybirliği ile karar verildi.