MAHKEMESİ : Asliye Ceza Mahkemesi
SUÇ : 4733 Sayılı Yasaya Muhalefet

Yerel mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle; başvurunun nitelik, ceza türü, süresi ve suç tarihine göre dosya okunduktan sonra Türk Milleti adına gereği görüşülüp düşünüldü;
I- Katılan Gümrük İdaresi vekilinin temyiz talebi yönünden yapılan incelemede;
Suç tarihi ve ele geçen eşyanın niteliğine göre sanığa atılı eylemin 5752 sayılı Yasa ile değişik 4733 sayılı Yasa"nın 8/4. fıkrası kapsamında kaldığı cihetle, suçtan doğrudan zarar görmeyen Gümrük İdaresinin davaya katılma ve hükmü temyize yetkisinin bulunmadığı gibi katılmasına karar verilmesi de hükmü temyiz yetkisi vermeyeceğinden, Gümrük İdaresi adına hazine vekilinin vaki temyiz talebinin 5320 sayılı Yasanın 8/1. maddesi uyarınca yürürlükte bulunan 1412 sayılı CMUK.nun 317. maddesi gereğince REDDİNE,
II- Şikayetçi .... vekilinin temyiz itirazları üzerine yapılan incelemede;
Şikayetçi .... kamu davasından usulüne uygun olarak haberdar edilmemiş ve davaya katılmamış ise de, 5271 sayılı CMK’nın 260. maddesi gereğince, katılan sıfatını alabilecek surette suçtan zarar görmüş bulunanlar için yasa yollarının açık olduğu gözetilip, şikayetçi kurumun suçtan zarar görme olasılığına göre sanık ... hakkında kurulan hükmü temyize hakkı bulunduğu belirlenerek yapılan incelemede;
1- Suçtan zarar gören ve yargılamaya katılma hakkı bulunan kurum olan ... yargılamadan haberdar edilmeyerek 5271 sayılı CMK"nun 234 vd. maddelerine aykırı davranılması,
2- Hazırlık soruşturması sırasında evrakı tefrik edilip 2011/6597 soruşturma numarasına kaydı yapılan şüpheli ..... hakkındaki soruşturma dosyasının akibetinin araştırılması, kamu davası açılmış ve kesinleşmemiş ise birleştirilmesi ya da onaylı bir sureti getirtilip sonucuna göre tüm deliller birlikte değerlendirip, sanığın hukuki durumunun belirlenmesi gerektiği gözetilmeksizin eksik araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması,
3- Sanık ...‘nin aşamalardaki savunmasında, kargo fişi üzerindeki adresin kendisine ait olmadığını, babası .... ve abisi olan ...."nin birlikte işlettikleri büfeye ait olduğunu beyan etmesi karşsında, sanık savunmasında isimleri geçen büfe sahiplerinin beyanları alındıktan sonra aynı alıcıya veya aynı adrese başkaca kargo gönderilip- gönderilmediği hususlarıda araştırıldıktan sonra sanığın hukuki durumunun değerlendirilmesi gerekirken eksik soruşturma sonucu yazılı şekilde karar verilmesi,
III- Şikayetçi ...kamu davasından usulüne uygun olarak haberdar edilmemiş ve davaya katılmamış ise de, 5271 sayılı CMUK.nun 260.maddesi gereğince katılan sıfatını alabilecek surette suçtan zarar görmüş bulunanlar için yasa yollarının açık olduğu gözetilip, şikayetçi kurumun suçtan zarar görme olasılığına göre sanık ... hakkında kurulan hükmü temyize hakkı bulunduğu belirlenerek yapılan incelemede;
1-Her ne kadar sanık hakkında beraat kararı verilmiş ise de, sanığın kastının belirlenmesi ve maddi gerçeğin ortaya çıkarılması bakımından kargo taşımacılığı mevzuatının konuya ilişkin hükümlerinin incelenmesinde yarar bulunmaktadır.
... içi kargo işletmeciliğine (taşımacılığına) ilişkin hukuki düzenlemelerin konumuzla ilgili olanları şöyledir:
19.07.2003 tarihinde yürürlüğe giren 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanununun: “Tanımlar” başlıklı 3. maddesinde;
Kargo : Tek parçada en fazla yüz kilogramı geçmeyen genellikle ambalaj ve kap içerisinde olan küçük boyutlu koli, sandık, paket gibi parça eşyayı,
Kargo işletmecisi : Bağımsız bir işyerinin kullanma hakkına sahip olan ve kargoyu teslim alarak kısa sürede gönderilene ulaştırmak amacıyla kendi gözetimi ve denetimi altında yükleme, boşaltma, depolama, istifleme, aktarma ve gönderilene teslim gibi hizmetleri yerine getiren, taşımayı yapan veya yaptıran ve bundan doğacak sorumluluğu üstlenen kişiyi,
İfade eder.”
“ Yönetmelik” başlıklı 34. maddesinde;
h) Kanunun uygulanmasıyla ilgili diğer esas ve usulleri,
Düzenleyen yönetmelikler Bakanlıkça hazırlanarak Resmi Gazete"de yayımlanır.”
Hükümleri yer almaktadır.
11.06.2009 tarihli Resmi Gazete"de yayımlanan Karayolu Taşıma Yönetmeliği"nin: “Tanımlar” başlıklı 4.maddesinde;
ş) Kargo tasnif ve aktarma merkezi: Kargo taşımalarında indirme, bindirme, yükleme, boşaltma, aktarma, tasnif ve dağıtım hizmetlerinin yapıldığı yeri,
y) Mesleki yeterlilik: Karayolu taşımacılık faaliyetlerinin icrası ile ilgili eğitim, bilgi, beceri ve donanıma sahip olmayı,
z) Mesleki yeterlilik: Karayolu taşımacılık faaliyetlerinin icra ile ilgili eğitim, bilgi, beceri ve donanıma sahip olmayı,
aa) Mesleki yeterlilik eğitimi: Bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetlerle ilgili bir mesleki yeterliliğin kazandırılması amacıyla ilgili mevzuat çerçevesinde verilen eğitimi,
ıı) Sevk irsaliyesi: Yurt içi taşımalarda, gönderen tarafından gönderilen eşya için düzenlenen; eşyanın içeriğini, ağırlığını, hacmin, paketleme veya ambalaj şekli ile gerçek değerini belirleyen ve gönderenin beyanına dayanan ilgili mevzuat hükümleri uyarınca düzenlenen belgeyi,
tt) Taşıma senedi: Eşya ve kargo taşımalarında gönderen ile yetki belgesi sahibi arasında akdedilen, ilgili diğer mevzuat ve bu yönetmelikle belirlenen bilgileri ihtiva eden sözleşme belgesi veya bu tür bir sözleşmede bulunması gereken bilgileri ihtiva etmesi halinde taşıma senedi yerine geçecek olan taşıma faturası, taşıma irsaliyesi veya irsaliydi taşıma faturasını,
zz- ddd) Yetki belgesi: Bu Yönetmelik kapsamında bir faaliyette bulunacak gerçek ve tüzel kişilere çalışma izni veren ve Bakanlıkça düzenlenen belgeyi,
İfade eder”,
“Taşıma işlerinde nitelikli ve yeterli personel istihdamı” başlıklı 34.maddesinde:
“(1) Yetki belgesi sahipleri, faaliyetleri süresince hizmetlerini yürütebilecek niteliklere sahip ve yeterli sayıda personel bulundurmakla yükümlüdürler.
(2) Yetki belgesi sahipleri, nitelikli ve yeterli sayıda personel istihdam etmemeleri durumunda doğacak her türlü zarardan sorumludurlar.”,
“Gönderenin, yolcunun, şoför ve diğer personelin sorumluluğu” başlıklı 45.maddesinde:
(2) Gönderen; eşyanın cinsi, miktarı, nitelikleri, istifleme şekli, kalkış ve varış noktası, gönderilenin adı ve adresi ile kimliğini ibraz etmek suretiyle kendi adres ve kimlik bilgileri gibi diğer önemli bilgileri tam ve doğru olarak yetki belgesi sahibine bildirmek zorundadır. Yanlış ve eksik bildirimlerden doğacak sorumluluk gönderene aittir. Yetki belgesi sahibi, gönderenin bildirmek zorunda olduğu bilgileri vermemesi halinde taşımayı yapamaz. Taşımayı yaparsa sorumluluk yetki belgesi sahibine ait olur.
(3) Gönderen; satılması, sevk edilmesi ve ticareti yasak olan bir eşyayı veya kargoyu gönderemez, yetki belgesi sahipleri de bunu taşıyamaz. Aykırı hareket halinde gönderen ve yetki belgesi sahibi sorumlu olur.
(4) Yetki belgesi sahibi bir ihbar veya şüphe halinde en yakın resmi güvenlik birimi görevlileri huzurunda gönderene ait eşyayı kontrol ettirebilir. Kontrolle ilgili bir tutanak düzenlenir.”
Hükümleri bulunmaktadır.
Yukarıda belirtilen hükümler birlikte değerlendirildiğinde, karayoluyla yapılan insan, yük ve eşya/kargo taşımacılığına Kanun Koyucunun özel önem verdiği, bu nedenle konuya ilişkin olarak yasal ve idari ayrıntılı düzenlemeler yapıldığı anlaşılmaktadır. Bu hükümlere göre:
Kargo göndericisi tarafından, yurt içi taşımalarda gönderilen eşya için düzenlenen; eşyanın içeriğini, ağırlığını, hacmini, paketleme veya ambalaj şekli ile gerçek değerini belirleyen bir belge (sevk irsaliyesi) düzenlenmesi gerekir.
Gönderen ile kargoyu telsim alan arasında “taşıma senedi” düzenlenir.
Kargo göndericisi, eşyanın cinsi, miktarı, nitelikleri, istifleme şekli, kalkış ve varış noktası, gönderilenin adı ve adresi ile kimliğini ibraz etmek suretiyle kendi adres ve kimlik bilgileri gibi diğer önemli bilgileri tam ve doğru olarak yetki belgesi sahibine (kargoyu kabul edecek görevliye) bildirmek zorundadır. Kargoyu kabul eden, gönderenin bildirmek zorunda olduğu bilgileri vermemesi veya kontrol ettiği bilgilerin yanlış ya da eksik olduğunu tespit ettiği takdirde kargoyu kabul etmemesi gerekir. Kabul edip taşımayı yaparsa, sorumluluk yetki belgesi sahibine ait olur.
Yetki belgesi sahipleri satılması, sevk edilmesi ve ticareti yasak olan bir eşyayı veya kargoyu taşıyamaz. Aykırı hareket halinde gönderen ve yetki belgesi sahibi sorumlu olur.
Yetki belgesi sahibi bir ihbar veya şüphe halinde en yakın resmi güvenlik birimi görevlileri huzurunda gönderene ait eşyayı kontrol ettirebilir. Ancak eşya kolisinin aranması gerektiği takdirde 5271 sayılı CMK.nun aramaya ilişkin hükümlerine göre arama kararı alınması gerekir.
Görülmektedir ki, kargo işletmecisi (yetki belgesi sahibi) ve kargo işletmesinde çalışan kişilerin tek görevi mevzuata uygun kargo kabul etmektir.
Bu durum karşısında, göndericisi ve alıcısının açık kimlikleri ve adresleri bulunmayan yani mevzuata uygun olmadan kabul edilen kargo eşyası içerisinde kaçak eşya bulunması halinde bu kargoyu kabul eden kargo görevlisinin hukuki durumunun belirlenebilmesi ve maddi gerçeğin ortaya çıkarılabilmesi için;
1-Olay tarihinde kargo kabul merkezinde görevli personel sayısıyla sanık tarafından kabul edilen kargo sayısı ve sanık tarafından gerçekleştirilen kargo işlemlerinin mevzuata uygun olup olmadığı,
2- Mevzuata uygun olmadığı halde kabul edilen, göndericisinin ve alıcısının kimlik bilgileri ve açık adresleri bulunmayan veya eksik olan başka kargoların, nasıl ve kim tarafından alıcısına teslim edildiği,
3- Sanığın, dava konusu kargo gönderi belgesinde açık kimliği bulunmayan gönderici ve açık adresi bulunmayan alıcıyla telefon veya başka surette özel ilişki veya iletişim kurup kurmadıkları (gerektiğinde iletişimin tespiti yoluna gidilmesi),
4- Dava konusu kargonun gönderenin ve alıcısının sadece isim ve cep telefonu numarası yazılı olması halinde beyanlarına başvurulmak üzere bu numaralardan kimliklerinin ve adreslerinin tespit edilip edilemeyeceği,
5- Dava konusu işlemden önce sanıklar hakkındaki aynı suçtan başka dava açılıp açılmadığı,
Hususlarının araştırılması ve birlikte değerlendirilmesi gerekmektedir.
Buna karşılık mevzuata uygun olarak kabul edilmiş olup göndericisiyle alıcısı belli olan kargoyu kabul edenin, aksine bir delil bulunmadığı takdirde bu kargo içerisine bulunan kaçak eşyadan dolayı sorumluluğu söz konusu olmayacaktır.
Bu açıklamalar ışığında somut olayın değerlerlendirilmesine gelince;
Sanık hakkında içerisinde kaçak sigara bulunan kargoyu bu özelliğini bilerek kabul ettiği iddiasıyla kamu davası açılıp mahkemesince de, “sanık... söz konusu kolinin kendi şubelerinden gönderildiğini ancak müşteri beyanına göre koliyi kabul ettiklerini, işlerinin yoğunluğu nedeni ile tüm kolilerin detaylı olarak kontrol edemediklerini, bu nedenle koli içerisinde sigara olduğunu bilmediği yönünde beyanlarda bulunduğu ve savunması aleyhine başkaca da tanık beyanı yada delil elde edilemediği, böylece atılı suçtan sanığın cezalandırılmasına yetecek her türlü şüpheden uzak, kesin ve inandırıcı delil elde edilemediği” gerekçesiyle beraatine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Dosya kapsamına göre, söz konusu kargo üzerinde alıcısının ve göndericisinin açık kimlik bilgileri ve adreslerinin doğru bir şekilde tespit edilmediği, yine vatandaşlık numarası ve telefon numarası gibi önemli bilgilerin de yazılı olmadığı halde sanık tarafından mevzuata aykırı olarak kabul edildiği tespit edilmiştir. Bu durum karşısında, sanığın içerisinde dava konusu sigaraların bulunduğu kargoyu bu özelliğini bilerek mevzuata aykırı şekilde kabul edip etmediğinin tespiti bakımından yukarıda maddeler halinde belirtilen hususların araştırılıp, tüm delillerin birlikte değerlendirmek suretiyle hukuki durumunun tayin ve takdiri gerekirken eksik incelemeyle yazılı şekilde hüküm tesisi,
Yasaya aykırı, şikayetçi ... Düzenleme Kurumu vekilinin temyiz itirazları bu itibarla yerinde görüldüğünden 5320 sayılı Yasanın 8/1.maddesi gereğince yürürlükte olan 1412 sayılı CMUK.nun 321.maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA, 02.03.2015 günü oybirliğiyle karar verildi.