9. Hukuk Dairesi 2015/10056 E. , 2015/15213 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ... İŞ MAHKEMESİ
DAVA : Davacı, ... ile müvekkil ... arasında akdedilen 01/01/2012 - 31/12/2013 yürürlük tarihli toplu iş sözleşmesinin uygulanmasının gerektiğinin tespiti ile söz konusu toplu iş sözleşmesine rağmen müvekkil ...ya üye işçilere imzalatılan bireysel iş sözleşmelerinde yer alan işçi lehine düzenlemelerin 6356 sayılı Kanunun 36. Maddesi hükmü gereği toplu iş sözleşmesiyle birlikte uygulanması gerektiğinin tespitine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, bozmaya uyarak davanın HMK"nın 114/e maddesi uyarınca dava şartı yokluğundan reddine karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm kurulmasına göre, yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun olan hükmün ONANMASINA, 28/04/2015 gününde oyçokluğuyla karar verildi.
K A R Ş I O Y
Davacı ... üyeleri adına, davalı ... ile imzalanan Toplu İş Sözleşmesi yanında üye işçilere imzalatılan bireysel iş sözleşmesinde bulunan ve işçinin lehinde olan düzenlemelerin 6356 sayılı ...lar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 36. Maddesi uyarınca Toplu İş Sözleşmesi ile birlikte uygulanması gerektiğinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili ise ..."nın teşkilat ve görevleri hakkında 633 sayılı KHK"nin 34. Maddesine dayanılarak yapılan düzenlemenin bakanlığın 2012/12 sayılı genelgesi ile yürürlüğe konulduğu bu düzenleme doğrultusunda ... çalışanları ile akdedilen sözleşmelerin daha avantajlı koşullar içerdiğinden çalışanların bu sözleşmeleri serbest iradeleri ile imzaladığını ve toplu iş sözleşmesindeki haklarının saklı kalmasını talep etmedikleri uygulama sonrası ücret ödemelerinin bakanlığın bilgi sistemi üzerinden yapıldığı ve sistemin başkaca bir ödemeye izin vermediği aksi şekilde bir ödemenin ... mütevelli heyetinin sorumluluğuna yol açacağı ayrıca toplu iş sözleşmesinin uygulanması gerektiğine karar verilmesi halinde bireysel iş sözleşmeleri ile çalışanlara sağlanan haklar ortadan kalkacağından çalışanların gelir kaybına uğrayacağı belirtilerek yürürlükte uygulanan mevzuatın uygulanmasına karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece bozma üzerine yapılan yargılama sonunda, davacı ...nın 01/01/2012-31/12/2013 tarihleri arasında geçerli toplu iş sözleşmesinin ve işçilere imzalatılan bireysel iş sözleşmelerinin lehe olan hükümlerinin birlikte uygulanması gerektiğinin tespitine yönelik davayı bizatihi ... tüzel kişiliği adına açtığı görülmekle kendi tüzel kişiliği adına dava açan ...nın HMK"nın 114/e maddesi uyarınca dava takip yetkisine sahip olmadığı” gerekçesi ile dava şartı yokluğu nedeni ile usulden reddine karar verilmiştir.
Dairenin çoğunluk görüşü ile yerel mahkeme kararı onanmıştır.
Yerel mahkemenin ilk kararının bozulması ve bozma üzerine verilen onama kararı 6100 sayılı HMK.’un 113. Maddesinde düzenlenen topluluk davası ile ilgili hükme aykırıdır. Zira anılan maddeye göre;
“Dernekler ve diğer tüzel kişiler, statüleri çerçevesinde, üyelerinin veya mensuplarının yahut temsil ettikleri kesimin menfaatlerini korumak için, kendi adlarına, ilgililerin haklarının tespiti veya hukuka aykırı durumun giderilmesi yahut ilgililerin gelecekteki haklarının ihlal edilmesinin önüne geçilmesi için dava açabilir”. ... bu madde kapsamında belirtilen tüzel kişilerden biri olduğundan üyeleri adına bu madde kapsamında dava açabilir. Topluluk davası ile ... 6356 sayılı kanunun 26. Maddesi uyarınca üyelerini temsil etmektedir. Açılan dava üyelerinin menfaatleri ile ilgilidir. Dolayısı ile ... bu dava türü ile;
1.Üyelerinin haklarının tespitini,
2.Üyeleri hakkında hukuka aykırı durumun giderilmesini ve
3.Üyelerinin gelecekteki haklarının ihlal edilmesinin önüne geçilmesini, talep edebilir.
Diğer taraftan 6356 sayılı Yasanın 26. maddesi uyarınca ...ların “çalışma hayatından, mevzuattan örf ve adetten doğan uyuşmazlıklardan işçi ve işverenleri temsilen; ...lar, yazılı başvuruları üzerine iş sözleşmesinden ve çalışma ilişkisinden doğan hakları ile sosyal güvenlik haklarında üyelerini de mirasçılarını temsilen dava açmak ve bu nedenle açılmış davada davayı takip yetkisine sahip” olması teknik anlamda bir temsil değildir. Burada amaçlanan ... tarafından, üyelerinin ortak çıkarlarını korumaktır.
Somut uyuşmazlıkta davalı, ... üyeleri hakkında gerek imzalanan Toplu İş Sözleşmesi ve gerekse Toplu İş Sözleşmesine göre lehe düzenleme getiren bireysel iş sözleşmesindeki lehe hükümleri uygulamayarak, hukuka aykırı davranmaktadır. Davacı ...nın bu şekilde tespit isteminde hukuki yararı vardır. Yerel mahkemece uyuşmazlığın esastan incelenmesi ve karar verilmesi gerekir. Usule ilişkin bozma kararı da usulü kazanılmış hak teşkil etmeyeceğinden, hukuki yarar şartı yokluğu nedeni ile usulden reddi kararının onanması gerekçesine katılınmamıştır.