TEMYİZ İNCELEMESİ YAPILAN KARARIN

Taraflar arasındaki alacak davasının bozma ilamına uyularak yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın davalı ... Gıda Mad. Ltd. Şti. yönünden pasif husumet yönünden reddine, davalı ... kişisine açılan davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü.

- KARAR -

Davacı vekili, davalılardan Adliye Köyü Tüzel kişiliğine ait ve müvekkili lehine intifa hakkı tesis edilmiş olan taşınmazda kurulu istasyonda diğer davalı şirketin müvekkilinin bayi olarak faaliyette bulunduğunu, müvekkilinin peşinen ve intifa süresini öngörerek taşınmaza yatırımlar yaptığını, ancak rekabet kurulunun kararı ile dikey ilişkinin 18.09.2010 tarihinde son bulduğunu belirterek, davacının taşınmaz üzerine kurulu akaryakıt istasyonuna yapmış olduğu sabit yatırım bedelinin geçersiz ve davacı yanca kullanılamayacak intifa süresine karşılık gelen değeri olan 23.232,91 TL"nin 18.09.2010"dan işleyecek avans faizi ile tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekilleri, davanın reddini istemişlerdir.
Mahkemece, yapılan yargılama sonunda, davacının yaptığı sabit yatırımın akaryakıt istasyonunun işletilmesi ve bayiliğin kurulabilmesinin maddi koşulu olup, dağıtıcı şirketin herhangi bir bayi ile sözleşme yaparken, sözleşme süresine bakılmaksızın bu sabit yatırımları yapmak zorunda olduğu, bu nedenle de sabit yatırım bedelinin geri istenemeyeceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairemizin 2013/11708 Esas, 2014/8885 Karar sayılı ve 08.05.2014 tarihli bozma ilamında “ Davacı yan, anılan istasyona yapmış olduğu kalıcı yatırım bedellerini lehine tesis edilmiş olan intifayı terkin etmiş olduğu da gözetilerek talep edebilir. Ne var ki, talep edilebilecek sabit yatırımlar, ticari işletmenin çalışabilecek sabit yatırımlar, ticari işletmenin çalışabilmesi için yapılması zorunlu yatırımlardan olması gerekir. Bu durumda mahkemece, davacının iddia ettiği sabit yatırımların davalıya ait taşınmazın değerinde bir arttırım ve fayda sağlaması, bu sabit yatırımları kullanarak davalı yanın ticari faaliyetinin devam ettiğinin sabit olmasına bağlıdır. Keza, bayilik sözleşmesi sona erdikten sonra burada yapılan bu sabit yatırımlar kullanılmak suretiyle ticari faaliyetin devam etmesi gerekir. Menkul malların sabit yatırım olarak kabul edilmesi mümkün değildir (Örneğin; hizmetin görülebilmesi için gerekli olan ve sözleşmenin sona ermesi ile davacı tarafından alınabilecek ariyet şeklindeki pompa, bayrak, pano, vb.). Ne var ki, toprak altına gömülüp, sözleşme ilişkisi sona erdikten sonra halen kullanıldığı saptanan (Örneğin; akaryakıt tankı, istasyon inşaatı yapımı vb.) sabit yatırım bedelleri davacı yanca talep edilebilir. Hal böyle olunca mahkemece yapılması gereken iş, yukarıda yapılan açıklamalar gözetilerek mahallinde yapılacak keşif ile sözleşme ilişkisinin sona ermesi ve intifanın
terkininden sonra davalı taşınmaz malikinin istifade imkanı bulunup bulunmadığı tespit edilip, keza kalıcı yatırımlar da tek tek belirlendikten sonra varılacak uygun sonuca göre bir karar vermekten ibarettir. Öte yandan, davalı bayi ... Gıda Ltd. Şti. yönünden ise, anılan şirketin davacının bayisi olduğu, bir müddet ticari ilişkide bulundukları, ancak davalı bayinin bu ticarethaneyi 29.12.2009 tarihinde dava dışı...Pet. Tic. ve San. Ltd. Şti."ye devrettiği, bu devri davacıya bildirdiği, davacı yan her ne kadar bu devirin olmadığını iddia etmiş ise de, kendisinin ibraz ettiği, 28.09.2010 tarihli “Sabit Kıymet Satış Formu" ile dava dışı ... Pet. Ltd. Şti. ile ilişki içinde olduğu ve durumdan haberdar olduğu, keza dava dışı ... Pet Ltd. Şti."nin davacıya 23.08.2010 tarihinde keşide ettiği ihtarname içeriğinden taraflar arasında bir başka deyişle davacı ile dava dışı ... Pet. Ltd. Şti. arasında bayilik sözleşmesinin kurulduğu açıktır. Mahkemece bu yön gözetilerek, davalı ... Gıda Ltd. Şti."ye iş bu davanın yöneltilip yöneltilemeyeceği hususu üzerinde yeterince durulup, karar yerinde tartışılarak, gerekçeleri de gözetilerek bir karar verilmesi gerekirken, bu yönün gözardı edilmesi de doğru görülmemiştir.”denilmek suretiyle hüküm bozulmuştur.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde davacı yanca yapılan sabit yatırımlardan sözleşmenin sona ermesi ve intifa hakkının terkininden sonra davalının yararlanma imkanı bulunduğu, davacı yanca yapılan sabit yatırım niteliğindeki satış ve hizmet binası, fırın, lokanta ve benzeri sabit yatırımların değerinin talep edilen miktardan fazla olduğu, sözleşme sonrası yerin kiraya verilerek kullanıldığı, sözleşmenin sona ermesi ve davacı yararına tesis edilen intifa hakkının terkininden sonra sabit yatırımların taşınmaz üzerinde kaldığı, davalı köy tüzel kişiliğine ait taşınmazda bir başka akaryakıt bayisi tarafından aynı yatırımların kullanılarak satış işlemlerinin devam ettiği, dava konusu sabit yatırımların davalıya ait taşınmazda değer artışına neden olduğu, davalının bu tesislerle birlikte taşınmazı başka bir bayiye kullandırarak ticari faaliyetine devam ettiği, sabit yatırımların değer artırıcı kısmının arsa sahibinden tahsili gerektiği, sabit yatırım olarak kabul edilecek olan ve davacı tarafından sökülüp götürülemeyecek nitelikteki yatırımın bedelinin talep edilen miktardan fazla olması nedeniyle istemin kabulü gerektiği, davalı ... Gıda Ltd."nin davacı şirketin bayisi olduğu, ticari ilişkinin bir süre devam etmesinden sonra ticari işletmesini 29.12.2009 tarihinde dava dışı şirkete devir ettiği, davacının devirden haberdar olduğu ve yeni işletmeci ile bayilik sözleşmesi kurması karşısında anılan davalıya dava yöneltilmesinin yerinde olmadığı gerekçesiyle davalı ... Gıda Mad. Petrol Temizlik Otomotiv Tic. Ve San. Ltd. Şti."ye yönelik davanın pasif husumet yönünden reddine, diğer davalı ... kişisine yönelik davanın kabulü ile 23.232,91.TL"nin dava tarihinden itibaren değişen oranlarda avans faiziyle birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1- Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin aşağıdaki bent kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2- Davacı müddeabihi faizi ve faizin KDV’si ile talep etmiş, mahkemece davanın kabulüne karar verildiği halde faizin KDV’si hakkında karar verilmemiştir. 3065 sayılı Katma Değeri Vergisi Kanunu"nun 24/c maddesinde matraha dahil unsurlar arasında “Vade farkı, fiyat farkı, kur farkı, faiz, prim gibi çeşitli gelirler ile servis ve benzer adlar altında sağlanan her türlü menfaat, hizmet ve değerler.” gösterilmiştir. Anılan Kanunu"nun 24/c maddesi uyarınca faiz alacağı da KDV matrahları arasında gösterildiğinden faize de KDV istenebilecektir. Bu nedenle mahkemece davacının hüküm altına alınan alacağın faizine KDV eklenmemesi doğru olmamış ise de, bu husus yeniden yargılamayı gerektirmediğinden hüküm fıkrasının 4. bendinde yer alan “...değişen oranlarda avans faiziyle birlikte...” sözcüklerinin hüküm fıkrasından çıkarılarak yerine “...değişen oranlarda avans faizi ve faizin KDV’si ile birlikte...” sözcüğünün eklenmesine, hükmün bu şekilde düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle, mahkeme kararının hüküm fıkrasının 4. bendindeki “...değişen oranlarda avans faiziyle birlikte...” kelimesinin çıkartılarak yerine “..değişen oranlarda avans faizi ve faizin KDV’si ile birlikte...” sözcüğünün eklenmesine, hüküm fıkrasının düzeltilmiş bu şekliyle ONANMASINA, peşin harcın istek halinde temyiz eden davacıya iadesine, 10/09/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.