MAHKEMESİ :KADASTRO MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : UYGULAMA KADASTROSU


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Uygulama kadastrosu sırasında .... Köyü çalışma alanında bulunan ve tapuda davacı ... adına kayıtlı bulunan eski 1813 parsel sayılı 3.378,84 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 139 ada 69 parsel numarasıyla ve 2.319,88 metrekare yüzölçümlü olarak; davalı ... ve müşterekleri adına tapuda kayıtlı bulunan eski 585 parsel sayılı 23.620,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 139 ada 71 parsel numarasıyla ve 28.057,04 metrekare yüzölçümlü olarak tespit edilmiştir. Davacı ... vekili, uygulama kadastrosu sırasında mera vasfıyla orta malı olarak kayıtlı taşınmazın yüzölçümünün eksildiği ve eksikliğin davalılara ait 139 ada 71 parsel sayılı taşınmazdan kaynaklandığı iddiasına dayanarak dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda çekişmeli 139 ada 71 parsel sayılı taşınmaza yönelik davanın reddine ve çekişmeli 139 ada 71 parsel sayılı taşınmazın uygulama tespiti gibi tesciline, çekişmeli 139 ada 69 parsel sayılı taşınmaza yönelik davanın kısmen kabulüne ve çekişmeli 139 ada 69 parsel sayılı taşınmazın 2.388,32 metrekare yüzölçümlü olarak tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davacı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Uygulama kadastrosu yapılırken öncelikle zeminde bulunan ve tesis kadastrosu tarihinde mevcut olan sabit nokta ve sınırlardan, aynı döneme ya da yöreye ait farklı amaçlarla üretilmiş haritalar ile benzeri verilerden yararlanılarak yapılan teknik çalışmalarla, tesis kadastrosuna ait pafta haritaları ortofoto üzerine işlenmekte; haritanın zemine uygun olmaması halinde farklılıkların nerelerden ve hangi sebeplerden kaynaklandığı tespit edilip varsa hatalar yöntemine uygun şekilde giderilmekte, düzenlenen ada raporu ile yapılan teknik çalışmalar ve gerekçeleri açıklanmakta; bundan sonra yukarıda sözü edilen yönetmelikte açıklanan ilkeler çerçevesinde taşınmazların bütün sınırları tek tek değerlendirmeye tabi tutularak ilk tesis kadastrosu sırasındaki gerçek fiili duruma ulaşılmaya çalışılarak, uygulama tutanağı düzenlenmekte ve uygulama kadastrosu haritaları üretilmektedir. İşte, uygulama kadastrosuna itiraz davaları, uygulama kadastrosu faaliyetinin yöntemine uygun yapılıp yapılmadığının denetlenmesine yönelik davalardır. Bu nedenle mahkemelerce, uygulama faaliyetine eşdeğer ve amaca uygun bir araştırma yapılması zorunludur. Mahkemece, amacına ve yöntemine uygun bir araştırma yapılabilmesi için öncelikle, denetime veri teşkil etmek üzere, tesis kadastrosunun yapıldığı tarihe en yakın tarihli hava fotoğrafları, temin edilebilen en eski ve güncel ortofoto ve uydu fotoğrafları, tesis kadastrosuna ait pafta haritası, varsa bu haritada değişiklik yapan ifraz haritaları, mahkeme ilamları ve eki olan haritalar, varsa uygulama kadastrosu sırasında yararlanıldığı anlaşılan diğer haritalar, çekişmeli taşınmaza ilişkin tesis kadastrosu ve uygulama kadastrolarına ait ölçü çizelgesi, hesap cetveli ve ölçü krokileri gibi bilgi ve belgelerin toplanması gerekmektedir. Bundan sonra mahallinde, yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, harita ya da jeodezi mühendisi fen bilirkişisinin katılımı ile keşif yapılmalıdır. Keşif sırasında çekişmeli taşınmaz ve çevresinin toprak yapısı, bitki örtüsü, zeminde mevcut ağaçların yaşı gibi hususlar ile zeminin jeolojik yapısının değerlendirilmesine ihtiyaç duyulan hallerde uzman ziraat bilirkişisi ile jeoloji mühendisi bilirkişi de keşif heyetine dahil edilmelidir. Yapılacak keşif sırasında yerel bilirkişi ve tanıklardan tesis kadastrosu sırasında da zeminde mevcut olan sabit sınır ya da yapılar bulunup bulunmadığı sorularak varsa yerleri fen bilirkişisine işaretlettirilmeli, fotoğrafları çekilmeli, taraflar keşif sırasında hazır bulunmakta ise zeminde ortak sınır üzerinde uzlaşıp uzlaşmadıkları tespit edilip gerektiğinde imzaları ile beyanları tevsik edilmeli, uzlaşılan sınırlar ile iddia edilen sınırlar fen bilirkişisi tarafından haritasında işaretlenmeli, keşif sırasında hazır edilmeleri halinde ziraat bilirkişisi ile jeoloji mühendisi bilirkişisinden, taşınmazlar arasında değişmeyen doğal ya da yapay sınırlar bulunup bulunmadığı, sınırlarda mevcut ağaçların yaşları gibi hususlarda bilgi alınmalı, fen bilirkişisinden denetime veri teşkil etmek üzere dosya içine getirtilen bilgi ve belgeler ile bilirkişi ve tanık anlatımlarından yararlanarak uygulama kadastrosunu denetlemesi istenmelidir. Fen bilirkişisinden, tesis kadastrosunun, paftaların üretim yılı, üretim tekniği, altlığı ve ölçeği gibi hususları da açıklar tarzda hangi yöntem ve tekniklerle yapıldığı, uygulanan yöntemlerin hata paylarının ne olduğu, üretilen haritaların zeminle uyumsuz bulunması halinde farklılığın nereden ve hangi sebeplerden kaynaklandığı, sırasıyla tersimat hatası, hesap hatası, ölçü hatası ve sınırlandırma hatası bulunup bulunmadığı, uygulama kadastrosu sonucu tespit edilen yeni sınırların niteliğinin ne olduğu ve yönetmelik hükümlerine uygun olarak belirlenip belirlenmediği, uygulama kadastrosunda hata yapılmış ise doğru sınır ve haritanın nasıl olması gerektiği gibi hususlarda ve "ada raporu" ile "uygulama tutanağı ve haritasını" irdeler şekilde, teknik ve bilimsel verilere dayalı, gerekçelendirilmiş, denetlenebilir ve ayrıntılı rapor ve haritalar alınmalıdır. Raporun denetime elverişli olması için fen bilirkişisinden, düzenleyeceği haritalardan iki tanesinde hava fotoğrafı üzerinde, iki tanesinde ise ortofoto (yoksa uydu fotoğrafı) üzerinde ilk tesis kadastrosu paftası ve uygulama kadastrosu paftasını çakıştırması istenmeli; çakıştırmaların birer tanesinin ada bazında değerlendirme yapmaya elverişli geniş ölçekli olması, diğerinin ise çekişmeli taşınmaz ve çevresini gösterir şekilde daha dar ölçekli olması istenmelidir. Fen bilirkişi haritasında, uygulama kadastrosunda yanlışlık varsa, infazı kabil bir hükme esas olmak üzere doğru sınırların nasıl olması gerektiği de gösterilmelidir. Açıklanan yönteme uygun inceleme ve araştırma yapıldıktan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmeli; değerlendirme yapılırken uygulama kadastrosunun amacının mülkiyet ihtilaflarını çözmek olmadığı ve mülkiyet uyuşmazlıklarının uygulama kadastrosuna ilişkin davalarda tartışma konusu yapılamayacağı göz önünde bulundurulmalıdır.
Somut olayda; mahkemece hükme esas alınan 16.06.2014 tarihli teknik bilirkişi kurulu raporunda; davacı ...ye ait 139 ada 69 (eski 1813) parsel sayılı taşınmazın kök parseli olan 584 parselin, önce ikiye ifraz edilerek eski 1556 ve 1557 parsel sayılı taşınmazların oluştuğu, daha sonra ise 1557 parsel sayılı taşınmazın ikiye ifraz edilerek davacı ..."ye ait eski 1813 parsel sayılı taşınmaz ile 1640 parsel sayılı taşınmazların oluştuğu belirtildikten sonra tesis kadastrosu sırasında 1813 parsel sayılı taşınmazın kök parseli olan 584 parsel sayılı taşınmaz ile davalı eski 585 parsel sayılı taşınmazın müşterek sınır noktalarında tersimat hatası yapıldığı, uygulama çalışmalarında ise bu durumun farkedilerek pafta ve teknik belgelerinden yararlanılarak tersimat hatasının giderildiği belirtilmiş, buna karşın nedenleri yeterince açıklanmadan taşınmazların yüzölçümleri uygulama kadastrosunda belirlenen yüzölçümlerinden farklı olarak belirlenmiştir. Yine anılan rapor içeriğinde davacı ..."ye ait 139 ada 69 parsel sayılı taşınmazın yüzölçümünün tersimat hatası giderildikten sonra 2388,27 metrekare olacağı belirtilmiş, raporun sonuç kısmında ise keşif sonucu oluşan doğru yüzölçümü 2388,32 metrekare olarak belirtilerek çelişkiye düşülmüştür. Diğer taraftan, çekişmeli taşınmazların kök parsellerinin müşterek sınırında tersimat hatası yapıldığı belirtilmesine ve anılan rapor ekindeki haritada dava konusu taşınmazların ortak sınırları uygulama kadastrosu sonucu belirlenen sınır yerinden farklı yer olarak gösterilmesine karşın davacıya ait taşınmazdaki yüzölçümü değişiminin davalı taşınmazı etkilemediği şeklinde değerlendirme yapılmış ancak bu durum bilimsel verilere dayalı ve denetime imkan verir şekilde açıklanmamıştır. Hal böyle olunca mahkemece doğru sonuca varılabilmesi için, öncelikle denetime veri teşkil edecek bilgi ve belgeler getirtilerek dosya ikmal edilmeli, bundan sonra mahallinde yeniden ve yukarıda açıklanan ilkelere uygun şekilde keşif yapılarak uzman bilirkişi kurulundan denetime elverişli, gerekçeli ve ayrıntılı rapor alınarak sonucuna göre bir karar verilmelidir. Açıklanan nedenlerle davacı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 29.02.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.