MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda verilen hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davacılar vekili ile davalı ... Sigorta A.Ş vekilince istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen 21.02.2017 Salı günü davacılar vekili Av. ... geldi. Davalılar ..... Döküm San. ve Tic.Ltd.Şti, ..., ....Sigorta A.Ş, ...,....Nak.Tur.San. Ve Tic. Ltd.Şti ve ... tarafından gelen olmadı. Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan davacılar vekili dinlendikten sonra vaktin darlığından dolayı işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmış olup dosya incelendi, gereği düşünüldü.
-K A R A R-
Davacılar vekili, 24/02/2008 tarihinde davalılardan ..."nin maliki ve sürücüsü bulunduğu ... plakalı çekici ile ..."nin malik ve ..."nin sürücüsü bulunduğu .... plakalı dorsenin bulunduğu araç ile diğer davalılardan ....Döküm Mak. ve Yedek Parça San. ve Tic. Ltd. Şti."nin malik, davalı ..."in sürücüsü olduğu, ...plakalı aracın çarpışması neticesinde ölümlü ve yaralamalı trafik kazasının meydana geldiğini, meydana gelen kazada ... plakalı araç içinde bulunan müvekkillerinin murisi ..."nin hayatını kaybettiğini, müvekkilleri ... ve ..."in yaralandığını, ..."nin vefatından önce davalılardan ... Çelik Döküm Mak. ve Yedek Parça San. ve Tic. Ltd. Şti."nin ortağı ve hissedarı olduğunu ve aynı fabrikada çalıştığını, ...plakalı aracın zorunlu mali sorumluluk poliçesinin .....Sigorta A.Ş. tarafından yapıldığını, kazada ..... Turizm İnş. Gıda İth. İhr. San. ve Tic. Ltd.
....Sigorta A.Ş. tarafından yapıldığını, kazada ....Nak. Turizm İnş. Gıda İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti."nin de işleten olarak sorumluluğunun bulunduğunu belirterek; davalarının kabulü ile ...için 25.000 TL destekten yoksun kalma tazminatı, 75.000 TL manevi tazminat, ... için 35.000 TL destekten yoksun kalma tazminatı, 75.000 TL manevi tazminatın kaza tarihi olan 24/02/2008 tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline (sigorta şirketinin sorumluluğunun poliçe miktarı ile sorumlu olmak üzere)karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar ... Nak.Tur.San. ve Tic.Ltd.Şti, ... ve ... vekili; davalı müvekkili ... Nak. Turizm İnş. Gıda İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti."nin kazaya karışan ... plaka sayılı araç ile herhangi bir ilgisinin bulunmadığını, bu nedenle ... Nak. Turizm İnş. Gıda İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti yönünden davanın husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiğini, davalı müvekkili ..."nin kazaya karışan ... plaka sayılı çekiciye bağlı .... plaka sayılı dorsenin maliki olduğunu, çekicinin sürücüsü ile kazaya karışan diğer araç sürücüsü olan davalılardan ..."in yapmış olduğu kaza sonunda meydana gelen zarardan dorsenin maliki olan davalı müvekkili ..."nin illiyet bağı bulunmadığından dolayı sorumluluğunun da mevcut olmadığını, davalı müvekkili yönünden de husumet yokluğu nedeniyle davanın reddine karar verilmesini talep ettiği, davalı müvekkili ..."nin ise kazaya karışan ... plaka sayılı aracın maliki ve sürücüsü olduğunu, müvekkilinin meydana gelen kazada herhangi bir kusurunun bulunmadığını, kazanın meydana gelmesinde kazaya karışan diğer araç 35 HKN 67 plaka sayılı araç sürücüsü ..."in ağır kusurunun olduğunu, davalı müvekkilinin kazanın meydana geldiği tarihte normal hızda ve KTK"ya uygun olarak seyir ettiğini ancak davalılardan ..."in ağır kusurlu olduğunu ve kazaya sebebiyet verdiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... Sigorta A.Ş. vekili; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece; uyulmasına karar verilen bozma ilamı, toplanan delillere ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, Davalılar ... Nakliyat Turizm İnşaat Gıda İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti işleten olmadığından ile ... de dorsenin maliki olduğundan bu davalılar yönünden davanın reddine, davacı eş ...için maddi tazminat talebinin kabulü ile; 25.000,00 TL maddi tazminatın davalılar
..... Döküm Makine ve Yedek Parça San. Ve Tic. Ltd. Şti., ... ve ... yönünden 24/02/2008 tarihinden itibaren, davalı ...Ş. yönünden sigorta poliçe limitleri dahilinde sorumlu olmak kaydıyla dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte bu davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,Davacı çocuk ... için maddi tazminat talebinin kısmen kabulü ile 23.160,987 TL maddi tazminatın davalılar ...Döküm Makine ve Yedek Parça San. ve Tic. Ltd Şti, ... ve ... yönünden 24/02/2008 tarihinden itibaren, davalı ...yönünden sigorta poliçe limitleri dahilinde sorumlu olmak kaydıyla dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte bu davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, manevi tazminat taleplerinin KISMEN KABULÜ ile; davacı eş ...için 30.000,00 TL, davacı çocuk ... için 25.000,00 TL manevi tazminatın 24/02/2008 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ..., ... ve ...Döküm Makine ve Yedek Parça San. Ve Tic. Ltd Şti"den müşterek ve müteselsil tahsili ile davacılara verilmesine, fazlaya dair talebin reddine,Davacı vekilinin fazlaya ilişkin haklar yönünden dava açma hakkının saklı tutulmasına verilmiş; hüküm, davacılar vekili ile davalı sigorta şirketi vekili tarafından temyiz edilmiştir
1-Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalı sigorta şirketi vekilinin tüm; davacılar vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Dava, trafik kazasından kaynaklanan destekten yoksun kalma tazminatı ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Hatır taşımaları bir menfaat karşılığı olmadığı cihetle, bu gibi taşımalarda BK.nin 43. maddesi uyarınca tazminattan uygun bir indirim yapılması, gerek öğretide gerekse Yargıtay İçtihatlarında benimsenmiş ve yerleşmiş bulunmaktadır. Hâkim, tazminattan mutlaka indirme yapmak zorunda değilse de, bunun dahi gerekçesini kararında tartışması ve nedenlerini göstermesi gerekir. O halde mahkemece, bu savunma üzerinde durularak, taşımanın hatır için olup olmadığı, tarafların yakınlığı, varsa hatır için taşımanın kimin arzusu ve ne amaçla yapıldığı gibi olayın özel şartları göz önüne alınarak araştırma ve inceleme yapılması gerekmektedir.
Somut olayda; davacıların murisi, davalı ..."in sürücüsü olduğu otomobil ile birlikte seyahat ederken kaza meydana gelmiş olup, davalı tarafça hatır taşıması olduğu iddiasında bulunmuştur. Dairemizin 08.04.2014 tarih,2013/4257 E:,2014/5383 K. sayılı bozma ilamında davalı sürücü ... yönünden hatır taşıması yapılmsının uygun olduğu; ancak karşı araç sürücü-işleteninin de hatır taşıması indiriminden yaralandırılmasının hatalı olduğu belirtilerek bozma nedeni yapılmıştır. Mahkemece bozma ilamına uyulmasına rağmen hatır taşıması indiriminden karşı araç sürücüsü-işleteninin yeniden yararlandırılarak karar verilmesi doğru görülmemiştir.
3-2918 Sayılı KTK"nun hükümlerine göre, trafik kaydı işleteni kesin olarak gösteren bir karine değilse de onun kim olduğunu belirleyen güçlü bir kanıt niteliğindedir. Ancak, trafik kaydına rağmen işletenliğin 3.kişi üzerinde bulunmasını engelleyen bir yasa hükmü yoktur. Aynı yasanın 3.maddesinde "işleten; araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehin gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse bu kimse işleten sayılır." şeklinde tanımlanmıştır. Aynı Kanunun 85.maddesinde ise "Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut birşeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün ünvanı veya işletme adı altında veya bu teşübbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi doğan zarardan müştereken ve mütüselsilen sorumlu olurlar." hükmüne yer verilmiştir.
Bu yasal düzenleme karşısında, kazaya karışan araçların meydana getirdikleri zararlardan araç sahiplerinin hukuken sorumlu olacağı ilkesi benimsenmiş ise de, araçların malikleri tarafından herhangi bir sebeple yararlanılması için bir başka kimseye devir edilmesi halinde (kısa bir süre için kiralanmaması kaydıyla artık üzerindeki fiili hakimiyeti kalmaması ve bu sebeple ekonomik yönden de bir yararlanma olanağının kalktığı durumlarda, o aracı kaza sırasında fiili hakimiyeti altında bulunduran ve ondan iktisaden yararlanan kimsenin işleten sıfatıyla meydana gelen zarardan sorumlu tutulması gerekir. Bunun sonucu olarakta araç maliki sorumlu tutulmamalıdır. Gerek doktrinde, gerekse Yargıtay"ın uygulamalarında, kiracının işleten sıfatının
belirlenmesinde, kira sözleşmesinin uzun süreli olması, araç üzerinde fiili hakimiyet ve ekonomik yararlanma unsurlarının birlikte bulunması gerekmektedir.
Somut olayda, kazaya karışan çekici davalı ... adına kayıtlıdır. Ancak davacılar vekilinin dosyaya sunduğu karanlık fotoğraflarda araç üzerinde ... Nakliyat Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. yazılı olduğu görülmektedir.Öte yandan davalı ... 25.02.2008 tarihli kolluk ifadesinde, ... Nakliyat Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti"nde çalıştığını ve şirketin kendi garajına girmek isterken dönüş yaptığı sırada kazanın meydana beyanı geldiğini beyan ettiği görülmüştür. Davacılar vekili tarafından davalı ... Nakliyat Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti"nın çekicinin işleteni olduğu iddia edilmiştir. Ancak mahkemece davacılar vekilinin iddiası doğrultusunda yeterli inceleme yapılmamıştır. Eksik inceleme ile hüküm kurulamaz.
Bu durumda, mahkemece yukarıda açıklanan yasal düzenlemelerde gözönünde bulundurularak, kaza tarihinde çekici üzerindeki fiili hakimiyetin kime ait olduğu, çekicinin ... Nakliyat Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından işletilip işletilmediği, bu firmanın sahibinin kim ya da kimler olduğu, hususları özellikle Ticaret Sicil memurluğundan sorulup değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu biçimde eksik inceleme hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1 nolu bennte açıklanan nedenlerle davalı sigorta şirketi vekilinin tüm; davacılar vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının REDDİNE, 2 ve 3 nolu bentlerde açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 1.480,00 TL vekalet ücretinin davalı ... Sigorta A.Ş"den alınarak duruşmada vekille temsil olunan davacılara verilmesine, aşağıda dökümü yazılı 3.261,30 TL kalan onama harcının temyiz eden davalı ... Sigorta A.Ş"den alınmasına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacılara geri verilmesine 23/02/2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.