MAHKEMESİ : Kayseri (Kapatılan) 3. Asliye Ticaret Mahkemesi
TARİHİ : 28/05/2013
NUMARASI : 2012/299-2013/148

Taraflar arasındaki alacak davasının bozma kararına uyularak yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkilinin davalı kooperatife 1997 yılında ortak olduğunu, kur"ada müvekkiline A-2 blok 1. kat 3 nolu dairenin isabet ettiğini, müvekkiline ait dairenin teslim edilmemesi üzerine kooperatife dairenin teslimi için çekilen ihtara, dairenin teslim edilmeyeceği şeklinde cevap verildiğini, müvekkilinin diğer ortaklar gibi ödemelerini yapmasına rağmen konutun teslim edilmediğini ileri sürerek, A-2 blok, 1. kat, 3 nolu dairenin müvekkiline aidiyetinin tespiti ile tescilini ya da konutun rayiç değerinin müvekkiline ödenmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı kooperatif, davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, davacının aidat borcu bulunduğundan tescil talebinde bulunamayacağı, tazminat talebine ilişkin olarak da normal bir üyenin ödemelerinin miktarının ne olduğunun ispatlanamadığı gerekçesiyle davanın reddine dair verilen karar, davacı vekilinin temyizi üzerine Dairemizin 17.01.2012 tarih ve 2011/3842 E, 2012/91 K. sayılı ilamıyla, davacının TMK"nın 6. maddesi uyarınca dava dilekçesinde belirttiği hususları ispat ile mükellef olduğu, davacının dayandığı delillerin, davalı tarafından getirilmemesinin tek başına davanın reddi için yeterli olmadığı, ispat yükünün davacıda olduğu gözetilerek, kooperatifin tüm defter, kayıt ve belgeleri ile alınan genel kurul kararları üzerinde keşif yapılmak suretiyle bilirkişi incelemesi yaptırılarak, genel kurul kararları bu suretle temin edilemediği takdirde Ticaret Sicil Memurluğu"ndan genel kurul karar örnekleri getirtilip, konusunda uzman bilirkişi heyetine inceleme yaptırılıp, bilirkişi raporu aldırılarak davacının kooperatife borcu bulunup bulunmadığı da tespit ettirilerek oluşacak uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerektiği belirtilerek, bozulmuştur.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, üyelere tahsis edilen dairenin rayiç değerinin 75.000,00 TL, normal ödemesini gerçekleştiren bir üyenin toplam ödemelerinin dava tarihine taşınmış değerinin 197.764,00 TL, sağlanan yararın (-122,764,00 TL), eksik ödeme yapan üyenin yaptığı ödentilerin dava tarihine taşınmış değerinin 47.046,00 TL, tazminatı tutarının ise 76.250,28 TL olduğu, bilirkişi raporunda 47.046,00 TL ile 29.204,28 TL"nin toplanması gerekirken yanlışlıkla çıkarılarak tazminat miktarının 17.841,00 TL olarak belirtildiği ancak, bu miktarların toplanması gerektiğinden talep edilebilecek tazminat miktarının 76.250,28 TL olması gerektiği, rapordaki basit işlem hatasının genel dört işlem bilgisi ile çözülebilecek mahiyette görüldüğünden ek rapor alınması yoluna gidilmediği, davacının 76.250,28 TL alacağı olmasına rağmen davacı dava dilekçesinde 7.000,00 TL, 06.01.2009 tarihli ıslah dilekçesi ile de 68.000,00 TL talep ettiği, taleple bağlı kalınarak 75.000,00 TL tazminata hükmedilmesi gerektiği, tescil edilebilecek daire olmadığının anlaşıldığı gerekçesiyle, davacının tazminat talebinin kabulüne ile 7.000,00 TL"nin dava tarihi olan 06.06.2007 tarihinden itibaren, 68.000,00 TL"nin ise ıslah tarihi olan 06.01.2009 tarihinden itibaren işleyecek değişken oranlı yasal faizi ile birlikte davalı kooperatiften alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
Kararı, davalı kooperatif vekili temyiz etmiştir.
Dava, kendisine konut tahsis edilemeyen üyenin tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece, Dairemizin yerleşik içtihatlarında eksik ödemesi olan üyeler için öngörülen beş aşamalı formüle göre davacının isteyebileceği tazminat miktarına ilişkin bilirkişi kurulundan rapor alınmış, bilirkişi kurulunca bu miktar 17.841,00 TL olarak bulunmuştur. Mahkemece, bilirkişi raporunda hesap hatası yapıldığı sonucuna varılmış olup, bilirkişi raporunda davacının dairesinin rayiç bedeli olarak belirlenen 75.000,00 TL"nin de üstünde 76.250,28 TL istenebileceğinin kabulü ile 75.000,00 TL olan taleple bağlı kalınarak, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bir yapı kooperatifinin ana amacı ortakların akçalı yükümlülüklerini yerine getirmeleri karşılığında anasözleşmeye uygun, konut ya da işyeri teslim etmektir. Çeşitli nedenlerle konut ya da işyeri tahsisi imkansızlığı ortaya çıktığında ortağın uygun bir tazminat isteme hakkı bulunmaktadır. Normal ödemesini yapıp konut sahibi olan üyelerle eşit miktarda ödemesi bulunduğu tespit edilen, diğer anlatımla eksik ödemesi bulunmadığı belirlenen, ancak kendisine konut tahsis ve teslimi yapılamayan ortağın ödemesi eksik olmayan diğer üyelere verilen emsal bir konutun dava tarihi itibariyle rayiç değerini talep edebileceğinin, hiç ödemesi yok ise konut karşılığı tazminat isteminin reddi gerektiğinin kabulü gerekir. Eksik ödemesi olan bir üyenin konut karşılığı tazminat alacağının hesaplanma şekli ise Dairemizin yerleşik uygulamalarında beş aşamalı olarak formüle edilmiştir.
Bilirkişilerce, hesaplama formülü doğru uygulanmış ve tazminat miktarı 17.841,00 TL olarak belirlenmiş olup, mahkemece bu meblağa hükmedilmesi gerekirken, formülde belirlenen sağlanan yararın (-122.764,00 TL) olduğu gözardı edilerek, işlemin bütün aşamalarındaki değerler (+) olarak değerlendirilip, toplama işlemi yapılması suretiyle esasen eksik ödemesi olduğu anlaşılan davacı ortağın, eksik ödemesi olmasa idi isteyebileceği 75.000,00 TL olan rayiç değerin de üstünde olan 76.250,28 TL tazminata hak kazandığı sonucuna varılıp, taleple bağlı kalınarak 75.000,00 TL tazminata hükmedilmesi doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 24.11.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.