18. Hukuk Dairesi Esas No: 2013/18577 Karar No: 2014/9064 Karar Tarihi: 26.05.2014
Yargıtay 18. Hukuk Dairesi 2013/18577 Esas 2014/9064 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Bu karar, Bursa 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde açılan bir davaya ilişkindir. Davacı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmaz bedelinin faiz ve masraflarla birlikte davalıdan tahsili için dava açmıştır. Mahkeme, davanın kısmen kabulüne karar vermiş, ancak hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir. Yargıtay 18. Hukuk Dairesi, temyiz itirazlarının yerinde olmadığını ancak dava konusu taşınmaza ilişkin açılan bir diğer davada (Bursa 3. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2012/662 E-2012/756 K. sayılı dosyası) bulunan raporlar ile çelişki olduğunu belirtmiştir. Bu nedenle, dava konusu taşınmaza fiili el atılıp atılmadığı kesin olarak belirlenmeden kamulaştırmasız el atma bedelinin tespiti yapılamayacağına karar verilmiştir. Ayrıca, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamanın, genel ve düzenleyici bir işlem olan imar planıyla kamu hizmetine özgülenmesinden ve bu planda öngörülen kamulaştırma işlemlerinin zamanında yapılmamasından kaynaklandığının kabulü ile idari işlem ve eylemden doğan zarara ilişkin davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu hükümleri uyarınca idari yargı yerinde çözümlenmesi gerektiği belirtilmiştir. Bu nedenle, davanın usulden reddine karar verilmesi gerekmektedir. Kanun maddeleri ise şöyledir: 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun hükümleri.
18. Hukuk Dairesi 2013/18577 E. , 2014/9064 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa 1. Asliye Hukuk Mahkemesi TARİHİ : 13/06/2013 NUMARASI : 2013/212-2013/438
Dava dilekçesinde, kamulaştırmasız el atma nedenine dayalı olarak taşınmaz bedelinin faiz ve masraflarla birlikte davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Y A R G I T A Y K A R A R I
Temyiz istemlerinin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasal gerektirici nedenlere ve özellikle kanıtların takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre sair temyiz itirazları yerinde değildir. Ancak; Dosyadaki bilgi ve belgelerin incelenmesinde; fen bilirkişi raporunda dava konusu taşınmazlardan ... ada 3 parsel sayılı taşınmazın (C) harfiyle gösterilen 5.49 m²lik kısmına mezarlık duvarı olarak el atıldığı, (D) harfiyle gösterilen 26.064,39 m² yerin 1/1000 ölçekli imar planında mezarlık koruma bandı alanında kaldığı, (E) ve (F) harfi ile gösterilen 7.290,22 m² lik bölümlerin ise imar planında tarım alanında kaldığı anlaşılmıştır. Dairemize intikal eden aynı taşınmaza ilişkin açılan Bursa 3. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2012/662 E-2012/756 K. sayılı dosyasının incelenmesinde; 6551 ada 3 parsel sayılı taşınmaza fiili el atma bulunmadığı (D) harfiyle gösterilen 26069,77 m²"lik kısmının 1/1000 ölçekli imar planında mezarlık koruma alanında kaldığı, (E) harfiyle gösterilen 5381,31 m² ve (F) harfiyle gösterilen 1909,02 m²"lik bölümlerinin ise 1/1000 ölçekli plan dışında olduğu, 1/5000 ölçekli nazım imar planında tarım alanı olarak belirlenen kısımda kaldığı anlaşılmıştır. Yukarıda belirtilen her iki dosyada bulunan fen bilirkişi raporları arasındaki çelişki giderilerek dava konusu ... ada 3 parsel sayılı taşınmaza fiilen el atılıp atılmadığı kesin olarak belirlendikten sonra fiili el atma varsa sadece el atılan bölüm yönünden kamulaştırmasız el atma bedelinin tespiti ile bu kısmın idare adına tesciline karar verilmesi, bulunmadığı takdirde fiilen el atılmayan taşınmaz hakkında mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamanın, dava konusu taşınmazın, genel ve düzenleyici bir işlem olan imar planıyla kamu hizmetine özgülenmesinden ve bu planda öngörülen kamulaştırma işlemlerinin zamanında yapılmamasından kaynaklandığının kabulü ile idari işlem ve eylemden doğan zarara ilişkin davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu hükümleri uyarınca idari yargı yerinde çözümlenmesi gerektiğinden her ne kadar mahkemece bozma ilamına uyularak karar verilmiş ise de, mahkemelerin görevine ilişkin hususlar kamu düzenine ilişkin olup yargılamanın her aşamasında re"sen gözetilip görevle ilgili hususlarda kazanılmış hak söz konusu olmayacağından ve bu konuda görevin bozmaya uyulmakla doğan kazanılmış hak kuralının bir istisnası olduğu İçtihadı Birleştirme Genel Kurulu’nun 04.02.1959 tarih 1957/13 E-1959/5 K. sayılı ilamında da belirtilmiş olmakla idari işlem ve eylemden doğan zarara ilişkin davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu hükümleri uyarınca idari yargı yerinde çözümlenmesi gerektiğinden 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 114/1-b ve 115/2. maddeleri uyarınca ... ada 3 parsel sayılı taşınmaz bakımından davanın usulden reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir. Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz peşin harçlarının istek halinde temyiz edenlere iadesine, 26.05.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.