10. Hukuk Dairesi 2009/16833 E. , 2010/465 K.
"İçtihat Metni"......
Davacı; teslim edilen ürün bedellerinden yapılan tevkifatlar nedeniyle ilk tevkifatı takip eden aybaşından itibaren, tescil tairihine kadarki dönemde 2926 sayılı Yasa kapsamında ......sigortalısı olduğunun tespitini istemiştir.
Mahkemece, uyulan bozma ilamı doğrultusunda yapılan yargılama ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava hukuki nitelikçe; çakışan zorunlu ...’lı süreler dışlanmak suretiyle, teslim edilen ürün bedellerinden yapılan tevkifatlar nedeniyle 2926 sayılı Yasa kapsamındaki .......sigortalılığın tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, çakışan zorunlu .....’lı süreler dışlanarak 01.05.1994 - 01.08.2008 tarihleri arasında .....sigortalılığın tespitine karar verilmiştir.
Davacının, ürün bedelinden yapılan ilk prim tevkifatı tarihini takip eden aybaşı olan 01.05.1994 tarihi itibariyle 2926 sayılı Kanun kapsamında ........igortalılığının başlatılmasına ilişkin mahkemenin kabulü yerinde ise de; ilk tevkifat tarihinden tescil tarihine kadar olan ve ürün teslimatı ve/veya tevkifatı bulunmayan yıllar yönünden yapılan inceleme ve araştırma hüküm kurmaya elverişli bulunmamıştır.
2926 sayılı Yasanın 3. ve bu Yasanın uygulanma usul ve esasları hakkındaki Yönetmeliğin 5. maddesine göre tarımsal faaliyet; gerek kendi mülkünde, gerek ortaklık veya kiralamak suretiyle başkalarının mülkünde, gerekse, kamuya ait yerlerde yapılabilir. Anılan Yasanın “Tescilde esas alınacak belgeler” başlığını taşıyan 10. maddesi ile yönetmeliğin 9. maddesine göre ise; sigortalıları kayıt ve tescil işlemlerinde valilik, kaymakamlık, özel idare, belediye, muhtarlık ve nüfus idareleri kayıtları ile ayrıca diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, yasayla kurulu meslek kuruluşlarının tarım satış kooperatifleri ve birliklerinin, tarım kredi kooperatifleri ve
./..
-2-
birliklerinin,ziraat odalarının,pancar ekicileri üretim kooperatifleri ile birliğin.......in ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtları esas alınmaktadır. Belirtmek gerekirse, 2926 sayılı Yasanın 2. maddesine göre..... sigortalısı sayılması koşulu 3. maddede belirtilen tarımsal faaliyetin kesintisiz sürdürülmesine bağlıdır.Bu bakımdan,dava edilen süreler itibariyle tarımsal faaliyetinin süregeldiği kuşkuya yer bırakmayacak şekilde belirlenmesi, özellikle de, .....sigortalılığına karine sayılan ve anılan Yasanın 10. maddesinde öngörülen kayıtlardan; Ziraat Odası kaydı, tarım kredi kooperatifi i.....gibi kayıtların başlangıçları, bitmişse bitiş tarihleri ile varsa ürün teslimleri ve ürün teslimlerinden yapılan prim tevkifatlarının belirlenmesi gerekir.
Mahkemece; davada uyuşmazlık konusu olan ürün teslimatı ve/veya prim tevkifatı yapılmayan 1999,2001,2002,2003,2004,2005,2006,2007 ve 2008 yıllarında davacının, bir başka ürün ekmesi ve yasanın öngördüğü sair tarımsal faaliyette bulunmasının mümkün bulunduğu hususu da gözetilmek suretiyle, tarımsal faaliyetin varlığı yukarıda açıklanan esaslar çerçevesinde yöntemince ve gereğince araştırılıp soruşturulmalı ve tüm deliller birlikte değerlendirilerek, tarımsal faaliyetin varlığı konusunda özel şirketlere ürün teslim etti ise, buna ilişkin belgeler celp edilmeli aksi halde, ziraat odası kaydının öncelikle esas alınması, bulunmadığı takdirde, tevkifata esas ürüne ilişkin kamu kurum ve kuruluşlarının, kooperatif veya birliklerin kayıtlarının esas alınması, tescile ilişkin esas alınan bu kayıtların sona ermesi halinde ise sigortalılığın aynı tarih itibariyle sona erdirilerek hüküm kurulması gerekir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki esaslar göz önünde tutulmaksızın, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucunda, yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum avukatının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 21.01.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi.
......