19. Hukuk Dairesi Esas No: 2013/6936 Karar No: 2014/4417 Karar Tarihi: 06.03.2014
Yargıtay 19. Hukuk Dairesi 2013/6936 Esas 2014/4417 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Davacılar, davalı şirketin başka bir şirketin adresini göstererek kendi borçlarına haciz koyduğunu ve onların itibarını düşürdüğünü iddia ederek davalıya karşı menfi tespit ve istirdat davası açtılar. Davacıların takipte borçlu sıfatları bulunmadığı gerekçesiyle dava reddedildi. Ancak, mahkeme aynı konuda derdest istihkak davası bulunduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verdi. Yargıtay ise, davacıların takipte borçlu sıfatı olmamasının menfi tespit davası açma hakkını engellemediğini belirterek, davanın reddine karar verdi. İlgili kanun maddeleri: İİK'nun 72, HUMK'nun 438/son maddesi.
19. Hukuk Dairesi 2013/6936 E. , 2014/4417 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı HMK"nun 114/1-1 ve 115/2 maddeleri gereğince davanın usulden reddine yönelik olarak verilen hükmün davacılar vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde taraflardan kimse gelmemiş olmakla birlikte davacılar vek. Av. ..."in mazeret faksı gönderdiği görülmekle mazeretinin reddine karar verildikten sonra açık duruşmaya devam olunarak evrak üzerinde inceleme yapılmasına karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-KARAR-
Davacılar vekili, davalının davadışı ... Tekstil... Ltd. Şti, ... Ltd. Şti. ve ... aleyhine kambiyo senetlerine mahsus yolla takip başlattığını, davalı şirket vekilinn borçlu ... Tekstil... Ltd. Şti"nin adresi olarak müvekkili ... Tekstil... Ltd. Şti"nin adresini gösterdiğini ve 16.12.2011 tarihinde hacze gelindiğini ve muhafaza işlemlerine başlandığını, müvekkilinin ticari itibarını düşünerek cebri icra baskısı altında 49.500 TL.yi ihtirazi kayıtla icra dosyasına ödemek durumunda kaldığını, bu dosya sebebi ile ... 13 İcra Hukuk Mahkemesinin 2011/518 Esas sayılı dosyasında istihkak davası açtıklarını belirterek müvekkili ... Tekstil... Ltd. Şti"nin icra dosyasında borçlu ... Ltd. Şti. İle organik veya başkaca hiçbir bağının olmadığının tespitine, icra dosyasına ödemek zorunda kaldıkları 49.500 TL"nin dava tarihinden itibaren reeskont faiziyle davalıdan tahsiline karar verilmesini ve %40 oranında tazminata karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, davacıların takip dosyasında borçlu olmadıklarından aktif dava ehliyetleri bulunmadığını, davacı ... Tekstil... Ltd. Şti"nce aynı konuda ... 5. Asliye Ticaret mahkemesinin 2011/70 Esas sayılı dosyasında aynı gün açılan davanın iş bu dava ile birleştirilmesi gerektiğini, davacı tarafça ... 13. İcra Hukuk Mahkemesi"nin 2011/518 Esas sayılı dosyasında açılan istihkak davasının bekletici mesele yapılmasını istediklerini, davacılar ile borçlunun birlikte hareket ettiklerini bildirerek davanın reddini istemiştir. Mahkemece,toplanan delillere göre, davacıların icra takibinde borçlu sıfatının bulunmadığı, İİK."nun 72 . maddesi gereğince icra takibinden dolayı menfi tespit ve istirdat davasının icra takibi borçlularının başvurabileceği bir dava olduğu, davacıların İİK 96 vd. maddeleri gereğince istihkak davası açması gerektiği, nitekim davacıların ... 13. İcra Hukuk Mahkemesinin 2011/518 Esas sayılı dosyasında "" icra takibi esnasında haczedilen mahcuz mallar hakkında yapılan hacze itiraz ettiklerini, haczedilen malların davacı şirketlere ait olması sebebiyle istihkak iddiasının kabulüne ve muhafaza tehdidi altında ödenen paranın (49.500 TL) alacaklıya ödenmemesini, davacılara iadesini "" istedikleri, her iki davanın tarafları, konusu ve talep sonucunun aynı olup, aynı konuda derdest dava bulunduğu gerekçeleriyle HMK"nun 114/1-1 ve 115/2 maddeleri gereğince davanın usulden reddine karar verilmiş, hüküm davacılar vekilince temyiz edilmiştir. Mahkemece, davacıların takipte borçlu sıfatı bulunmadığından İİK"nun 72. maddesi uyarınca menfi tespit davası açamayacakları şeklindeki red gerekçesi yerinde değildir. Zira, hukuken korunmaya değer yararları olmak koşuluyla takip borçlusu olmayan kişiler de İİK"nun 72. maddesi uyarınca menfi tespit davası açabileceklerdir. Ne var ki, mahkemece aynı konuda derdest istihkak davası bulunduğu gerekçesiyle davanın reddi kararı doğru olup hükmün bu gerekçeyle HUMK"nun 438/son maddesi uyarınca onanması gerekmiştir. SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle hüküm gerekçesinde yer alan, takip borçlusu olmayan davacıların İİK"nın 72.maddesi uyarınca dava açamayacakları şeklindeki gerekçenin hükümden çıkarılarak yerel mahkeme hükmünün gerekçesi düzeltilmiş bu haliyle ONANMASINA, peşin harçların istek halinde iadesine, 06.03.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.