Davacı, ilk prim kesinti tarihinden itibaren 30.12.2000 tarihleri arası tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davalı kurum vekilinin ve davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava davacı murisinin ilk prim kesintisini takip eden aybaşından itibaren 31.10.2000 tarihine kadar tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tesbiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davacının 01.06.1995-31.12.1995 ve 1.7.1998-31.12.1998 tarihleri arasında tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tesbitine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Yasa’da 506 sayılı Yasa’nın 79.maddesine koşut geçmiş tarım Bağ-Kur hizmetlerinin tesbitine ilişkin bir düzenleme mevcut değildir. 2926 sayılı Yasa’nın 7. maddesi hükmüne göre, bu yasaya göre sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç üç ay içinde Kurum’a başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar. Anılan Yasa’nın 5. maddesi ile 7. madde de belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı hükmü getirilmiştir. 2926 sayılı Yasa’nın 2. ve 3. maddeleri kapsamında, kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlardan yasanın uygulanma tarihinde 58 yaşını dolduran kadınlarla, 60 yaşını dolduran erkekler dışındakiler bakımından tarım Bağ-Kur sigortalılığı zorunlu sigortalılık niteliğinde bulunmaktadır.Başka bir ifade ile sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçip kaçınmak mümkün değildir. Diğer yandan resen tescil başlığını taşıyan 9.maddeye göre bu yasa kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının başladığı tarihten itibaren 3 ay içinde Kurum’a kayıt ve tescilini yaptırmayanların tescil işlemlerinin Kurum’ca re’sen yapılması gerekmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 36.maddesi kapsamında Kurum’un prim alacaklarını Bakanlar Kurulu Kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi mümkündür. Bu bağlamda 2.madde kapsamına girenlerin belirtilen şekilde prim borçlarının ürün bedellerinden tevkifat suretiyle kesilerek Bağ-Kur’a ödenmesi halinde kayıt ve tescil için kurum’a başvuru olmasa dahi bahse konu biçim de prim ödenmesi suretiyle kayıt ve tescil konusundaki iradelerini ortaya koydukları tartışmasızdır. Bağ-Kur’un iş bu prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil mükellefiyetine aykırılık teşkil etmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 10.maddesine göre kayıt ve tescil işlemlerinde Valilik, Kaymakamlık, Özel İdare, Belediye, Muhtarlık ve Nüfus İdareleri kayıtları ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, tarım satış kooperatifler kanununa göre kurulan pancar ekicileri İstihsal Kooperatifleri ile Birliği , T. Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının esas alınacağı bildirilmiştir. Bu kayıtların tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi olduğu ortadadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacı murisinin sattığı ürün bedellerinden prim kesintilerinin 1.3.1995 ve 22.6.1998 tarihilerinde yapıldığı, diğer yıllarda prim kesintisi yapıldığına dair dosyada bir belge bulunmadığı, ziraat odası kayıtlı olmadığı, kooperatif üyeliği ve tarım arazisisin bulunup bulunmadığının araştırılmadığı ve zirai kredi kullanıp kullanılmadığının bankadan sorulmadığı anlaşılmaktadır.
Mahkemece davacının, murisinin prim kesintisinin bulunduğu 1.6.1995 -31.12.1995 ve 1.7.1998-31.12.1998 tarihleri arasına yönelik istemin kabulü yerinde ise de ilk Bağ-Kur prim kesintisinin yapıldığı tarihten sonraki prim kesintisi bulunan yılların tümünde tarım Bağ Kur sigortalılığının kabulü gerekirken 1.1.1998-1.7.1998 tarihleri arasındaki dönemin reddi ile 1.1.1996-31.12.1997 ve 1.1.1999-30.12.2000 tarihleri arına yönelik istem yönünden de 2926 sayılı Yasa’nın 10 maddesindeki koşulların varlığı tam araştırılmadan yazılı şekilde karar verilmesi yerinde değildir.
Yapılacak iş; davacıya uyuşmazlık döneminde murisinin 1995 ve 1998 yılları dışında ürün teslim ettiği kurum ve kuruluşların adlarını açıklattırmak, varsa ürün bedellerinden prim kesintisi yapılıp yapılmadığını sormak, yapılmış ise belgelerini getirtmek, Manisa Ziraat Odasına kayıtlı olup olmadığını araştırmak 2926 sayılı Yasa"nın 10.maddesinde belirtildiği üzere Ziraat Bankasından zirai kredi kullanıp kullanmadığını, tapu müdürlüğünden adına kayıtlı zirai arazi olup olmadığını, Belediye Emlak Dairesinden zirai taşınmazlar yönünden emlak vergisi mükellefi olup olmadığını ve kooperatife üye olup olmadığını sormak öte yandan muhtarlıktan, tarihte belirterek, tarımla iştigal edip etmediğini araştırmak istem döneminde başka bir Sosyal Güvenlik Yasası kapsamında sigortalı olup olmadığını araştırmak ve tüm deliller birlikte değerlendirilerek, suretiyle sonuca varmaktır.
Yukarıda belirtilen maddi ve hukuki olgular dikkate alınmaksızın mahkemece eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, tarafların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 23.10.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi.
