MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi ... Hukuk Dairesi

Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kabulüne ilişkin ilk derece mahkemesinin kararına karşı taraf vekillerinin istinaf başvurusu üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesinin 8. Hukuk Dairesinin istinaf isteminin kabulü ile eksik delillerin toplanması için mahkemesine iadesine ilişkin hükmün HMK"nın 353/1-a-6 maddesi uyarınca kesin olduğundan bahisle verilen karara karşı davacılar vekilince temyiz edilmesi üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesinin 8.Hukuk Dairesince temyiz isteminin reddine ilişkin yukarıda gün ve sayıları yazılı ek kararının Yargıtay"ca incelenmesi davacılar vekilince verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
İlk derece mahkemesince davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karara karşı, taraf vekilleri tarafından yapılan istinaf başvurusunun ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesince kabulü ile ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 02.02.2018 tarihli ve 2016/449 E. - 2018/43 K. sayılı ilamının kaldırılmasına, eksik delillerin toplanıp davanın yeniden görülmesi için dosyanın ilk derece mahkemesine iadesine, dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda HMK"nın 353/1-a-6 maddesi uyarınca kesin olarak karar verilmiş; bu kararın, davacılar vekilince temyiz edilmesi üzerine HMK"nın 353/1-a-6 maddesi uyarınca verilen kararın kesin olduğu gerekçesiyle, davacılar vekilinin temyiz talebi ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 09.01.2020 tarihli ek kararı ile reddedilmiş ve bu ek karar, yine davacılar vekilince süresi içerisinde temyiz edilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararda; kamulaştırmasız el atılan arazi niteliğindeki ... İli, ... İlçesi, ... Mahallesi ... ada ... parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 11/1-f maddesi uyarınca gelir metodu esas alınarak değer biçilmesinde bir isabetsizlik görülmediği; ancak fen krokisinde (A) harfi ile gösterilen 13.949,38 m² yüzölçümüne sahip alanın tamamının zeminde oluşan heyelan ve çatlaklar ile kot farkı sebebiyle kullanılamaz duruma geldiğine ilişkin bilirkişi kurulunun ve fen bilirkişisinin teknik görüşlerinin yeterli ve denetime elverişli olmadığı, bu kısımda tarımsal faaliyetin hiçbir şekilde yapılamayacağının tam ve eksiksiz olarak ortaya konulması için içinde jeolog bilirkişisinin de bulunduğu yeni bir bilirkişi kurulunun oluşturulması ve bu hususun tüm yönleriyle birlikte incelenerek bilimsel olarak açıklığa kavuşturulması gerekirken, eksik incelemeyle hüküm kurulmasının doğru görülmediğine işaret edilerek davanın yeniden görülmesi için dosyanın mahkemesine iadesine karar verilmiştir.
Her ne kadar ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesince dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 6100 sayılı HMK"nın 353/1-a-6 maddesi uyarınca kararın kesin olarak verildiği belirtilmiş ise de; öncelikle, bölge adliye mahkemesince verilen bu karara karşı temyiz yoluna başvurulmasının mümkün olup olmadığı ön sorun olarak incelenmelidir. Bu bağlamda;
Bölge adliye mahkemesinin dosyayı geri gönderme kararının yasal dayanağı 6100 sayılı HMK"nın 353. maddesidir.
HMK’nın 353. maddesinde Bölge Adliye Mahkemesince duruşma yapılmadan verilecek kararlar şu şekilde belirtilmiştir.
Madde 353 – (1) “Ön inceleme sonunda dosyada eksiklik bulunmadığı anlaşılırsa;
a-) Aşağıdaki durumlarda bölge adliye mahkemesi, esası incelemeden kararın kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren mahkemeye veya kendi yargı çevresinde uygun göreceği başka bir yer mahkemesine ya da görevli ve yetkili mahkemeye gönderilmesine duruşma yapmadan kesin olarak karar verir:
1-) Davaya bakması yasak olan hâkimin karar vermiş olması,
2-) İleri sürülen haklı ret talebine rağmen reddedilen hâkimin davaya bakmış olması,
3-) Mahkemenin görevli ve yetkili olmasına rağmen görevsizlik veya yetkisizlik kararı vermiş olması veya mahkemenin görevli ya da yetkili olmamasına rağmen davaya bakmış bulunması,
4-) Diğer dava şartlarına aykırılık bulunması,
5-) Mahkemece usule aykırı olarak davanın veya karşı davanın açılmamış sayılmasına, davaların birleştirilmesine veya ayrılmasına karar verilmiş olması,
6-) Mahkemece, uyuşmazlığın çözümünde etkili olabilecek ölçüde önemli delillerin toplanmamış veya değerlendirilmemiş olması ya da talebin önemli bir kısmı hakkında karar verilmemiş olması,
b-) Aşağıdaki durumlarda davanın esasıyla ilgili olarak;
1-) İncelenen mahkeme kararının usul veya esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşıldığı takdirde başvurunun esastan reddine,
2-)Yargılamada eksiklik bulunmamakla beraber, kanunun olaya uygulanmasında hata edilip de yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmadığı takdirde veya kararın gerekçesinde hata edilmiş ise düzelterek yeniden esas hakkında,
3-) Yargılamada bulunan eksiklikler duruşma yapılmaksızın tamamlanacak nitelikte ise bunların tamamlanmasından sonra başvurunun esastan reddine veya yeniden esas hakkında duruşma yapılmadan karar verilir.”
Bölge Adliye Mahkemesince taraf vekillerinin istinaf başvurusunun kabulü ile eksik inceleme sebebiyle ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine dair hüküm kurulduğundan HMK’nın 353/1-a-6 maddesi uyarınca karar verildiği görülmektedir.
HMK"nın 353/l-a-6 maddesinde ise, ilk derece mahkemesince, uyuşmazlığın çözümünde etkili olabilecek ölçüde önemli delillerin toplanmamış veya değerlendirilmemiş olması ya da talebin önemli bir kısmı hakkında karar verilmemiş olması halinde, esasa ilişkin inceleme yapılmadan kararın kaldırılmasına kesin olarak karar verileceği düzenlenmiştir.
HMK"nın 369. maddesinde ""Yargıtay, tarafların ileri sürdüğü temyiz sebepleri ile bağlı olmayıp, kanunun açık hükmüne aykırı gördüğü diğer hususları da inceleyebilir."" hükmü bulunmaktadır.
HMK’nın 353.maddesinde, bölge adliye mahkemesinin dosyayı ilk derece mahkemesine geri gönderme sebepleri tahdidi olarak sayılmıştır. Kanunda sayılan geri gönderme sebepleri arasında "delillerin eksik toplanması" bulunmamakta olup, “uyuşmazlığın çözümünde etkili olabilecek ölçüde önemli delillerin toplanmamış veya değerlendirilmemiş olması ya da talebin önemli bir kısmı hakkında karar verilmemiş olması” vardır. Taraflarca gösterilen ve ilk derece mahkemesince toplanan deliller davanın esası hakkında hüküm kurmaya yeterli olduğundan Bölge Adliye Mahkemesince HMK’nın 353/l-a-6 maddesi uyarınca eksik hususların ikmali için dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine dair kesin verilen kararın HMK"nın 369. maddesinde belirtilen "Kanunun açık hükmüne aykırılık" teşkil ettiği, bu itibarla bölge adliye mahkemesince verilen kararın temyizinin mümkün olduğu sonucuna varıldığından ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 09.01.2020 tarihli temyiz isteminin reddine ilişkin ek kararın kaldırılmasına karar verildikten sonra işin esasının incelenmesinde;
İlk derece mahkemesince tarafların gösterdikleri delillerin çoğu toplandığından HMK’nın 353/l-a-6 maddesi uyarınca eksik hususların ikmali için dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi doğru olmadığı gibi, eksik delillerin toplanması konusunda özellikle HMK’nın 353, 354 ve 373. maddeleri ele alındığında da, kanundaki düzenleme karşısında bölge adliye mahkemesince verilen kararın yerinde olmadığı anlaşılmaktadır.
Bu maddelere bakılacak olursa;
HMK"nın 353/l-b-3 maddesinde; "Yargılamada bulunan eksiklikler duruşma yapılmaksızın tamamlanacak nitelikte ise bunların tamamlanmasından sonra başvurunun esastan reddine veya yeniden esas hakkında duruşma yapılmadan karar verilir.”
HMK"nın 354. maddesinde “(1) Bölge Adliye Mahkemesi hukuk dairesince inceleme, davanın özelliğine göre heyetçe veya görevlendirilecek bir üye tarafından yapılır. (2) İnceleme sırasında gereken hâllerde başka bir bölge adliye mahkemesi veya ilk derece mahkemesi istinabe edilebilir.”
Yine HMK"nın 357/3. maddesinde "İlk derece mahkemesinde usulüne uygun olarak gösterildiği halde incelenmeden reddedilen veya mücbir sebeple gösterilmesine olanak bulunmayan deliller bölge adliye mahkemesince incelenebilir.” şeklinde düzenleme bulunmaktadır.
Yukarıda belirtilen hükümler değerlendirildiğinde; eksik delillerin bölge adliye mahkemesince toplanması gerektiği anlaşıldığından, bölge adliye mahkemesince toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması,
Doğru görülmemiştir.
Davacılar vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin hükmünün açıklanan nedenlerle HMK"nın 371. maddesi gereğince BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harcının Hazineye irad kaydedilmesine, 11/02/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.