MAHKEMESİ : Yozgat 1. Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
TARİHİ : 04/03/2008
NUMARASI : 2008/194-2008/202
                       
Davacı,  tarım Bağ-Kur sigortalılığının 01.03.2006 tarihinden itibaren başladığının tespiti ile Kurum işleminin iptali ile prim borcunun iptaline   karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin  kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan  ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
Davacı, tarım Bağ-Kur sigortalılığının 01.03.2004 tarihinden itibaren başladığının tespiti ile sigortalılık başlangıcını 01.06.1997 tarihine çeken Kurum işleminin ve 01.03.2004 tarihinden önceki prim borcunun iptalini istemiştir.
Mahkeme yazılı gerekçelerle istemin kabulüne karar vermiştir.
Davacının 01.03.2004 tarihinden itibaren talebi üzerine tarım Bağ-Kur sigortalılığının başlatıldığı, pancar ekicileri kooperatifine 30.03.1991 tarihinden itibaren kayıtlı olduğu, ziraat odası kaydının 01.01.2000 tarihinden itibaren başlayarak devam ettiği, teslim ettiği pancar ürününden 15.05.1997, 15.05.1998, 15.06.1999, 15.06.2000, 15.06.2002,15.06.2003 ve 15.06.2004 tarihinde prim kesintileri yapılarak Kurum hesabına geçtiği, Kurumun 2007/44 sayılı Genelge ile prim kesintilerini dikkate alarak davacının tescil tarihini ilk prim kesintisini takip eden aybaşı olan 01.06.1997 tarihi olarak düzelttiği ve 31.01.2008 tarihine kadar olan 11.818,49 YTL. pirm borcunu talep ettiği, mahkemenin ise 2007/44 sayılı Genelge uyarınca yazılı talep bulunmaksızın kesintiler esas alınarak sigortalılık başlangıcının geri alınamayacağı gerekçesi ile Kurum  işleminin iptaline karar verdiği görülmüştür.
2926 sayılı Yasa"nın 7. maddesi hükmüne göre, bu yasaya göre sigortalı  sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç üç ay içinde Kurum’a başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar. Anılan  Yasa’nın 5. maddesi ile 7. madde de belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı hükmü getirilmiştir. 2926 sayılı Yasa’nın 2. ve 3. maddeleri kapsamında, kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlardan yasanın uygulanma tarihinde 58 yaşını dolduran kadınlarla, 60 yaşını dolduran erkekler dışındakiler bakımından tarım Bağ-Kur sigortalılığı zorunlu sigortalılık niteliğinde bulunmaktadır.Başka bir ifade ile sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçip kaçınmak mümkün değildir. Diğer yandan resen tescil başlığını taşıyan 9.maddeye göre bu yasa kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının başladığı tarihten itibaren 3 ay içinde Kurum’a kayıt ve tescilini yaptırmayanların tescil işlemlerinin Kurum’ca re’sen yapılması gerekmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 36.maddesi kapsamında Kurum’un prim alacaklarını Bakanlar Kurulu Kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi mümkündür. Bu bağlamda 2.madde kapsamına girenlerin belirtilen şekilde prim borçlarının ürün bedellerinden tevkifat suretiyle kesilerek Bağ-Kur’a ödenmesi halinde kayıt ve tescil için kurum’a başvuru olmasa dahi bahse konu biçim de prim ödenmesi suretiyle kayıt ve tescil konusundaki iradelerini ortaya koydukları tartışmasızdır.
Bağ-Kur’un iş bu prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil mükellefiyetine aykırılık teşkil etmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 10.maddesine göre kayıt ve tescil işlemlerinde Valilik, Kaymakamlık, Özel İdare, Belediye, Muhtarlık ve Nüfus İdareleri kayıtları ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, tarım satış kooperatifler kanununa göre kurulan pancar ekicileri İstihsal Kooperatifleri ile Birliği, T.Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının  esas alınacağı  bildirilmiştir.  Bu kayıtların  tarımda  kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi  olduğu ortadadır.Davacının yukarıda belirtildiği şekilde sigortalı olma iradesini, teslim ettiği ürünlerden 1997 yılından itibaren (2001 yılı hariç) 2004 yılına kadar her yıl prim tevkifatı yapılmasını sağlamak suretiyle gösterdiği, tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi olan 2926 sayılı Yasa"nın 10. maddesinde belirtilen kayıtlarının 30.03.1991 tarihinden itibaren mevcut olduğu ortadadır.Sigortalı olma hak ve yükümlülüğünden vazgeçilmeyeceğine ve kaçınılamayacağına göre Kurumun davacının sigortalılığını 01.06.1997 tarihinden itibaren başlatmasında yasaya aykırı bir yön bulunmamaktadır. Ancak 01.03.2006  tarihinde yürürlüğe giren 1479 sayılı Yasa"nın Ek 19. maddesinde; bu Kanun ve 2926 sayılı Kanuna göre kayıt ve tescili yapıldığı halde, 5 yıl ve daha fazla süreye ilişkin prim borcu bulunan sigortalıların bu sürelere ilişkin prim borçlarının Kurumca yapılacak bildirimde belirtilen süre içerisinde ödenmemesi halinde daha önce prim ödemesi bulunan sigortalının ödediği primlerin tam olarak karşıladığı ayın sonu itibariyle, prim ödenmesi bulunmayan sigortalının ise tescil tarihi itibariyle sigortalılığı durdurulur.  Prim borcunun ait olduğu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilmez ve bu sürelere ilişkin Kurum alacakları takip edilmeyerek, Kurum alacakları arasında yer verilmez. Ancak, sigortalı veya hak sahipleri daha sonra sigortalının en son bulunduğu basamağın başvuru tarihindeki değeri üzerinden hesaplanacak borç tutarlarını   tebliğ   tarihinden   itibaren   üç  ay   içinde  ödedikleri  takdirde bu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilir. Bu madde kapsamına giren sigortalılar hakkında zaman aşımının kesilmesi ve zaman aşımının işlememesi ile ilgili olarak 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 103 üncü maddesinin 1.fıkrasının (6),(8) ve (10) numaralı bentleri hariç diğer hükümleri ile aynı Kanunun 104 üncü maddesi hükümlerinin uygulanacağı , yine 5458 sayılı Yasa’nın 14.maddesi ile eklenen ve 1.3.2006 tarihinde yürürlüğe giren Geçici 26.maddesine göre bu Kanun ve 2926 sayılı Kanuna göre kayıt ve tescili yapıldığı halde 31.3.2005 tarihi itibariyle beş yıl ve daha fazla süreye ilişkin prim borcu bulunan sigortalılar ve hak sahiplerinden bu sürelere ilişkin prim borçlarını yeniden yapılandırma talebinde bulunmayanlar veya yeniden yapılandırma  talebinde bulundukları halde yapılandırma haklarını kaybedenler hakkında ek 19.madde hükmünün uygulanacağı bildirilmiştir.
Davacının, davadaki isteminden prim borcunu ödeme isteğinin bulunmadığı sonucu  çıktığından, 15.05.1997, 15.05.1998, 15.06.1999, 15.06.2000, 15.06.2002 ve 15.06.2003 tarihlerinde yapılan prim kesintileri toplamının, 01.06.1997 tarihinden itibaren ne kadarlık sigortalılık süresine tekabül ettiği Kurumdan sorularak, bu tarihten itibaren iptal edilen tescil tarihi olan 01.03.2004 tarihine kadar olan dönemde yasanın öngördüğü şekilde beş yıl ve daha fazla süreye ilişkin prim borcunun bulunduğunun anlaşılması halinde, primlerin tam olarak karşıladığı ayın sonu itibariyle sigortalılığının durdurulmasına, maddedeki koşulların oluşmaması durumunda ise istemin reddine karar verilmesi gerektiği ortadadır.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözönünde bulundurulmaksızın kurulan hüküm usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalının bu yönleri amaçlayan  temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 06.10.2008 gününde oybirliğiyle karar verildi.