5. Hukuk Dairesi 2020/11949 E. , 2021/1394 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki davada ... Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi ile ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, kadastro tespitine itiraz istemine ilişkindir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesince, ... Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesince; 5235 sayılı Kanunun 25/(2) maddesi ile Bölge Adliye Mahkemelerinin yargı çevrelerini belirleyen Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Genel Kurulu"nun 29/02/2016 tarihli, 53 sayılı kararı ile 03/08/2017 tarihli, 703 sayılı kararı uyarınca, mülki hudutları itibariyle ... ili, ... ilçesinde bulunan taşınmazların ... Bölge Adliye Mahkemesi yargı çevresinde bulunduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesince ise, 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanunun “Hukuk Mahkemelerinin Yargı Çevresi” başlıklı 7. maddesinde Hukuk mahkemelerinin yargı çevresinin, bulundukları il merkezi ve ilçeler ile bunlara adli yönden bağlanan ilçelerin idari sınırları olduğunun belirtildiği, Büyükşehir Belediyesi bulunan illerde, büyükşehir belediyesi sınırları içindeki il ve ilçelerin adı ile anılan sulh veya asliye hukuk mahkemelerinin yargı çevresi, il ve ilçe sınırlarına bakılmaksızın Adalet Bakanlığının önerisi üzerine Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca belirlenir. ... durum ve iş yoğunluğu göz önünde tutularak bir hukuk mahkemesinin kaldırılmasına veya yargı çevresinin değiştirilmesine, özel kanunlarında yargı çevresi belirtilmemiş olan hukuk mahkemelerinin yargı çevresinin belirlenmesine Adalet Bakanlığının önerisi üzerine Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca karar verileceği” düzenlemesini içerdiğini, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun 3402 sayılı Kadastro Kanununun 33/A ve 5325 sayılı Kanunun 7. maddesine dayanarak verdiği 22/05/2013 tarih ve 460 sayılı kararı uyarınca, ... Kadastro Mahkemesi kapatılarak, (mülki anlamda bağlı bulunduğu ... Kadastro Mahkemesine değil) ... Kadastro Mahkemesi yargı çevresine dahil edildiğini, bir başka deyişle, ... Kadastro Mahkemesinin yargı çevresine, ... ilçesi idari sınırları da adli yönden dahil olduğunu, bu kararın, 6100 sayılı HMK"nın “Taşınmazın aynından doğan davalarda yetki” başlıklı 12/1. maddesinde “Taşınmaz üzerindeki ayni hakka ilişkin veya ayni hak sahipliğinde değişikliğe yol açabilecek davalar ile taşınmazın zilyetliğine yahut alıkoyma hakkına ilişkin davalarda, taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkilidir” kuralının da istisnasını oluşturduğunu, bu şekilde, ... ilçesinin idari sınırları, kadastro mahkemesi yönünden, ... Kadastro Mahkemesi yargı çevresine bağlanmış olup, ... Kadastro Mahkemesi de mülki sınır olarak HSYK"nın 22/05/2013 tarihli 460 sayılı kararı uyarınca ... Bölge Adliye Mahkemesinin yargı çevresine bağlı bulunduğundan, eldeki dava yönünden istinaf incelemesinde yetkili ve görevli Bölge Adliye Mahkemesi ve Dairesi ... Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesince yapılması gerektiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
6100 sayılı HMK"nın 22. maddesi uyarınca "Yetkili mahkemenin bir davaya bakmasına herhangi bir engel bulunduğu yahut iki mahkeme arasında yargı çevrelerinin sınırlarının belirlenmesinde tereddüt ortaya çıktığı takdirde, yetkili mahkemenin tayininde, ilk derece mahkemeleri için bölge adliye mahkemelerine, bölge adliye mahkemeleri için Yargıtaya başvurulur."
5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun"un “Hukuk Mahkemelerinin Yargı Çevresi” başlıklı 7. maddesi; “Hukuk mahkemelerinin yargı çevresi, bulundukları il merkezi ve ilçeler ile bunlara adli yönden bağlanan ilçelerin idari sınırlarıdır."
Büyükşehir Belediyesi bulunan illerde, büyükşehir belediyesi sınırları içindeki il ve ilçelerin adı ile anılan sulh veya asliye hukuk mahkemelerinin yargı çevresi, il ve ilçe sınırlarına bakılmaksızın Adalet Bakanlığının önerisi üzerine Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca belirlenir. ... durum ve iş yoğunluğu göz önünde tutularak bir hukuk mahkemesinin kaldırılmasına veya yargı çevresinin değiştirilmesine, özel kanunlarında yargı çevresi belirtilmemiş olan hukuk mahkemelerinin yargı çevresinin belirlenmesine Adalet Bakanlığının önerisi üzerine Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca karar verilir.”
Dosya kapsamında yargılama sırasında, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun, kadastro mahkemelerinin yetki alanını belirleyen 22/05/2013 tarihli, 460 sayılı kararı ile taşınmazların bulunduğu ... Kadastro Mahkemesinin kapatılarak ... Kadastro Mahkemesinin yargı çevresinin, ... Kadastro Mahkemesi yargı çevresine dahil edilmesi üzerine, dosya ... Kadastro Mahkemesine devredilmiş, yargılama ... Kadastro Mahkemesinin 2013/48 Esas sayılı dosyası üzerinden yapılıp bitirilmiştir.
6100 sayılı HMK"nın 12/2 maddesi ve 3402 sayılı Kanunun 26/son maddesi hükümlerine göre, davada taşınmazların bulunduğu ... Kadastro Mahkemesi kesin yetkili iken, 3402 sayılı Kanunun 33/A maddesinde düzenlenen yetki çerçevesinde Hakimler Savcılar Yüksek Kurulu tarafından alınan karar ile davaya ... Kadastro Mahkemesinde bakılmıştır.
Bölge Adliye Mahkemelerinin kuruluşunu düzenleyen, 5235 sayılı Kanunun 25/(2) maddesinde "Bölge Adliye Mahkemelerinin yargı çevrelerinin belirlenmesine, değiştirilmesine veya bu mahkemelerin kaldırılmasına Adalet Bakanlığının önerisi üzerine Hakimler Savcılar Yüksek Kurulunca karar verilir" düzenlemesi bulunmaktadır.
Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun 3402 sayılı Kadastro Kanununun 33/A ve 5325 sayılı Kanunun 7. maddesine dayanarak verdiği 22/05/2013 tarih ve 460 sayılı kararı uyarınca, ... Kadastro Mahkemesi kapatılarak, (mülki anlamda bağlı bulunduğu ... Kadastro Mahkemesine değil) ... Kadastro Mahkemesi yargı çevresine dahil edilmiş; bir başka deyişle, ... Kadastro Mahkemesinin yargı çevresine, ... ilçesi idari sınırları da adli yönden dahil olmuştur. Bu nedenle ... ilçesinin idari sınırları, kadastro mahkemesi yönünden, ... Kadastro Mahkemesi yargı çevresine bağlanmış olup, ... Kadastro Mahkemesi de mülki sınır olarak HSYK"nın 22/05/2013 tarihli 460 sayılı kararı uyarınca ... Bölge Adliye Mahkemesinin yargı çevresine bağlı bulunduğundan, eldeki dava yönünden istinaf incelemesinde yetkili ve görevli Bölge Adliye Mahkemesi ... Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesidir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK"nın 21 ve 22. maddeleri gereğince; ... Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 15/02/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.