23. Hukuk Dairesi 2014/5585 E. , 2014/8601 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Bodrum 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 13/12/2013
NUMARASI : 2013/855-2013/1101
Taraflar arasındaki tasarrufun iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, kooperatif üyesi olan davalı Z. S.’nun aidat borçlarını ödemediğini, aleyhine yapılan takibe itiraz ettiğini, açılan itirazın iptali davasının derdest olduğunu, bu davalının tek mal varlığının davacı üyeliğinden kaynaklı 34 no’lu bağımsız bölüm olduğunu ve bu bağımsız bölümü üyeliğini devretmeden tapudan diğer davalı İ.. A..’ya sattığını, böylece davacının borcun tahsil kabiliyetini önlemeye çalıştığını, davalı İ.. A.."nın dönem borçlardan da sorumlu olacağının bilincinde olduğu için üyeliği devralmaktan sırf bu nedenle kaçındığını ileri sürerek, dava konusu taşınmazın tapu devrinin muvazaalı olması nedeni ile takip yapılan icra dosyasından taşınmazın haciz ve satışının yapılması hususunda yetki verilmesine, bu borçtan davalıların müşterek ve müteselsilen sorumlu olması nedeni ile davalı İ.. A.."dan tahsiline karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
Mahkemece, ön inceleme duruşması açılmadan dosya üzerinden yaptığı inceleme sonunda, davanın, kooperatif üyesi davalı Z.. S.."nın kooperatif aidatlarını ödememesi nedeniyle alacağın tahsili amacıyla başlatılan işlemlerden kaynaklandığından, özü itibariyle kooperatif ile üyesi arasındaki uyuşmazlıklara ilişkin davaların kooperatifin muamele merkezinin bulunduğu yer (Ankara) mahkemesinde görülmesi gerektiği, kamu düzenine ilişkin kesin yetki düzenlemesi dava şartı olduğundan ve davanın her aşamasında kendiliğinden gözetilmesi gerektiğinden HMK"nın 114/1-ç ve 115/2. maddeler gereğince, kesin yetki şartı noksanlığından usulden reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Dava, kooperatif üyesi olan davalı Z. S.’nun aidat borcunu ödememesi ve kendi adına kayıtlı bağımsız bölümü hisse devri yapmadan diğer davalıya satması nedeniyle alacağın diğer davalı İ.. A..‘dan tahsili, davalı Z.. S.. hakkındaki icra takibi nedeniyle diğer davalı adına kayıtlı bağımsız bölümün haciz ve satışının yapılması hususunda yetki verilmesi istemine ilişkindir.
Kooperatif ile ortakları arasındaki davaların, 6100 sayılı HMK"nın 14/2. maddesi gereği, kooperatifin ikametgâhı addolunan mahal mahkemesinde görülmesi gerekir. Bu yetki kuralı kamu düzenine ilişkin kesin yetki kuralı olup, davanın her aşamasında ileri sürülebileceği gibi mahkemece de re"sen dikkate alınması gerekir. 4721 sayılı TMK"nın 51. maddesine göre hükmi şahsın ikametgâhı, anasözleşmede aksine hüküm bulunmadıkça muamelelerinin yürütüldüğü yerdir. Dosyada bulunan 25.06.1995 tarihli genel kurulun ilanına ilişkin T. Sicil Gazetesi ve B. Ticaret Sicil kaydından kooperatif merkezinin, 1995 yılında yapılan genel kurulda alınan karar sonucunda B. olduğu anlaşılmaktadır. Bu nedenle davanın Ticaret Mahkemesi sıfatıyla Bodrum Asliye Hukuk Mahkemesi"nde görülmesi gerekirken, yetkisizlik kararı verilmesi doğru görülmemiştir.
Diğer yandan, mahkemece, taraflara tebligat yapılmadan ve tensiple yetkisizlik kararı verilmiştir. Ancak HMK"nın 137. maddesindeki prosedür gereğince, davalılara tebligat yapılmadan, evrak üzerinde inceleme yapılarak davalıların bilgisi dışında ve savunma hakkını kısıtlar biçimde, yazılı şekilde, karar verilmesi de usul ve yasaya aykırı bulunmuş, hükmün bu nedenlerle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 30.12.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.