MAHKEMESİ : Tire 1. Asliye Hukuk Mahkemesi(Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla)
TARİHİ : 23/05/2013
NUMARASI : 2011/531-2013/309

Taraflar arasında görülen ihraç kararının iptali davası sonucunda verilen hükmün onanmasına ilişkin Dairemizin 25.02.2014 gün ve 2013/8341 Esas, 2014/1342 Karar sayılı ilamının karar düzeltme yoluyla incelenmesi davalı vekilince istenilmekle, dosya incelendi, gereği görüşüldü.
- KARAR -
Davacı vekili, müvekkilinin davalı kooperatifin üyesiyken, yönetim kurulu kararıyla ihraç edilerek üyeliğine ait tüm gelirlerine el konulmasına karar verildiğini, kooperatif anasözleşmesinde açıkça gösterilmeyen sebeplerle ihraç kararı verilemeyeceğini, 14.09.2009 tarihli genel kurulda kooperatif amacına uygun L. Şirketine ortak olmak veya şirket kurmak hususunda yönetim kuruluna yetki verilmesi üzerine 1 ay kadar faaliyette bulunan şirketin kooperatif ortaklarınca kurulduğunu ve şirketin 30.04.2010 tarihinde faaliyetlerini sonlandırdığını ileri sürerek, davalı kooperatif yönetim kurulunun 02.06.2011 tarih ve 59 sayılı, 17.06.2011 tarih ve 61 sayılı kararlarının iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davalı kooperatifin yıllardır taşımacılığını yaptığı M. Kağıt fabrikası yetkililerinin kooperatif olarak değil, şirket kurularak ihaleye katılmalarını istemeleri üzerine davacının denetleme kurulu üyesi olduğu dönemde yapılan 14.09.2009 tarihli genel kurulda davalı kooperatifçe şirket kurulması yönünde karar alındığı, genel kurul kararından hemen sonra yönetim kurulu üyelerince L. Taşımacılık Petrol Tic. A.Ş."nin kurulduğu, şirketin bir ay sonra faaliyetine son verdiği, davacının şirkete kooperatif genel kurul kararına göre ortak olduğu, kooperatif yönetim kurulu üyelerinin genel kurul kararlarını uygulamak zorunda olduğu, Kanun ve anasözleşmede sayılmayan nedenlerle çıkarma ya da kooperatif üyeliğinden kaynaklı gelirlere el koyma kararı verilemeyeceği gerekçesiyle, davanın kabulü ile davalı kooperatif yönetim kurulunun 17.06.2011 tarih ve 61 sayılı kararı ile 02.06.2011 tarih ve 59 sayılı kararının iptaline, davacının tazminat haklarının saklı tutulmasına dair verilen karar, davalı vekilinin temyiz istemi üzerine Dairemizin 25.02.2014 tarih ve 2013/8341 E., 2014/1342 K. sayılı ilamıyla onanmıştır.
Davalı vekili, karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
1-Dosyadaki yazılara, mahkeme kararında belirtilip Yargıtay ilamında benimsenen gerektirici sebeplere göre, davalı vekilinin HUMK"nın 440. maddesinde sayılan hallerden hiçbirisine uymayan diğer karar düzeltme itirazları yerinde görülmemiştir.
2-Dairemizin yerleşik uygulamasına göre, anasözleşmelerinde kooperatife ortak olabilmek için gereken nitelik ve şartların kaybedilmesi durumunun, çıkarma sebebi olarak düzenlendiği kooperatiflerde bu nitelik ve şartların kaybı hemen üyenin ortaklık sıfatını yitirmesi sonucunu doğuracak bir neden olarak kabul edilemez. Anasözleşmede ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nda anılan ortaklık koşulunu kaybedenler için ihraç öncesinde ihtar gönderilmesi öngörülmemiş ise de, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun 27. maddesinde parasal yükümlülükleri için ihraç öncesinde aranan uygun süre verilmesi koşulunun da, kıyasen uygulanması gerekir. Bu uygulamanın YHGK"nın 27.04.2010 tarih ve 16-149 E., 212 K. sayılı ilamında da açıklandığı üzere, hayatın olağan akışına, iyiniyet kurallarına ve kooperatifin amacına uygun olduğunun kabulü gerekir.
Bu durumda, ortağa kaybedilen ortak olma nitelik ve şartları anlaşılabilir bir şekilde açıklanarak, eksikliğin giderilmesi için öncelikle uygun süreyi içerir bir ihtar yapılması, bu süreye rağmen eksikliklerin tamamlanmaması halinde ihraç karar verilmesi gerekirken, ihtar yapılmaksızın ihraç kararı verilmesi TMK"nın 2. maddesindeki dürüstlük kuralına aykırılık teşkil eder.
Somut olayda, davacının, anasözleşmenin 10. maddesinin 6 numaralı bendinde “ aynı amaçlı başka bir taşıyıcılar kooperatifine ortak olmamak” ve aynı maddenin 4 numaralı bendinde “taşıma komisyonculuğu yapmamak” şeklinde sayılan ortaklık şartlarını ihlâl ettiği gerekçesiyle, anasözleşmenin 14/1. maddesi uyarınca yönetim kurulu kararıyla ihraç edildiği ve öncesinde ihtarname tebliğ edilmediği anlaşılmaktadır. Mahkemece, yukarıda açıklanan ilkeler doğrultusunda davacıya ortaklık koşullarının kaybedilmesi sonucunu doğuracak aynı amaçlı başka bir taşıyıcılar kooperatifine olan ortaklığına ve taşıma komisyonculuğu faaliyetine son vermesi için ihtarname çekilerek uygun bir süre verilmeden ihraç kararı verilemeyeceği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken, önce şekli inceleme yapılıp, gerek kalırsa ihtarname içeriğindeki hususların incelenmesi aşamasına geçilmesi gerektiği gözetilmeden, doğrudan ihtarname içeriğinin incelenmesine geçilmesi isabetsiz ise de, sonucu itibariyle doğru olan kararın HUMK"nın 438/son maddesi gereğince, gerekçesi değiştirilmek suretiyle onanması gerekirken, yazılı şekilde onanması doğru olmadığından davalı vekilinin karar düzeltme itirazlarının kabulü ile hükmün gerekçesi değiştirilmek suretiyle onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin diğer karar düzeltme itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenle, karar düzeltme itirazlarının kabulü ile gerekçeye ilişkin olmak üzere Dairemizin 25.02.2014 tarih ve 2013/8341 E., 2014/1342 K. sayılı onama kararı kaldırılarak sonucu itibariyle doğru olan mahkeme kararının yukarıda açıklanan değişik gerekçe ile ONANMASINA, peşin alınan karar düzeltme harcının istek halinde iadesine, 02.12.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.