11. Hukuk Dairesi 2020/2531 E. , 2020/5524 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen davada İstanbul 3. Asliye Ticaret Mahkemesince verilen 17.03.2015 tarih ve 2012/309 E. - 2015/164 K. sayılı kararın Yargıtay"ca incelenmesinin davacı vekili tarafından istenildiği ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili; müvekkili Balpet Petrol Ürünleri San. Tic. A.Ş.’nin EPDK’nın tanzim ettiği dağıtıcı lisansı kapsamında akaryakıt sektöründe faaliyet gösterdiğini, kendi marka ve logosu altında, LPG ve madeni yağ satış faaliyeti gerçekleştirmekte olduğunu, davalı yan ile 13.06.2011 tarihli “Akaryakıt Bayilik Sözleşmesi” imzalamak suretiyle, davalıya 5 yıl süreli bayilik hakkı tesis ettiğini, bayilik sözleşmesi ile birlikte ek olarak imzalanmış olan 13.05.2011 tarihli “Satış Taahhütnamesi” uyarınca, yıl esasına göre akaryakıt bayilik sözleşmesinin devamı müddetince geçerli olmak üzere, her yıl için 1.750 m³ müvekkil şirkette dağıtımı yapılan beyaz ürün (benzin,mazot), 1 ton madeni yağ satmayı davalı yanın kabul ve taahhüt ettiğini, bu taahhütname ile yıl esasına dayalı satış miktarlarına ilişkin, bayilik sözleşmesi sürecinde satışı yapılamayan eksik beher m³ beyaz (Benzin, Mazot) ürün için, her yıl eksik alınan ürün bedelinin son cari hesap üzerinden hesaplanacak tutarın %5’i oranında, müvekkili şirketin satılamayan üründen dolayı mahrum kaldığı karı ödemeye kabul ve taahhüt ettiğini, davalının satmayı vaat ettiği ürünleri satamadığını, satış taahhüdüne göre alması gereken ürünleri almadığını, müvekkili şirketi elde edeceği kardan mahrum bıraktığını iddia ederek, bayilik sözleşmesinin başlangıç tarihi olan 13.06.2011 tarihinden, 13.06.2012 tarihine kadarki dönem için şimdilik 20.000,00 TL kar mahrumiyetinden kaynaklı cezai şart alacağının tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davaya cevap vermemiştir.
İlk derece mahkemesince yapılan yargılama, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, taraflar arasında düzenlenen akaryakıt bayilik sözleşmesinin 13.06.2011 tarihinde yürürlüğe girdiği, taahhütnamenin taraflar tarafından imzalandığı, ancak taahhütnamedeki 1 yıl için alınması taahhüt edilen 1.750 m³ beyaz ürün, 1 ton madeni yağın davalı bayii tarafından alınıp satılmadığı, bu nedenle davacı şirketin sözleşme ve taahhütname hükümlerinin davalı tarafından yerine getirilmemesi sonucu kar kaybına uğradığı, taahhütnamenin 2. maddesinde ceza-i şart miktarının belirlendiği, sözleşme ve taahhütname şartlarını yerine getirmeyen ve üzerine düşen edimini gerçekleştirmeyen davalının sözleşme ve taahhütnamede kararlaştırılan ceza-i şartı ödemekle yükümlüğü olduğu, bilirkişi tarafından, davalı firmanın davacı firmaya taahhüdünü yerine getirmemesi nedeniyle ödenmesi gereken ceza-i şart bedelinin beyaz ürün yönünden 183.563,33 TL, madeni yağ yönünden 55.50 TL olmak üzere toplam 183.618,83 TL olarak hesaplanmış ise de; davalının ekonomik durumu ve dosya kapsamı itibariyle, davanın kısmen kabulüne, davalının mahvına sebebiyet vermeyecek oranda taktiren 50.000,00 TL ceza-i şartın davalıdan tahsiline karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davalı yargılamanın herhangi bir aşamasında sözleşmede kararlaştırılan ceza-i şart tutarının ekonomik mahvına sebep olacağını savunmadığı gibi buna dair ticari defter ve kayıtlarını bilirkişi incelemesine de sunmamıştır. Buna rağmen mahkemece takdiri indirim yapılması usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz eden davacıya iadesine, 30.11.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.