17. Hukuk Dairesi 2016/8183 E. , 2017/1795 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki rücuen tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın davalı belediye ile ilgili husumetten reddine, davalı ... yönünden kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davacı vekili ve davalı ... Genel Müdürlüğü vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
- K A R A R-
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkil şirket nezdinde kasko poliçesi ile sigortalı bulunan.... plaka sayılı aracın 09/04/2012 tarihinde aracın alt kısmının yüksek rögar kapağına çarpması sonucu maddi hasar oluştuğunu, müvekkil şirketin sigortalısına 10.669,00 TL ödendiğini beyan ederek, ödenen miktara işleyecek olan faizi ile birlikte taraflarına ödenmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... vekili husumet itirazında ve idari yargı yolu görevlidir itirazında bulunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... Genel Müdürlüğü vekili de hizmet kusuru sebebi ile görevsizlik verilmesini, idari yargının görevli olduğunu beyan ederek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece toplanan deliller ve dosya kapsamı gereğince; Davacı ... şirketinin sigortalısı... plaka sayılı aracın yoldaki rögar kapağının normalin üzerinde yüksekte bırakılması nedeniyle sigortalı aracın kartelin yırtıldığı ve motorun yağsız kalması sonucu motor krank mili ve kol yataklarının kullanılmaz hale gelerek hasarlandığı, hasarın oluşmasında kusurun yoldaki rögar kapağının yüksekte bırakılmasından kaynaklandığı, hasara neden olan rögar kapağının Gaziantep ..."nin yetkisi ve bakımında olduğu, kaza nedeni ile sigortalı araçta 10.669,00 TL hasar meydana geldiği, bu hasar bedelinin davacı şirket tarafından sigortalısına 26/09/2012 tarihinde ödediği, bu tazminattan rögar kapağının bakımından sorumlu ... Genel Müdürlüğü"nün sorumlu olduğu anlaşıldığından 10.669,00 TL hasar tazminatının davalı ... Genel Müdürlüğü"nden alınarak davacı şirkete verilmesine, hasarın olduğu rögar kapağının ... Genel Müdürlüğü"nün yetki ve sorumluluğunda bulunduğundan davalı ... Belediye Başkanlığı hakkında açılan davanın husumet nedeniyle reddine karar verilmiş; hüküm, davacı ... AŞ vekili ve davalı ... Genel Müdürlüğü vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, trafik kazasından kaynaklanan, hizmet kusuruna dayanılarak, davalı belediye ve ... Genel Müdürlüğü aleyhinde açılan rücuen tazminat istemine ilişkindir.
1-Mahkemece, zarara sebep olduğu iddia olunan rögar kapağıyla ilgili yetki ve sorumluluğun diğer davalıya ait olduğu gerekçesiyle, davalı ... Belediye Başkanlığı yönünden husumet yokluğu nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir. Ancak istem hakkında davalıya husumet yöneltilmesini gerektiren bir durum olup olmadığı konusunda eksik inceleme yapılmıştır. Davacı tarafın zarara sebep olduğunu iddia ettiği rögar kapağının kaza mahallinde bulunup bulunmadığı hususunda mahkemece yapılan araştırma yetersizdir. Davalı belediyeye hizmet kusuru olarak yüklenebilecek ve husumetin dayanağı olan durum konusunda gerekli araştırma yapılmadan husumetten red kararı verilemez. Bu itibarla, davaya konu kazanın meydana geldiği iddia olunan yerde rögar bacası bulunup bulunmadığı hususunun diğer davalı ... Genel Müdürlüğü"nden araştırılmasından sonra, davalı belediyenin sorumluluğunu doğuracak hizmet kusuru olup olmadığının saptanması; hizmet kusurunu doğuracak durum bulunduğunun saptanması halinde ise, bu istemi inceleyecek yargı yeri bakımından değerlendirme yapılması gerekecektir.
Davacı tarafın istemi, davalıların yol bakımına ilişkin sorumluluklarının yerine getirilmemesi nedeniyle hizmet kusuruna dayalı olup; davalı belediyenin hizmet kusuruna dayanan istem yönünden davanın, İdari Yargılama Usulü Hakkındaki Kanun"un 2. maddesi hükmü uyarınca tam yargı davası olarak ikame edilmesi gerekmektedir. Görev kuralları kamu düzenine ilişkin olduğu mahkemece kendiliğinden dikkate alınması zorunludur.
İfade olunan sebeplerle, davalı belediyeye husumet yöneltilmesine sebep olan rögar kapağının bulunduğu iddia olunan yerde, davalının sorumluluğuna yol açabilecek rögar bacası bulunup bulunmadığı hususunun araştırılması; oluşacak sonuca göre de, davalı belediyenin hizmet kusurunu doğuracak sebeple ilgili sorumluluğu hakkında açılacak davada idari yargının görevli olduğu gözetilerek, davanın HMK 114/1-b maddesi gereğince yargı yolu caiz olmadığından HMK 115/2.maddesi gereğince dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmesi gerekirken; eksik incelemeyle yazılı olduğu biçimde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
2-Davacı tarafın iddiası, sigortalı araç sürücüsünün seyir halinde olduğu esnada, yolda bulunan yüksek rögar kapağının aracın alt kısımlarına çarpması sonucu sigortalı aracın hasar gördüğü yönündedir. Davacının talebine istinaden hasarın meydana geldiği olay mahalline keşfe gidilmesi talep edilmesine rağmen dosya içerisindeki bilgi ve belgelerden keşif yapılmadığı anlaşılmaktadır. Mahkeme huzurunda tanık olarak dinlenen sürücü ..."nin, 27.11.2015 tarihli oturumdaki yeminli beyanında “aracın çarptığı şeyin rögar kapağı mı taş mı olduğunu bilemiyorum, ancak aracın altında yarık vardı, olay akşam karanlık saatlerde
meydana geldi, yol kazadan sonra değişti ve köprülü kavşak yapıldı” şeklinde beyanda bulunduğu görülmektedir. Mahkeme tarafından hükme esas alınan 17.12.2015 tarihli bilirkişi raporunda da, araçta oluşan hasar gözönünde bulundurulduğunda, aracın altının sert bir cisme, muhtemelen de rögar kapağına çarpması suretiyle hasarın oluştuğu kanaatine varıldığı bildirilmiştir. Mahkeme tarafından, davacının rücusuna dayanak teşkil eden olayın oluş biçimi hakkında yapılan araştırma yetersizdir. Eksik incelemeyle karar verilemez.
Bu durumda mahkemece, davalı ... Genel Müdürlüğü"nden, kaza tarihi itibariyle kazanın olduğu mahalde rögar bacası bulunup bulunmadığının sorulması, ilgili plan ve projenin getirtilmesinden sonra, kaza mahallinde keşif yapılmak suretiyle olayın oluş biçiminin belirlenmesi, davalının sorumluluğunu doğuracak bakım ya da yapım eksikliğine ilişkin durum bulunup bulunmadığı irdelenerek, davacının rücu hakkının mevcudiyeti hakkında değerlendirme yapılması; olayın, aracın altının taşa çarpması sonucu meydana geldiğinin anlaşılması halinde ise, davalıya yöneltilecek kusur olmadığından, kaza tarihi itibariyle yürürlükte bulunan 6762 sayılı TTK"nun 1281/1. maddesi gereği davacı sigortacının hasardan sorumlu olduğu ve davalıya rücü edemeyeceği gözetilerek karar verilmesi gerekirken; eksik incelemeyle, yazılı olduğu biçimde hüküm tesisi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) ve (2) numaralı bentlerde açıklanan nedenlerle, davacı vekili ve davalı ... Genel Müdürlüğü vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacı ile davalı ... Genel Müdürlüğü"ne geri verilmesine 22.02.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.