Davacı murisi, M.G."ın, 3 yıl, 7 ay, 8 gün sigortalı hizmeti olduğundan 17.08.2004 tarihinden itibaren ölüm aylığı almaya hak kazandığının tesbitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.
Hükmün, davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
Dava, davacının 1479 sayılı Yasa’ya tabi sigortalı iken 17.08.2004 tarihinde ölen eşinin 3 yıl 8 ay 7 günlük hizmeti nazara alınarak tahsis talep tarihini izleyen aybaşından itibaren ölüm aylığına hak kazandığının tesbiti istemine ilişkindir.
Mahkemece istemin reddine karar verilmiştir.
1.4.1972 tarihinde yürürlüğe giren 1479 sayılı Yasa"nın 24. maddesinde zorunlu Bağ-Kur sigortalılığı için esnaf sicili veya kanunla kurulu meslek kuruluşu kaydı aranırken 4.5.1979 tarihinde yürürlüğe giren 2229 sayılı Yasa ile 1479 sayılı Yasa"nın 24. maddesinin öngördüğü meslek kuruluşlarına kayıtlı olma koşulu kaldırılmış sadece yasanın temel ilkesi olan kendi ad ve hesabına çalışma koşulu getirilmiş, 20.4.1982 tarihinde yürürlüğe giren 2654 sayılı Yasa ile 1479 sayılı Yasa"nın 24. maddesi değiştirilecek zorunlu Bağ-Kur sigortalılığı için gelir vergisi mükellefi olması şartı getirilmiş ancak gelir vergisinden muaf olanlar için meslek kuruluşuna kayıtlı olma yeterli görülmüş, 22.3.1985 tarihinde yürürlüğe giren 3165 sayılı Yasa ile 24. madde değiştirilerek zorunlu Bağ-Kur sigortalılığı için vergi kaydı veya esnaf sicil kaydı veya oda kaydının bulunması yeterli görülmüş, 2.8.2003 tarihinde yürürlüğe giren 4956 sayılı Yasa ile 24. madde değiştirilerek zorunlu Bağ-Kur sigortalılığı için gelir vergisi mükellefi olma şartı getirilmiş ancak gelir vergisinden muaf olanlar için esnaf sicil kaydı ve oda kaydının bir arada bulunması yeterli görülmüştür.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacı murisinin 16.12.1987 tarihinde şoförler odasındaki kaydına dayanılarak geriye yönelik olarak 22.03.1985 tarihi itibariyle tescil edildiği,13.01.1987-20.09.1990 tarihleri arasında vergi, 26.04.1974-30.08.1991 tarihleri arasında şoförler ve otomobilciler odası, 09.05.1986-12.10.2004 tarihleri arasında esnaf sicil kaydının bulunduğu davalı Kurumca muris M.G. ölüm tarihine kadar sigortalı kabul edilmişken davacının ölüm aylığı talep etmesi üzerine sadece vergi kaydının bulunduğu 13.01.1987-20.09.1990 tarihleri arasında sigortalı olduğu kabul edilerek 22.03.1985-13.01.1987 ve 20.09.1990-17.08.2004 tarihleri arasındaki sigortalılığının iptal edilerek tahsis talebinin reddedildiği anlaşılmaktadır.
Davacı murisinin 1479 sayılı Yasa gereği tescili oda kaydına dayanılarak 1987 yılında geriye yönelik olarak yapılmış olmakla, 1985 yılında yürürlükte bulunan 1479 sayılı Yasa"nın 24.maddesi gereğince uyuşmazlık konusu döneme ilişkin sigortalılık koşullarını taşıdığı ve Kurum tarafından resen tescil edildiği 22.03.1985 tarihinden itibaren ölüm tarihi
olan 17.08.2004 tarihine kadar sigortalı olduğu 22.03.1985-23.03.1990 tarihleri arasındaki 5 yıllık sigortalılığın ölüm aylığı bağlanması için yeterli bulunduğu ortadır. Bu durumda Kurumun davacının vergi kaydı bulunmadığı gerekçesiyle vergi kaydı bulunmayan dönemlerdeki sigortalılık süresini iptal etmesi ve 13.01.1987-20.09.1990 tarihleri arasında 3 yıl 8 ay 7 gün sigortalı kabul ederek sigortalılık süresinin 5 tam yıldan az olması nedeniyle ölüm aylığı talebini reddetmesi hatalıdır.
Öte yandan 1479 sayılı Yasa’nın 41.maddesinde 4956 sayılı Yasa’nın 21. maddesiyle 24.7.2003 tarihinde yapılan değişiklikle 3 tam yıl prim ödeme koşulunu 5 tam yıla çıkaran düzenlemenin yürürlük tarihi 02.08.2003 olarak değiştirildiğinden ,bu tarihten sonra ölen sigortalıların hak sahipleri için 5 tam yıl sigorta primi ödeme koşulu aranacaktır.
Yapılacak iş; bu tür davaların kamu düzenine ilişkin olduğu göz önünde bulundurularak, davacı murisinin 1479 sayılı Yasa uyarınca 22.03.1985-17.08.2004 tarihleri arasında 1479 sayılı Yasa’ya tabi sigortalı olduğunu kabul etmek, 1479 sayılı Yasa’nın 22.2.2006 gün ve 5458 sayılı Yasa’nın 13.maddesi ile değişik 1.3.2006 tarihinde yürürlüğe giren Ek 19.maddesi uyarınca ölüm aylığı bağlanmasına yetecek kadarki 22.03.1985-23.03.1990 tarihleri arasındaki süre yönünden borçlu bulunduğu primlerini Kurum hesabına yatırmak üzere davacıya önel vermek, belirlenen süre içinde primlerin yatırılması halinde prim borcunun yatırıldığı tarihi takip eden aybaşından itibaren ölüm aylığı bağlanmasına karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve karar bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 23.10.2008 gününde oy birliği ile karar verildi.
