Davacı, iş kazası sonucu maluliyetinden doğan maddi ve manevi tazminatın ödetilmesi davasının yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerle gerçekleşen 32.000.00 YTL manevi tazminatın yasal faizi ile birlikte davalılardan A.-E.Mad. Ltd. Şti. ile D.Y."dan kusurları oranında alınarak davacıya verilmesine, Y.E.Mad. Ltd. Şti. açısından davanın reddine ilişkin hükmün süresi içinde temyizen incelenmesi davacı vekilince istenilmesi ve duruşma talep edilmesi üzerine dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 4.3.2008 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü davacı vekili Av. M. S. geldiler. Karşı taraf davalılar adına kimse gelmedi. Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın sözlü açıklaması dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek aynı gün Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği konuşulup düşünüldü, ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava 13.06.2001 tarihinde meydana gelen iş kazasında yaralanarak % 58,00 oranında meslekte kazanma gücünü kaybeden sigortalının maddi ve manevi zararlarının giderilmesi istemine ilişkindir.
Mahkemece davacının maddi tazminat isteminin feragat nedeniyle reddine, manevi tazminat istemiyle ilgili olarak ise; iş kazasının Y.E.Maden. Orman Ürünleri Mak. Paz. Ltd. Şti.’ne ait ruhsat sahası içerisindeki madende veya bu davalı tarafından rödovas ile işletmesi A.Madencilik Ltd. Şti’ne verilen madende meydana geldiğinin ispatlanamadığından davalı Y.E.Madencilik Orman Ürünleri Mak. Paz. Ltd. Şti.’ne yönelik manevi tazminat davasının reddine, davalılar D.Y.ve A.Maden.Ltd. Şti bakımından ise, manevi tazminat isteminin ise kısmen kabulü ile %50 kusura karşılık 23.000,00YTL manevi tazminatın davalı A.Maden.Ltd. Şti’den, % 20 kusura karşılık 9.000,00-YTL manevi tazminatın davalı D. Y.dan tahsiline karar verilmiş ve bu karar davacı vekili tarafından süresinde temyiz edilmiştir.
Olayın oluş şekline, müterafik kusur oranlarına, husule gelen elem ve ızdırabın derecesine, tarafların sosyal ve ekonomik durumuna, paranın alım gücüne, özellikle 26.6.1966 gün ve 1966/7-7 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı"nın içeriğine ve öngördüğü koşulların somut olayda; gerçekleşme biçimine, oranına, niteliğine hak ve nesafet kurallarına göre, davacı yararına hükmedilen manevi tazminatın “az” olduğu açıkça belli olmaktadır.
Öte yandan davacı hüküm altına alınacak manevi tazminatın davalı D. Y.dan kusuru oranında, davalı Şirketlerden ise müteselsilen tahsilini istemiştir. Birden çok kimsenin birlikte neden oldukları zarardan sorumluluklarını düzenleyen B.K.nun 50.maddesi, ya da birden çok kimsenin değişik nedenlerle meydana getirdikleri aynı zarardan
sorumluluklarını düzenleyen B.K.nun 51.maddesi uyarınca ve aynı Yasanın 142.maddesi hükmüne dayanılarak, zararın tümünün, müteselsil sorumlulardan biri aleyhine açılacak bir dava ile istenilebileceği gibi, sorumluların hepsi aleyhine açılacak tek bir dava ile de talep edilebilir. Hal böyle olunca, hüküm altına alınacak manevi tazminattan, davalı D. Y.’ın kusuru ile orantılı olarak, davalı A.Maden.Ltd. Şti’nin ise tamamen sorumlu olacağının kabulü gerekirken, Davalı A.Maden.Ltd. Şti’nin de kusuru kadar manevi tazminattan sorumlu olduğunun kabulü ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olmuştur.
3-Davacının Y.E.Maden.Orman Ürünleri Mak. Paz. Ltd. Şti.’ne yönelik davanı reddine ilişkin temyiz itirazlarına gelince; Dava konusu kaza ile ilgili olarak Mengen Asliye Ceza mahkemesinde yapılan yargılama sırasında Eneji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden işleri dairesinin cevabi yazılarıyla Kazanın meydana geldiği B.ili G.beldesinde A. Maden. Ltd. Şti. adına ruhsat kaydının ya da rödovans sözleşme kaydının bulunmadığı, İR 72 sayılı işletme sahasının ruhsatının ise Y.E.Maden.Orman Ürünleri Mak. Paz. Ltd. Şti.’ne adına bulunduğu bildirilmiştir. Mahkemece, anılan işletme sahasının dava konusu kazanın meydana geldiği maden ocağını kapsayıp kapsamadığı belirlenmeksizin davacının bu yönde talebinin bulunmadığından bahisle sonuca gidilmesi hatalı olmuştur.
İş ve Sosyal güvenlik hukuku ile ilgili düzenlemeler nitelikçe kural olarak kamu düzeniyle ilgilidir. Bu bakımdan, kusur ve hesap raporlarının alınması ve sair hususların incelenmesi davanın niteliği göz önünde tutularak, giderek gerçeğin saptanması yönünden tarafların istemlerine bakılmaksızın hakimin görevi gereğince resen yerine getirmesi gereken hususlardandır. Mahkemece kazanın meydana geldiği maden ocağının bulunduğu sahanın işletme ruhsatının kimin adına olduğu gerektiğinde mahallinde belirlendikten sonra sonuca gidilmelidir. Bunun için de gerektiğinde mahallinde keşif yapılmak suretiyle kazanın meydana geldiği maden ocağının işletme ruhsat sahibi belirlenmeli ve bundan sonra davalı Y.E.Madencilik Orman Ürünleri Mak. Paz. Ltd. Şti.’nin durumu değerlendirilmelidir Mahkemece yukarıda açıklanan maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, davacı yararına takdir edilen 550.00 YTL duruşma Avukatlık parasının karşı tarafa yükletilmesine, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 04.03.2008 gününde oybirliğiyle karar verildi.
