MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki, ölümlü trafik kazası nedeniyle maddi ve manevi tazminat davası üzerine yapılan yargılama sonunda, kararda yazılı nedenlerle, asıl ve birleşen davaların kısmen kabulüne ilişkin verilen hüküm, davalı ...Ş. vekili, davalı ...Ş. vekili, davalı ... vekili ve davalı ... vekili tarafından süresi içinde temyiz edilmekle, dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Asıl davada, davacılar vekili; davalıların sürücüsü olduğu araçların karıştığı kazada, davalılardan ...
Demirkıran"ın idaresindeki araçta yolcu olarak bulunan davacıların kızı/kardeşi ..."nun öldüğünü, davacıların ölenin desteğinden yoksun kaldıklarını ve manevi zarara uğradıklarını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, her bir davacı için 250,00"şer TL. destekten yoksun kalma tazminatının ve davacı anne baba için 100.000,00"er TL. ve davacı kardeşler için 50.000,00"er TL. manevi tazminatın, davalılardan kusurları oranında müteselsilen ve münferiden tahsilini talep etmiştir.
... 1. Sulh Hukuk Mahkemesi"nin 2006/1480 sayılı dosyası ile açılan davada, davacılar vekili; asıl davaya konu kazaya karışan araçların trafik sigortacısı olan davalıların da zarardan sorumlu olduğunu belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 1.000,00 TL. destekten yoksun kalma tazminatının, kaza tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müteselsilen tahsilini talep etmiştir.
Mahkemenin 2008/278 sayılı dosyası ile açılan davada, davacılar vekili; asıl davaya konu maddi tazminat yönünden faiz talep hakları bulunmasına rağmen, dava dilekçesinde sehven faiz talebinde bulunulmadığını, alınan raporla saptanan destekten yoksun kalma tazminatı için, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, kaza tarihinden itibaren hesaplanan 10.840,48 TL. işlemiş faiz alacağının, davalılardan müteselsilen tahsilini talep etmiştir.
Davacılar vekili, 25.10.2007 tarihli ıslah dilekçesiyle, destekten yoksun kalma tazminatına ilişkin taleplerini, davacı ... için 11.318,13 TL"ye, davacı ... için 28.111,64 TL"ye yükselterek, bu bedelin kaza tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte tüm davalılardan müteselsilen tahsilini talep etmiştir.
Davalılar vekilleri, davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, iddia, savunma, yapılan yargılama ve toplanan delillere göre; asıl davanın kısmen kabulü ile davacı ... için 11.318,13 TL. maddi tazminatın davalılardan müteselsilen tahsiline, hatır taşıması nedeniyle davalı ..."ın tazminat sorumluluğunun 10.186,32 TL. ile sınırlı tutulmasına; davacı ... için 28.111,64 TL. maddi tazminatın davalılardan müteselsilen tahsiline, hatır taşıması nedeniyle davalı ..."ın tazminat sorumluluğunun 25.300,48 TL. ile sınırlı tutulmasına; davacılar ... ve ..."nin maddi tazminat istemlerinin desteklik şartları oluşmadığından reddine; davacıların manevi
tazminat istemlerinin kısmen kabulüne, davacı ... ve ... için 15.000,00"er TL. ile davacı ... ve ... için 5.000,00"er TL"nin davalılardan müteselsilen tahsiline; mahkemenin 2008/278 sayılı dosyasında, davacı ... ve..."nin faiz alacağı istemlerinin reddine; davacı ... için 3.227,06 TL. faiz alacağının davalılardan müteselsilen tahsiline, hatır taşıması nedeniyle davalı ..."ın sorumluluğunun 2.904,36 TL. ile sınırlı tutulmasına, fazlaya ilişkin istemin saklı tutulmasına; davacı ... için 8.015,29 TL. faiz alacağının davalılardan müteselsilen tahsiline, hatır taşıması nedeniyle davalı ..."ın sorumluluğunun 7.213,77 TL. ile sınırlı tutulmasına, fazlaya ilişkin istemin saklı tutulmasına; ... 1. Sulh Hukuk Mahkemesi"nin 2006/1480 sayılı dosyasında, davacılar ... ve..."nin maddi tazminat istemlerinin reddine; davacı ... için 11.318,13 TL. maddi tazminatın davalı ... şirketlerinden dava tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte (mahkemenin 2006/267 sayılı dosyasında hükmedilen maddi tazminat ile 2008/278 sayılı dosyasında hükmedilen faizin tahsilde tekerrür edilmemesi kaydıyla) müteselsilen tahsiline, hatır taşıması nedeniyle davalı ...Ş"nin sorumluluğunun 10.186,32 TL. ile sınırlı tutulmasına; davacı ... için 28.111,64 TL. maddi tazminatın davalı ... şirketlerinden dava tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte (mahkemenin 2006/267 sayılı dosyasında hükmedilen maddi tazminat ile 2008/278 sayılı dosyasında hükmedilen faizin tahsilde tekerrür edilmemesi kaydıyla) tahsiline, hatır taşıması nedeniyle davalı ...Ş"nin sorumluluğunun 25.300,48 TL. ile sınırlı tutulmasına karar verilmiş; hüküm, davalı ...Ş. vekili, davalı ...Ş. vekili, davalı ... vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Davalı ... vekilinin temyiz talebinin incelenmesinde; davalı tarafça sunulan belgelere göre, yargılamanın devamı sırasında (21.05.2007"de) davacı ..."ye 10.095,00 TL. ve Lütfi"ye 4.201,00 TL. destekten yoksun kalma tazminatının, davalı ...Ş tarafından ödendiği; ödemeye ilişkin belgeler yargılama sırasında sunulmadığından, davalı ödemesinin tazminat hesabında dikkate alınmadığı görülmektedir.
Bu durumda mahkemece, davalı ... tarafından, yargılama sırasında ödenen bedellerin de güncellenmeden tazminattan düşülmesi suretiyle, davacı ... ve..."nin
bakiye destekten yoksun kalma tazminatı alacakları bulunup bulunmadığı konusunda, daha önce rapor düzenleyen bilirkişiden ayrıntılı, gerekçeli, denetime elverişli bir ek rapor alınarak oluşacak sonuca göre karar verilmek üzere hükmün bozulması gerekmiştir.
2-Davacılar vekili, dava konusu ettiği tazminatlar için, kazaya karışan davalı sürücülerin kazadaki kusur oranlarına göre müteselsil sorumlu tutulmaları isteminde bulunmuştur. Esasen, birden çok kişinin birlikte zarara sebep olması nedeniyle, KTK"nun 88/1. maddesi gereği davalı sürücüler, davacıların zararından müteselsil sorumlu olmakla birlikte, hakimin tarafların talep sonuçlarıyla bağlı olduğuna ilişkin HMK"nun 26/1. maddesi gereği, davalı tarafların kazadaki kusur oranlarına göre sorumluluklarının belirlenmesi gerekirken; yanılgılı değerlendirmeyle, yazılı olduğu biçimde hüküm tesisi doğru görülmemiştir.
3-Hükme esas alınan hesap bilirkişi raporunda saptanan tazminat miktarından, davacılar murisinin, davalı ..."in idaresindeki araçta hatır için taşındığı gerekçesiyle indirim yapılarak belirlenen tazminatın hüküm altına alındığı görülmektedir.
Kaza tarihi itibariyle yürürlükte bulunan 818 sayılı Borçlar Kanunu"nun "tazminatın tayini" başlıklı 43. maddesinde (6098 sayılı TBK"nun 51. md.); hakimin, tazminatın kapsamını, durumun gereğine ve özellikle kusurun ağırlığına göre belirleyeceği belirtilmiş; "tazminatın tenkisi" başlıklı 44. maddesinde (TBK"nun 52. md.)ise; zarar gören taraf, zarara razı olduğu veya zararın doğmasında ya da artmasında etkili olduğu yahut tazminat yükümlüsünün durumunu ağırlaştırdığı takdirde hakimin, tazminatı indirebileceği veya tamamen kaldırabileceği açıklanmıştır.
Somut olayda; davalı ..."in çocuğunun okul kaydı için yola çıktığı, davacıların desteği..."nun da, aynı amaçla davalı ..."e ait araçta yolcu olarak bulunduğu, taşımanın, ölenin yararına ve bedel karşılığı olmaksızın yapıldığı görülmektedir. Bu itibarla, mahkeme tarafından tazminattan hatır taşıması nedeniyle indirim yapılmasında bir usulsüzlük bulunmamaktadır. Ancak, Dairemizin yerleşik uygulamaları ile benimsenen % 20 oranında indirim yapılması gerekirken, mahkeme tarafından yapılan % 10 oranındaki indirim düşük olduğundan kararın davalı ... yararına bozulması gerekmiştir.
4-Davacılar vekili, dava konusu kaza sonucu davacılar murisinin ölümünden duyulan üzüntü nedeniyle, murisin annesi/
babası/kardeşi olan davacılar için toplam 300.000,00 TL. manevi tazminat isteminde bulunmuş; mahkemece talebin kısmen kabulüne karar verilerek hükümde belirtilen miktarlarda manevi tazminata karar verilmiştir.
6098 sayılı TBK"nun 56. maddesi (818 sayılı BK"nun 47. md.) hükmüne göre, hakimin özel halleri göz önünde tutarak manevi zarar adı ile hak sahibine verilmesine karar vereceği bir para tutarı adalete uygun olmalıdır. Manevi tazminat, zarara uğrayanda, manevi huzuru gerçekleştirecek ve tazminata benzer bir fonksiyonu da olan özgün bir nitelik taşır. Manevi tazminat bir ceza olmadığı gibi, mamelek hukukuna ilişkin zararın karşılanmasını da amaç edinmemiştir. Zarar görenin zenginleşmemesi, zarar sorumlusunun da fakirleşmemesi gerekmektedir. Takdir edilecek miktar, mevcut halde elde edilmek istenen tatmin duygusunun etkisine ulaşmak için gerekli olan kadar olmalıdır. 22.6.1976 günlü ve 7/7 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı’nın gerekçesinde takdir edilecek manevi tazminatın tutarını etkileyecek özel hal ve şartlar açıkça gösterilmiştir. Bunlar her olaya göre değişebileceğinden, hakim bu konuda takdir hakkını kullanır iken ona etkili olan nedenleri de karar yerinde objektif ölçülere göre isabetli bir biçimde göstermelidir.
O halde mahkemece, meydana gelen trafik kazası sonucu davacıların kızı/kardeşi olan ..."nun ölümü nedeniyle duyulan acı ve elemin kısmen de olsa giderilmesi amacıyla; tarafların sosyal ve ekonomik durumları, kazadaki taraf kusurları, olay tarihindeki paranın alım gücü göz önünde bulundurularak; manevi tazminat isteminde bulunan davacılar için hak ve nesafet kuralları çerçevesinde daha düşük manevi tazminata hükmedilmesi gerekirken, somut olay ile bağdaşmayan, bir miktar yüksek bulunan manevi tazminata hükmedilmesi uygun görülmemiş, kararın davalı ... yararına bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Hükmün, yukarıda (1) ve (2) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle, temyiz eden tüm asıl ve birleşen davada davalılar yararına; (3) nolu bentte açıklanan nedenlerle, asıl ve birleşen davada davalı ... yararına; (4) nolu bentte açıklanan nedenlerle, asıl ve birleşen davada davalı ... yararına BOZULMASINA; peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalılar ..., ..., ...ve ... Sigorta A.Ş"ne geri verilmesine 6.3.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.