MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ


Taraflar arasında görülen davada ... Asliye Hukuk Mahkemesi’nce verilen 09/06/2015 tarih ve 2007/662-2015/314 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davacı vekili ve davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, ... İlçesi"nde bulunan hâzinenin hüküm ve tasarrufu altındaki sahanın 17.11.2000 tarihinde, diğer sahanın ise 10.05.2004 tarihinde kira sözleşmesi ile taş ocağı olarak kullanmak üzere davalı şirkete kiralandığını, sözleşmede belirlenen malzeme miktarından daha fazla alındığını ve ocaktan alınan fazla malzeme miktarına karşı gelen 1.947.730,18 TL"nin gecikme zammıyla birlikte ve birinci kiralamaya ait 1. yıl kira bedelinin 16.08.2001 tarihinde ödenmesi gereken 4. taksit tutarı olan 17.625,00 TL 6183 sayılı Kanun gereği gecikme zammıyla birlikte tahsiline ait olduğunu, birinci kiralamaya ait taşınmazın taş ocağı olarak işletilmek üzere 16.11.2000-15.11.2003 tarihleri arasında 51.681,70 m3 malzeme almak üzere 211.500,00 TL bedelle 3 yıllığına eski ünvanı ... İnş. Taah. Tic. Ltd. Şti"ye verildiğini, 16.11.2000 tarihinde sözleşme düzenlendiğini, ...bank ... Şubesi tarafindan tanzim edilen 193.875,00 TL tutarında teminat mektubu ve tanzim edilen 12.690,00 TL tutarında ve toplam olarak 206.565,00 TL tutarında kesin teminat mektubu alındığını, banka teminat mektuplarının iade edilerek, yerine mülkiyeti ...’a ait olan arsa vasıflı taşınmazın hazine lehine 211.000,00 TL tutarında 1. dereceden ipotek tesis edildiğini, kiracının unvanının değişmesi sonucunda, kira sözleşmesi 11.12.2002 tarihinde ... İnşaat Tura. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile tanzim edildiğini, birinci yıla ait kira bedelinin 4. Taksit tutarının 16.08.2001 tarihinde ödenmesi gerekirken ödenmediğini, diğer 2. ve 3. yıllara ait kiranın ödendiğini, birinci kiralamaya konu taş ocağının yanı taşınmazın işletilmek üzere 10.05.2004-09.05.2011 tarihleri arasında 153.000 m3 (397.800 ton) malzeme alınmak üzere 481.000,00 TL bedelle 7 yıllığına yine davalı borçlu ... İnş. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti"ye kiraya verildiğini, sözleşme düzenlendiğini, teminat olarak Mülkiyeti ...’a ait olan arsanın hazine lehine 481.000,00 TL tutarında 1. dereceden ipotek tesis edildiğini, davalı şirketin sözleşmeye aykırı olarak taş ocaklarından fazla malzeme aldığını, fazla malzeme bedeli olarak da 10.11.2005 tarihinde 412.630.000 TL tahsil ettiğini bu nedenle ... Defterdarlık Makamınca idari sözleşmesinin feshedildiğini, müvekkili idarenin yapmış olduğu inceleme ve tahkikatlar sonucunda sözleşmeye aykırı olarak söz konusu ocaklardan alınan fazla malzeme miktarının 309.222.645 m3 olarak belirlendiğini, fazla alınan bu malzemenin bedelinin de 1.947.730,18 TL olduğunu, tespit edilen bu hususların davalı şirket tarafından da kabul edildiğini, bu konuda davalı şirket muhasebe müdürü ile birlikte 22.09.2006 tarihli tutanak imzalandığını, durumun davalı şirkete ... Mal Müdürlüğü’nün yazılarıyla bildirildiğini, kira borcu ile alınan fazla malzemenin gecikme zammıyla birlikte ödenmesi gerektiğinin bildirilmesine rağmen davalı şirketin ödemede bulunmadığını, buna karşılık müvekkili idarenin, ... 1. İcra Müdürlüğü"nün dosyası ile icra takibi başlattığını, davalı şirket tarafından borca itiraz edildiğini ve bu nedenle işbu davayı açtıklarını, açıklanan nedenlerle davalının itirazlarının iptaline ve alacağın %40’ından az olmamak üzere icra inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, kira sözleşmesinden kaynaklanan alacakların dava zamanaşımının 5 yıllık süreye tabi olduğunu ve bir kısım alacak kalemlerinin zamanaşımına uğramış olduğunu, 5 yıl önceki dönem için fazla malzeme bedeli altında bir talepte bulunulmasının mümkün olmadığını dışarıdan alınan malzeme, hammaddelerin de aynı yerde işlenip satıldığını, şirketin satış cirosuna işbu dışarıdan elde edilmiş malzeme ve hammaddelerin de girdiğini savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, davacının 1. kiralamaya ait 4. taksit tutarı olan 17.625,00 TL kira alacağı olduğu bildirilmiş ise de, buna ilişkin olarak davalı vekili tarafından sunulan 17.500,00 TL tutarlı dekont ve ipoteğin terkin yazısı değerlendirildiğinde davalının bu miktar borcu bulunmadığı, diğer alacaklarla ilgili davacı tarafça alacağın ispatlanamadığı gerekçesiyle, davanın reddine, kötüniyet tazminatının şartları oluşmadığından reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili ve davalı vekili temyiz etmiştir.
1-Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davacı vekilinin aşağıdaki bent dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar verilmiştir.
2-Mahkemece dava konusu maden sahasında yapılan izinsiz fazla üretim iddiası ve talep edilen fazla malzeme bedeli yönünden davanın reddine karar verilmiş ise de, bu konuda aralarında inşaat, maden ve jeoloji mühendislerinin de bulunduğu 5"li bilirkişi heyetinden alınan raporda da davalı tarafa kiralanan 1 no"lu maden sahası yönünden, araziden hangi miktar malzeme çıkarıldığının tespiti için davalı tarafın savunmasında geçen ocak dışında başka ocaklardan malzeme getirilip dava konusu sahaya depolandığı savunmasını doğrulayacak kayıtlara ihtiyaç duyulduğu, ayrıca dava konusu ocaktan alınan kayaçlara ilişkin varsa kantar fişlerinin dosyaya getirilmesi gerektiği, dava konusu ocakta davalıdan sonra da üretime devam edildiği tespit edildiğine göre, davalı tarafça ocak terkedildikten sonra 3. kişilerce üretim faaliyetine başlama anındaki plankote notlarının bulunup bulunmadığı araştırıldıktan sonra, davalı tarafça öngörülen süre zarfında, taraflar arasındaki sözleşmede öngörülenden fazla malzeme üretilip üretilmediği araştırılarak ve bu doğrultuda bilirkişilerden ek rapor alınarak sonucuna göre değerlendirme yapılması gerekirken, mahkemece eksik incelemeyle hüküm kurulması davacı yararına bozmayı gerektirmiştir.
3-Davalı vekilinin temyiz itirazlarına gelince, 20.06.2004 tarihli dekontla icra takibinden önce 17.500,00 TL"nin davalı tarafından ödendiği ve mahkemece de bu miktar borcun ödendiği gerekçesiyle davanın reddine karar verildiği, bu kısmî ödemeye rağmen 2007 yılında icra takibi başlatan davacının kötüniyetli olduğu anlaşıldığından İİK"nın 67. maddesi uyarınca davacı aleyhine kötüniyet tazminatına hükmedilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin, (3) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle kararın taraflar yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz eden davalıya iadesine, 13.06.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.