MAHKEMESİ : Ankara 4. Asliye Ticaret Mahkemesi
TARİHİ : 07/11/2013
NUMARASI : 2012/498-2013/542

Taraflar arasındaki banka teminat mektubunun iadesi ve menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkili şirket ile davalı arasında 16.06.2011 tarihli hizmet alım sözleşmesi akdedildiğini, sözleşme gereği müvekkilinin üstlendiği işi bir yıl süreli olarak yerine getirdiğini, sözleşme sona erdikten sonra davalıya başvurarak 88.000,00 TL bedelli kesin teminat mektubunun istenildiğini, davalının, sözleşmenin 12/1. maddesi hükümlerinin yerine getirilmediği gerekçesiyle teminat mektubunu iade edilmediğini, bu işlemin hukuka aykırı olduğunu, zira sözleşme tasarısının standart form kapsamında olduğunu, 4734 sayılı Kanun"un yorum veya kıyas yolu ile genişletilemeyeceğini, davalının 4734 ve 4857 sayılı Kanunlara aykırı olarak teminat mektubunu iade etmeyerek yasadan almadığı bir yetkiyi kullandığını, bu şekilde ücret ve kıdem tazminatı fonu oluşturduğunu, müvekkilinin SSK ilişiksiz yazılarını da davalıya sunduğunu ancak davalının kesin teminat mektubunu hukuka aykırı olarak elinde tuttuğunu ileri sürerek, müvekkilinin davalıya herhangi bir borcunun olmadığının tespitini ve teminat mektubunun iadesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davalının sözleşmenin 12.1 maddesi gereği çalıştırdığı tüm personelden usulüne uygun alınmış ibranameyi müvekkiline vermesi gerektiğini, aynı sözleşmenin 11.4 maddesine göre, sözleşme kapsamında verilen teminatın ancak sözleşmeyle verilen bütün taahhütnamelerin, sözleşme ve ihale dökümanlarına uygun olarak yerine getirilmesi durumunda iade edileceğinin düzenlendiğini, sözleşmenin 12.1. maddesindeki taahhütlerini yerine getirmeyen davacının teminatın iadesini isteyemeyeceğini, sözleşme hükümlerinin taraflar için bağlayıcı olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre; taraflar arasında akdedilen sözleşmenin 11.4.1. maddesi "...Taahhüdün sözleşme ve ihale dökümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirildiği ve yüklenicinin bu işten dolayı idareye herhangi bir borcunun olmadığı tespit edildikten sonra SGK"dan alınan ilişiksiz belgesinin idareye verilmesinin ardından kesin teminat ve varsa ek kesin teminatın tamamı yükleniciye iade edilir..."hükmünü; 12.1/son maddesinin" ...Yüklenici işin bitiminde çalıştırdığı tüm personelden usulüne uygun olarak alınmış bir ibranameyi ve bu ibranamede belirtilen miktarın yine banka hesabı aracılığı ile ödendiğini gösteren belgeyi işletmeye tevdi edecektir. Aksi takdirde yüklenicinin son istihkakı ödenmeyecektir. Usulüne uygun bir ibranamede, ibranamenin iş akdinin feshinden sonraki bir tarihi taşıması, işçiden bu yönde alınacak ibranamede işçiye ücret, fazla mesai, kıdem ve ihbar tazminatı, izin ücreti vs. işçilik alacaklarına ilişkin ödeme yapılmış ise bu ödemelerin açıkça ve ayrıca kalem kalem gösterilmesi, ödenen işçilik hakları açısından işverenin ibra edilmiş olması şartlarını içermesi gerekmektedir..."hükmünü içerdiği, davacının 12.1. maddesi hükmünde belirtilen ihbarnameleri davalıya ibraz etmediği konusunda bir uyuşmazlık bulunmadığı, davacının tacir olup özgür iradesi ile sözleşmeyi imzaladığı, sözleşmeyle 4857 sayılı Yasanın 2. maddesinde düzenlenen alt işveren ilişkisinin oluştuğu, davalının, davacının istihdam ettiği işçiler karşısında asıl işveren konumunda bulunduğu, bu nedenle bu işçilerin her türlü alacaklarından (ihbar-kıdem vs.) davacı ile birlikte müteselsilen sorumlu olduğu, sözleşme hükmü uyarınca ibranameler kendisine ibraz edilmeden teminat mektubunu iade etmemekte haklı olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçeli kararda da belirtildiği üzere, taraflar arasındaki sözleşmenin "Kesin Teminat ve Ek Teminatın Geri Verilmesi Başlıklı" 11.4 maddesi; "Taahhüdün sözleşme ve ihale dokümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirildiği ve yüklenicinin bu işten dolayı idareye herhangi bir borcunun olmadığı tespit edildikten sonra, Sosyal Güvenlik Kurumu"ndan alınan ilişiksiz belgesinin idareye verilmesinin ardından kesin teminat ve varsa ek kesin teminatın tamamı yükleniciye iade edilecektir" hükmünü; yine anılan sözleşmenin 12.1. maddesi; "...yüklenici işin bitiminde çalıştırdığı tüm personelden usulüne uygun olarak alınmış bir ibranameyi ve bu ibranamede belirtilen miktarın yine banka hesabı aracılığı ile ödendiğini gösteren belgeyi işletmeye tevdi edecektir. Aksi takdirde yüklenicinin son istihkakı ödenmeyecektir" hükmünü içermekte olup, anılan sözleşmenin bu hükümlerine göre, teminat mektubunun iadesi için sadece SSK"dan alınacak ilişiksiz belgenin sunulması yeterli olmayıp, mahkemenin kabul ettiği üzere davacı tarafından sözleşmenin 12.1 maddesi hükmü gereği çalıştırdığı tüm personelden usulüne uygun olarak alınmış bir ibranamenin bulunması gerekmektedir. Dairemizin 26.02.2014 tarih ve 2013/7567 E, 2014/1364 K; 16.01.2014 tarih ve 3906 E, 7301 K. sayılı ilamları da bu yöndedir. Bu durumda davacı tarafından taahhüdün sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesini ve davalının herhangi bir borcu olmadığının tespit edilmesini ön koşul olarak arayan ve teminatın iadesi koşullarını düzenleyen 11.4 madde hükmünün tüm koşullarının gerçekleşmediği ve davalının teminatı iade etme yükümlülüğünün bulunmadığı sonucuna varılmalıdır.
Bu açıklamalara ve dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, alınması gereken harç peşin olarak yatırıldığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 22.12.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

MUHALEFET ŞERHİ

Dava, taraflar arasında düzenlenen hizmet alım sözleşmesi uyarınca verilen teminat mektuplarının iadesi ve borcun olmadığının tesbiti istemidir.
Taraflarca kabulde olan sözleşmenin 11.4.1. maddesinde kesin teminat ve ek teminatın ""taahhüdün sözleşme ve ihale dökümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirildiği ve sözleşmenin sona erdiği tarihten itibaren altı ay içinde Sosyal Sigortalar Kurumu"ndan alınan ilişiksizlik belgesinin getirilmediği takdirde, ödenmemiş istihkaklar ve kesin teminat, bağlı bulunduğu Sosyal Sigortalar Kurumu"na gönderilebilir, kurumdan alınan ilişiksizlik belgesinin EÜAŞ"a verilmesinin ardından kesin teminat ve varsa ek teminat yükleniciye iade edilecektir."" hükmünü içermektedir.
Aynı sözleşme 12.1. maddede ise; ""Yüklenici işin bitiminde çalıştırdığı tüm personelden kıdem, ihbar tazminatı ve başkaca bir alacağının olmadığına dair imzalı bir belge alarak işletmeye tevdii edecek, aksi takdirde yüklenicinin son istihkakı ödenmeyecektir."" hükmü düzenlenmiştir.
Dosya kapsamı ve davalı idarenin cevabı yazılarından davaya konu teminat mektuplarının iade edilmeme sebebinin açıkça sözleşmenin 12.1. maddesi olduğu anlaşılmaktadır. Bu husus mahkemeninde kabulünde olup ihtilafsızdır. Bu kabul nedeniyle çözümlenmesi gereken teminatın iadesi şartlarının, sözleşme 11.4.1 madde ile 12.1. madde"nin kapsamına göre birlikte değerlendirilip değerlendirilemeyeceği hususudur. Sözleşme 11.4.1. maddesinde teminatın iadesi şartları yüklenicinin bu işten dolayı idareye herhangi bir borcu olmaması ve SGK ilişiksizlik belgesinin sunulması ile sınırlı olup, bu anlamda idari para cezaları, işçilerin gelir vergisi gibi vergi kalemleri, sosyal güvenlik kurumuna prim borçlarının ödenmiş olması anlaşılmalıdır. Yüklenicinin işçiye olan borçları 12.1. maddenin kapsamını oluşturmakta olup, yüklenicinin kıdem, ihbar tazminatları ve yıllık izin ücretlerinin ödenmemesini teminatın iadesi kapsamında değil istihkaklara ilişkin kesinti kapsamında değerlendirmek sözleşmenin lafzına, ruhuna ve düzenleniş şekline daha uygun düşeceği kanaatine varılmalıdır.
Sözleşme ve ekleri, bilirkişi raporu ile tüm dosya kapsamından; dava konusu teminat mektuplarının iade şartlarının oluştuğu kanaati ile sayın çoğunluğun bu yöndeki onama görüşüne katılınılmamış, davacının temyiz isteminin kabulü ile teminat mektuplarının iadesi yönünde davanın kabulüne şeklinde kararın Bozulması"na ilişkin azınlık görüşüdür. 22.12.2014