Danıştay 1. Daire 1996/151 Esas 1996/199 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
BİRİNCİ DAİRE
Esas No : 1996/151
Karar No : 1996/199

Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumuna bağlı … Yetiştirme Yurdu Müdürlüğü Personeli hakkında, 1992-1993 yıllarına ilişkin malzeme alımlarıyla ilgili olarak yaptırılan soruşturma sonucuna göre Memurin Muhakematı Hakkında Kanunu Muvakkat hükümlerine göre, hangi kurulca karar verileceği hususundaki duraksamanın giderilmesine yönelik istişari düşünce istemine ilişkin Başbakanlığın 23.7.1996 günlü ve B.02.0.KKG/-174-170/3093 sayılı yazısına ekli Başbakanlık Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğünün 18.7.1996 günlü ve … sayılı yazısında aynen:
Başbakanlığa bağlı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu … Yetiştirme Yurdu Müdürlüğünce 1992-1993 yıllarında gerçekleştirilen satın alımlarla ilgili olarak yapılan inceleme ve soruşturma neticesinde Genel Müdürlüğümüz Teftiş Kurulu Başkanlığı Müfettişlerince düzenlenen 07.06.1994 tarih ve 4-3 sayılı fezleke … İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğünün 17.10.1994 tarih ve 10651 sayılı yazıları ekinde … Kaymakamlığına gönderilmiş olup, … Kaymakamlığı İdare Kurulu 13.12.1994 tarih ve 02-6 sayılı kararı ile …'nın kasıtlı olarak görev mahallinde kurumlarca belirlenen usul ve esaslara uymadığı ve görevini kötüye kullandığı nedeniyle hakkında T.C.K. 240.maddesi istemiyle CMUK'un 163.maddesi gereğince kamu davası açılması yönünde teklifin oy çokluğu ile Lüzum-u Muhakeme yönünde karar verildiği, bu karara karşı yapılan itiraz üzerine soruşturma dosyasının 4005 sayılı kanun gereğince ikinci derecede incelenmek üzere … Bölge İdare Mahkemesine gönderildiği ve Bölge İdare Mahkemesinin … tarih ve … E, … K. sayılı kararında "soruşturma dosyasının incelenmesinden ihale komisyonuna sanıklarla beraber ŞHÇEK Genel Müdürlüğü dönemin Bütçe Daire Başkanı … ve aynı yerde başkan Yardımcısı … ile Maliye Bakanlığı Elemanları … ve …'nın katıldıkları ve bu zevat hakkında M.M.H.K.'a göre karar verme yetkisinin Maliye Bakanlığı elemanları için sözü edilen Bakanlıktan yetki almak suretiyle soruşturma yapıldıktan sonra Maliye Bakanlığı ve SHÇEK Memurin Muhakematı Komisyonları olması gerektiği halde bu konuda yetkili İlçe Yönetim Kurulunca karar verildiği anlaşıldığından mevzuata aykırı olarak verilen İlçe Yönetim Kurulu kararının bozulması ve gereği için dosyanın Genel Müdürlüğümüze tevdiine oy birliği ile karar verilmiştir." Aynı fezleke gereği … Cumhuriyet Başsavcılığına dosya üzerine yapılan suç duyurusu Başsavcılığın … tarih ve …; K…. sayılı kovuşturma yapılmasına yer olmadığına direk CMUK'un 164. maddesi uyarınca takipsizlik kararı verildiği bu karara karşı Müşavirliğimizce … Ağır Ceza Mahkemesine sunulmak üzere … Cumhuriyet Başsavcılığına yapılan itiraz üzerine takipsizlik kararı kaldırılarak soruşturma evrakı suç yeri itibari ile yetkisizlik kararı verilerek … Kaymakamlığına gönderilmiştir. Bunların üzerine Bölge İdare Mahkemesinin aldığı … gün ve … E, … K sayılı kararı üzerine dosyanın Genel Müdürlüğümüz Memurin Muhakematı Komisyonunda görüşülerek karara bağlanması gerekçesi ile iade edilen dosyalar gereği için Personel Daire Başkanlığınca dosya ve dosya üzerinde verilen Bölge İdare Mahkemesinin kararı doğrultusunda yapılacak işlemin hukuki görüşünün bildirilmesi hususunda 05.07.1995 tarih ve 5276 sayılı yazı ile görüş istenilmiş, Hukuk Müşavirliğince 20.07.1995 tarih ve 1061 sayılı görüş yazılarında "Bölge İdare Mahkemesinin bozma kararı da dahil olmak üzere dosyanın ilgililer hakkında soruşturma yapılması için yetki alınmak üzere Maliye Bakanlığına gönderilmesi ve verilecek cevaba göre M.M.H.K.'nun ilgili hükümlerince işlem tesisi gerektiği" yönünde görüş bildirilmiştir.
Bu defa Teftiş Kurulu Başkanlığının 11.07.1995 tarih ve 95/0170 sayılı yazıları ile Maliye Bakanlığı elemanları hakkında ilgili Bakanlığa gereğinin ifası için dosyanın bir örneği gönderilmiş ve sonucundan bilgi istenilmiş ancak bu güne kadar bir netice alınamadığından soruşturma dosyasının zaman aşımına uğraması olasılığı gözönüne alınarak dosya üzerinde gerekli kararın alınması için dosya Genel Müdürlük Makamının 17.06.1996 tarih ve 1598 sayılı onayı ile Merkez Memurin Muhakematı komisyonuna tevdii olmuştur.
Merkez Memurin Muhakematı Komisyonu … tarih ve … sayılı kararında; Genel Müdürlüğümüz personeli … ve arkadaşları haklarında … İlçe İdare Kurulunun aldığı 13.12.1994 tarih ve 02-6 sayılı kararın M.M.H.K.'nun 4.maddesi gereğince yerinde olduğu; Satınalma Komisyon Üyelerinden …, …, … ile …'nın halen Maliye Bakanlığının Merkez Personeli olmaları nedeniyle Danıştay 1 nci Dairesinin 23.5.1995 tarih ve 1995/78 Esas, 1995/113 sayılı Kararı doğrultusunda Maliye Bakanlığı Memurin Muhakematı Komisyonunda haklarında karar istihsal edilmesi gerektiği, bahsekonu Danıştay kararı doğrultusunda iki ayrı kurum personelinin birlikte suç işlemeleri halinde, soruşturma emrini verecek Makamların farklı olması nedeniyle her kurum personeli hakkında kendi usülleri çerçevesinde yapılacak soruşturma neticesinde yetkili kurullarınca karar verilmesi gerektiğinden, M.M.H.K.'nun 15 nci maddesi gereğince suça iştirar eden Maliye Bakanlığı personeli hakkında Genel Müdürlügümüz Merkez Memurin Muhakemat Müdürlüğümüz personeli hakkında da M.M.H.K.'nun 4 ncü maddesi gereğince İlçe İdare Kurulunca karar verilmesinin gerektiğinde komisyonumuzun bu konuda da karar vermeye yetkili olmadığına, dosyanın yetkili … İlçe İdare Kurulu'na tediine oybirliğiyle karar verildi.
Söz konusu karar doğrultusunda ilgili dosya 24.06.1996 tarih ve 4684 sayılı yazımız ile … Kaymakamlığı İlçe İdare Kuruluna gönderilmiş, ancak Kaymakamlığın 24.6.1996 tarih ve 257 sayılı yazıları ile Anayasamıza göre, yargı mercilerinin kararlarının Genel İdareyi bağladığından ve … Esas nolu Bölge İdare Mahkemesinin … sayılı kararı ile dosya hakkında birinci derecede yargı yerinin Genel Müdürlüğümüz Memurin Muhakematı Komisyonuna gösterildiğinden ve İlçe İdare Kurulunca yetki ve güven yönünden ilişikili olmadığından bahisle dosya, Bölge İdare Mahkemesinin kararı gereğince aynen iade edilmiştir.
Bunun üzerine dosya 25.06.1996 tarih ve 1668 sayılı yazı ile Hukuk Müşavirliğine iade edilmiştir. Ancak Hukuk Müşavirliğinden alınan ve bir örneği ekte gönderilen 28.06.1996 tarih ve 1221 sayılı yazıda İlçe İdare Kurulu Kararının değişmeyeceği olasılığı karşısında işi sürüncemede bırakmak için konu hakkında Danıştay 1.Daire Başkanlığından istişari görüş alınması ve bu görüşe göre işlem yapılmasının uygun olacağı belirtilmiştir.
Bu nedenle; dosyanın bir örneği ekte gönderilmiş olup, hukuki yönden ilgili merciinin tesbiti ve yapılacak işleme esas olacak görüşünüzün bildirilmesini arz ederim." denilmekte olduğundan konu incelenerek;
Gereği Görüşülüp Düşünüldü:
İstem yazısında ayrıntılı şekilde belirtildiği gibi, … Yetiştirme Yurdu Müdürlüğünün 1992-1993 yıllarına ilişkin malzeme alımlarında usulsüzlük yapıldığının soruşturma sonucunda saptanması üzerine, olay tarihindeki Yurt yöneticileri … ve arkadaşları hakkında … İlçe Yönetim kurulunca yargılanmalırının gerekliliğine karar verilmiş, ancak, … Bölge İdare Mahkemesince, ihale işleminde Maliye Bakanılığı personelinin de yer aldığı ve bu kişilerin de soruşturma kapsamına alınarak sonucuna göre haklarında ilgili merkez muhakemat konusyonunuca karar verilmesinin zorunlu bulunduğu gerekçesiyle İlçe Yönetim Kurulu Kararı bozulmuş, bozma kararı uyarınca dosyayı inceleyen Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü Memurin Muhakematı Komisyonu ise, söz konusu Yurt yöneticilerinin ilçe memuru oldukları ve bu nedenle haklarında ancak ilçe yönetim kurulunca karar verilebileceği, diğer yandan ihale işleminde yer alan Maliye Bakanlığı personeli hakkında bu Bakanlıkça soruşturma izni verilmediğinden bu kişilerle ilgili herhangi bir işlem yapılamayacağı gerekçesiyle yetkisizlik kararı vererek dosyayı … Kaymakamlığına göndermiş, buna karşılık Kaymakamlıkça, ortada … Bölge İdare Mahkemesince verilen ve uyulması zorunlu bir karar bulunduğu, bu durumda ilçe Yönetim Kurulunun bu olayla ilgili karar vermesinin mümkün olamayacağı gerekçesiyle dosyanın Genel Müdürlüğe iade edilmesi nedeniyle duraksamaya düşen Genel Müdürlük, yapılacak işleme esas olmak üzere Danıştaydan istişari görüş istemiş bulunmaktadır.
Danıştayca verilecek istişari nitelikteki düşüncelerin genel ve objektif konulara ilişkin bulunması gerekmekte, kişiselleşmiş özel hususlar için görüş bildirilmesine olanak bulunmamaktadır.
Aralarında ast üst ilişkisi olmayan memurların birlikte suç işlemeleri durumunda, haklarında hangi kurullarca karar verileceği hususundaki istişari düşünce istemi nedeniyle Dairemizce verilen 23.5.1995 günlü, E:1995/78, K:1995/113 sayılı kararda;
a) Aynı kurumun müşterek kararla atanan memurları ile müşterek kararla atanmayan merkez veya taşra memurlarının birlikte suç işlemeleri durumunda haklarında yargılanmaları veya yargılanmamaları hususunda Danıştay İkinci Dairesince karar verileceği,
b) Aynı kurumun müşterek kararla atanmayan merkez ve taşra memurlarının birlikte suç işlemeleri durumunda merkez ve taşra memurları hakkında kurumun merkez muhakemat komisyonunca karar verileceği,
c) İki ayrı kurum personelinin birlikte suçu işlemleri halinde, soruşturma emrini verecek makamların farklı olması nedeniyle her kurumun personeli hakkında kendi usulleri çerçevesinde soruşturma yapılması ve sonucuna göre yukardaki (a) ve (b) bentlerinde yazılı esaslara göre karar verilmesi gerekeceği belirtilmiştir.
Bu nedenle, genel ve objektif konulara ilişkin olmayan istem hakkında görüş bildirilmesine yer olmadığına, dosyanın Danıştay Başkanlığına sunulmasına 8.10.1996 gününde oybirliğiyle karar verildi.