MAHKEMESİ :KADASTRO MAHKEMESİ



Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; “Mahkemece yapılan araştırma ve incelemenin yetersiz olduğu belirtilerek, doğru sonuca varılabilmesi için çekişmeli taşınmaz başında yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişi ve tarafların aynı yöntemle göstereceği tanıkları ile üç ziraat mühendisi, ve jeodezi ve fotogrametri mühendisinden oluşacak uzman bilirkişi kurulu marifetiyle yeniden keşif yapılması, keşif sırasında yerel bilirkişi ve tanıklardan var ise taşınmaz üzerindeki zilyetliğin şekli, süresi ve intikali hususunda maddi olaylara dayalı biçimde beyan alınması, jeodezi ve fotogrametri mühendisi ve ziraat mühendisi bilirkişi heyeti marifetiyle çekişmeli taşınmazın niteliğinin belirlenmesi, taşınmazın hangi tarihte kim tarafından imar-ihyasına başlandığı, imar-ihyanın hangi tarihte bittiği, taşınmaz üzerinde ekonomik amacına uygun tarımsal zilyetliğin hangi tarihte başladığı ve kim tarafından ne şekilde sürdürüldüğünün belirlenmesine çalışılması, tanık ve yerel bilirkişi sözleri, bilimsel esaslara göre hazırlanan bilirkişi raporlarıyla denetlenmesi, beyanlar arasında çelişki bulunması halinde giderilmesine çalışılması, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi" gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonunda çekişmeli 107 ada 268 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile hüküm yerinde gösterilen payları oranında ... ve müşterekleri adına tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyulduğu halde, bozma ilamının gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Bozma ilamına uyulmakla taraflar yararına usuli kazanılmış hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma ilamının gereklerinin tam ve eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Her ne kadar bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda çekişmeli taşınmaz üzerinde, davacı yararına zilyetlikle iktisap koşullarının oluştuğu gerekçesiyle yazılı olduğu şekilde karar verilmiş ise de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmak için yeterli bulunmamaktadır. Bir taşınmazın zilyetlikle kazanılabilmesi için, öncelikle zilyetlikle kazanılabilecek yerlerden olması, bundan sonra da 3402 sayılı Yasa"nın 14 ve 17. maddeleri uyarınca, emek ve para harcanmak suretiyle imar-ihya edilerek tarıma elverişli hale getirilmesi ve bu işlemlerin tamamlanmasından sonra kazanmayı sağlayacak zilyetlik süresinin fasıla olmaksızın geçmesi zorunludur. Ne var ki Mahkemece zilyetlikle mülk edinme koşullarının davacı yararına oluşup oluşmadığı hususunda her türlü tereddütten uzak biçimde araştırma yapılmamış, ayrıca bozma ilamının gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Bu anlamda keşif sırasında beyanlarına başvurulan tespit bilirkişisi ... çekişmeli taşınmazın bilinen ilk zilyedi olan ...’ın ölümünden sonra boş kaldığı, ardından davacı ... tarafından tespit tarihinden sonra temizlenerek kullanılmaya başlandığını beyan etmesine karşın bu yön üzerinde durulmamış, taşınmaz üzerinde sürdürüldüğü iddia edilen zilyetliğin uzun süreli kesintiye uğrayıp uğramadığı, bu kesintinin terk mahiyetinde olup olmadığı değerlendirilmemiş, tespit tarihinden sonra başlayan zilyetliğin iktisaba elverişli olmadığı hususu göz önünde bulundurulmamış, bozma ilamında açıkça 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan rapor alınması gereğine değinildiği halde, taşınmazın toprak yapısı, bitki deseni, var ise üzerinde sürdürülen zilyetliğin şekli ve süresi, taşınmazın imar ihyasının tamamlanıp tamamlanmadığı yönünden bilimsel esaslara uygun ve uyuşmazlığın çözümüne elverişli şekilde değerlendirmekten uzak, soyut ve genelgeçer ifadeler içeren, ayrıca raporun ekinde yer alan uydu görüntüleri ile çelişen tek kişilik ziraat bilirkişi raporuna itibar edilmiştir. Öte yandan bozma ilamında hava fotoğraflarının incelenmesi suretiyle çekişmeli taşınmazın önceki ve şimdiki niteliği, arazinin ekonomik amaca uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmadığı ve kullanımın hangi tarihten itibaren olduğu konusunda ise jeodezi uzmanı bilirkişiden rapor alınması gereğine değinildiği halde, taşınmaz içerisinde ekilmeyen bölümlerin bulunduğu yönünde tespit içermesine karşın sonuç olarak taşınmazın tarla vasfında olduğu yönünde kanaat belirten ve rapora ekli hava fotoğraflarına ilişkin suretler ile içerik itibariyle çelişen, imar ihya hususunu değerlendirmekten uzak bilirkişi raporuna itibar edilmiştir. Bu şekilde eksik inceleme ve araştırmaya dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile önceki keşiflere refakat eden bilirkişiler dışında belirlenecek üç kişilik ziraatçi bilirkişi kurulu, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi ve fen bilirkişisinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı, keşif sırasında yerel bilirkişi ve davacı yanın göstereceği zilyetlik tanıklarından, taşınmazın öncesinin ne olduğu, taşınmaz üzerinde zilyetliğin bulunup bulunmadığı, varsa hangi tarihte ve ne zaman başladığı, zilyetliğin sürdürülüş biçimi, kimden kime ve nasıl intikal ettiği, zilyetliğin kesintiye uğrayıp uğramadığı, taşınmazın imar-ihyaya konu olup olmadığı, imar-ihya varsa tamamlanmasından sonra dava konusu taşınmazın zilyetliğinin iradi olarak terk edilip edilmediği; etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, beyanlar arasında çelişki oluşması halinde yüzleştirme yapılmak suretiyle söz konusu çelişki giderilmeli; mahalli bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsellere ait tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiye hava fotoğrafları üzerinde stereoskop aletiyle inceleme yaptırılmak suretiyle, taşınmazın önceki ve şimdiki niteliğinin, imar-ihyasına ne zaman başlanıldığının ve imar ve ihyanın hangi tarihte tamamlandığının, zilyetliğe ara verilip verilmediğinin, dava konusu taşınmazın terke konu olup olmadığının belirlenmesine çalışılmalı; ziraatçi bilirkişi kurulundan, taşınmazın niteliği, toprak yapısı itibariyle imar-ihya gerektiren yerlerden olup olmadığı, böyle yerlerden ise imar-ihyasının hangi tarihte tamamlandığı, üzerinde sürdürülen zilyetliğin ne zaman başladığı ve zilyetliğin hangi tasarruflarla sürdürüldüğü, zilyetliğe ara verilip verilmediği, dava konusu taşınmazın iradi terke konu olup olmadığı konusunda rapor düzenlemeleri istenilmeli, fen bilirkişisinden, keşfi izlemeye ve denetlemeye imkan veren, ayrıntılı ve gerekçeli rapor ve kroki alınmalı ve bundan sonra, taşınmazın zilyetliğine ara verildiğinin anlaşılması halinde bu durumun iradi terk olarak kabul edilip edilmeyeceği de tartışılmak suretiyle, toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar gözetilmeksizin, eksik araştırma ve inceleme ile yazılı olduğu şekilde karar verilmesi isabetsiz olduğundan olup, davalı Hazinenin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 02.06.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.