Mahkemesi :İş Mahkemesi


Dava, davacının hizmet süresinin tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozmaya uyularak ilâmında belirtildiği şekilde davanın hak düşürücü süre yönünden reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasanın 79/10. maddesi olup bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davaların, kamu düzeniyle ilgili olduğu ve bu nedenle de özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğu açıktır. Bu çerçevede, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan ... hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
İlk bozma ilamında ‘Tüm bu açıklamalar ışığında, davalı işverenler arasında devredilerek işletilen ... İletişim unvanlı telefon ve aksesuar satışı ile ilgili işyerinde geçtiği iddia edilen hizmetlerin tespitine ilişkin eldeki davada, ... Vergi Dairesi’nin yoklama fişlerinde geçen “odaşık çalışma” ifadesinin aynı işyeri içinde birbirinden bağımsız olarak çalışmayı mı, yoksa birlikte çalışmayı mı ifade ettiği bu Vergi Dairesi’nden sorularak belirlenmeli, davacının davalı ... ve ... yanında geçen bir kısım çalışmalarının bu davalılar adına ayrı ayrı tescilli iki farklı işyerinden bildirildiği hususu da göz önünde bulundurularak, davalılar arasında birlikte işverenlik ilişkisi olup olmadığı ya da davalılar arasında davacının belirttiği gibi hukuki anlamda devir olgusunun olup olmadığı, hem işverenlere sorularak hem de ticaret sicil kayıtlarından, davalı ... kayıtlarından ve diğer kurumlar nezdinde gerekli araştırmalar yapılarak belirlenmeli, böylece işverenler arasında hukuki/organik bağ olup olmadığı, her bir işveren yönünden dönemleri itibariyle net bir şekilde ortaya konulmalıdır.
Araştırma sonucunda, şayet işverenler birbirinden bağımsız çalışmış ve aralarında devir ilişkisi de gerçekleşmemiş ise eldeki davanın birden fazla işveren birlikte hasım gösterilerek açılmasını gereğini ortaya koyan herhangi bir yasal durum olmayacağından; hizmet tespiti davalarının kamu düzenine ilişkin olduğu da gözetildiğinde, mahkemece resen araştırma yapılabileceğinden, yargılamanın sağlıklı olarak yürütülebilmesi ve uyuşmazlığın kolaylıkla çözüme ulaştırılabilmesi için ayrı işverenler aleyhine, ayrı taleplerle birlikte açılmış olan bu davaların tefriki ile; taraf teşkili de sağlandıktan sonra işin esasına girilerek bir sonuca varılması gerektiğinin kabulü gerekir.’gerekçeleri ile bozulmuştur.
Mahkemece kurum kayıtları ve vergi müdürlüğünden gelen yazı cevaplarına göre dosya tefrik edilmiş ve davalı ... hakkında davanın reddine karar vermiştir.
Resen araştırma ilkesinin geçerli olduğu eldeki davada, bozma ilamından sonra yapılan araştırma hüküm kurmaya yeterli değildir. Davalı ...’nün 03.08.1999 tarihinden itibaren cep telefonu ve aksesuar üzerine faaliyet gösterdiği 895 Sok. No:4 de bulunan batar katta, davalı ...’un, 15.11.2005 tarihinden itibaren cep telefonu ve aksesuar işine davalı ... ile odaşık olarak başladığı dosya kapsamı ile sabittir. Davalı ...’nün 31.12.2007 tarihinde işi bırakması üzerine bu adresi davalı ... tek başına kullanmaya devam etmiştir. Dosya kapsamında davalı ... ile ...’un aile dostu oldukları ...’ın ise davalı ...’nün oğlu olduğu anlaşılmaktadır. Hal böyle iken eldeki deliller ... ile ... arasında birlikte çalışma olgusunun yada devir olgusunun bulunmadığının kabulü için yeterli değildir. Davalılar ... ve ... hakkında tefrik edilen dosyalar birleştirilmeli, iş yerinin bulunduğu adreste komşu iş yerlerinde birlikte çalışma ve devir olgusunu bilebilecek tanıklar araştırılmalı ve tespit edilen tanıklar dinlenmelidir. Yine davalıların odaşık çalıştıklarını tespit eden yoklama memuru dinlenmeli, davalıların ne şekilde çalıştıkları hususunda beyanı alınmalı ve oluşacak sonuca göre hak düşürücü süre yeniden değerlendirilmelidir.
Mahkemenin, yukarıda açıklanan esaslar doğrultusunda araştırma yaparak, elde edilecek sonuca göre karar vermesi gerekirken, eksik inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, istek halinde temyiz harcının davacıya iadesine 23.03.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.