Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 2007/9656 Esas 2008/5590 Karar Sayılı İlamı

Davacı, SSK"lı hizmetleri hariç 1.1.1984-1.2.2004 tarihleri arası tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespiti ile 1.2.2004 tarihi itibariyle yaşlılık aylığı bağlanmasına  karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.
Hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
Davacı, 01.01.1984-01.02.2004 tarihleri arasındaki 2926 sayılı Yasa"ya tabi tarım Bağ-Kur sigortalılığının; 506 sayılı Yasa’ya tabi zorunlu sigortalı çalışmaları dışında geçerli olduğunun tesbiti ile 01.02.2004 tarihi itibariyle yaşlılık aylığına tahsisine  hak kazandığının tespitini talep etmiştir.
Mahkemece davanın reddine  karar verilmiştir.  
Davanın yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Yasa’da 506 sayılı Yasa’nın 79.maddesine koşut geçmiş tarım Bağ-Kur hizmetlerinin tesbitine ilişkin bir düzenleme mevcut değildir. 2926 sayılı Yasa’nın 7. maddesi hükmüne göre, bu yasaya göre sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç üç ay içinde Kurum’a başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar. Anılan  Yasa’nın 5. maddesi ile 7. madde de belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı hükmü getirilmiştir. 2926 sayılı Yasa’nın 2. ve 3. maddeleri kapsamında, kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlardan yasanın uygulanma tarihinde 58 yaşını dolduran kadınlarla, 60 yaşını dolduran erkekler dışındakiler bakımından tarım Bağ-Kur sigortalılığı zorunlu sigortalılık niteliğinde bulunmaktadır. Başka bir ifade ile sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçip kaçınmak mümkün değildir. Diğer yandan resen tescil başlığını taşıyan 9.maddeye göre bu yasa kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının başladığı tarihten itibaren 3 ay içinde Kurum’a kayıt ve tescilini yaptırmayanların tescil işlemlerinin Kurum’ca re’sen yapılması gerekmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 36.maddesi kapsamında Kurum’un prim alacaklarını Bakanlar Kurulu Kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi mümkündür. Bu bağlamda 2.madde kapsamına girenlerin belirtilen şekilde prim borçlarının ürün bedellerinden tevkifat suretiyle kesilerek Bağ-Kur’a ödenmesi halinde kayıt ve tescil için kurum’a başvuru olmasa dahi bahse konu biçim de prim ödenmesi suretiyle kayıt ve tescil konusundaki iradelerini ortaya koydukları tartışmasızdır.
Bağ-Kur’un iş bu prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil mükellefiyetine aykırılık teşkil etmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 10.maddesine göre kayıt ve tescil işlemlerinde Valilik, Kaymakamlık, Özel İdare, Belediye, Muhtarlık  ve  Nüfus  İdareleri  kayıtları  ile  diğer  kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, tarım satış kooperatifler kanununa göre kurulan pancar ekicileri İstihsal Kooperatifleri ile Birliği, T.Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının  esas alınacağı  bildirilmiştir.  Bu kayıtların  tarımda  kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi  olduğu ortadadır.
Somut olayda, davacının 01.10.1984 tarihinde 2926 sayılı Yasa’ya göre tarım Bağ-Kur sigortalısı olarak kayıt ve tescili yapılmış, 24.12.1988 tarihinde 506 sayılı Yasa’ya tabi zorunlu sigortalı olarak çalışmaya başlaması nedeniyle 24.12.1988 tarihi itibariyle 2926 sayılı Yasa’ya tabi tarım Bağ-Kur sigortalılığı sona erdirilmiştir. Davacının, 24.12.1988-15.06.1999 tarihleri arasında aralıklı olarak 912 gün 506 sayılı Yasa’ya tabi zorunlu sigortalı olarak çalıştığı,  kendisine ait arazisinin olduğu ve Ziraat Odasında 01.01.1984 tarihinden itibaren kayıtlı olduğu, 15.09.1986-29.01.2004 tarihleri arasında sürekli prim ödemelerinin bulunduğu  dosyadaki belgelerden anlaşılmaktadır. 2926 sayılı Yasa’nın 10.maddesine göre kayıt ve tescil işlemlerinde Ziraat Odası kaydı tarımda  kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesidir. Öte yandan davacı 15.09.1986-29.01.2004 tarihleri arasında sürekli prim ödemekle sigortalı olma konusunda iradesini ortaya koyduğundan 2926 sayılı Yasa’nın 10.maddesi gereğince tarımsal faaliyet kanıtlandığından, mahkemece davacının 01.01.1984-01.02.2004 tarihleri arasındaki 2926 sayılı Yasa"ya tabi tarım Bağ-Kur sigortalılığının; 506 sayılı Yasa’ya tabi zorunlu sigortalı çalışmaları dışında geçerli olduğu kabul edilerek yaşlılık aylığı koşullarının oluşup oluşmadığı  tartışılarak  bir karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme sonucu   yazılı şekilde davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacının  bu yönleri amaçlayan  temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 10.04.2008   gününde oybirliğiyle karar verildi.