Belgesiz Zilyetlik - Davanın Duruşmalı Yapılması - Yargıtay 16. Hukuk Dairesi 2007/165 Esas 2007/793 Karar Sayılı İlamı

16. Hukuk Dairesi 2007/165 E., 2007/793 K.

16. Hukuk Dairesi 2007/165 E., 2007/793 K.

• BELGESİZ ZİLYETLİK
• DAVANIN DURUŞMALI YAPILMASI

• 3402 S. KADASTRO KANUNU [ Madde 14 ]

"İçtihat Metni"

Taraflar arasında kadastro tesbitinden doğan dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca duruşmalı olarak incelenmesi istenilmekle; duruşma için belli edilen gün ve saatte temyiz eden taraftan gelen olmadı. Aleyhine temyiz istenilen Hazine vekili Avukat S.... geldi. Gelen tarafın yüzüne karşı duruşmaya başlandı. Sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmanın bittiği bildirildi. Süresi içinde inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu.

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

Kadastro sırasında 11 ve 224 parsel sayılı 13.000 ve 5.950 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlar, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle Kasım adına tesbit edilmiştir. Davacı Hazine, zilyetlikle mülk edinme koşullarının oluşmadığı iddiasına dayanarak dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kabulüne ve çekişmeli taşınmazların Hazine adına tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Kasım mirasçılarından Yılmaz tarafından temyiz edilmiştir.

Mahkemece 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 14. maddesinde yazılı miktar sınırlarının aşıldığı gerekçe gösterilerek davanın kabulüne karar verilmiş ise de yapılan değerlendirme usul ve yasaya uygun değildir. Kadastro Mahkemesince uyuşmazlığın, kadastro tespit günündeki hukuksal duruma göre ve kazanılmış haklar nazara alınarak çözümlenmesi zorunludur. Dava konusu taşınmazların kadastro tesbitleri 16.09.1954 ve 08.10.1954 tarihlerinde 5602 sayılı Tapulama Kanunu hükümlerine göre yapılmıştır. Sözü edilen yasa, zilyetlikten iktisap edilebilecek taşınmazların toplam miktarı hususunda bir sınırlama içermemektedir.

Ancak sınırsız kazanımlar yönünden görülen sakınca üzerine 17.03.1954 tarihinde yürürlüğe giren 6335 sayılı Yasayla 5602 sayılı Yasa"nın 13. maddesinde değişiklik yapılarak belgesiz zilyetlikten mülk edinilebilecek taşınmazların miktarı beher taşınmazda 20 dönüm olarak sınırlandırılmış ve bu miktarı aşan taşınmaz iktisabında 10 yıl ve daha önceki tarihli vergi kaydının mevcudiyeti aranmıştır. 12.07.1966 tarihinde yürürlüğe giren 766 sayılı Tapulama Kanununun 33. maddesi, her bir taşınmazda 20 dönüm olan miktar sınırını 100 dönüme çıkarmıştır. Hukukumuzda, belgesiz zilyetlikten edinilebilecek taşınmazların toplam yüzölçümü hususunda ilk sınırlama 766 sayılı Yasa"nın 33. maddesini değiştiren ve 26.07.1972 tarihinde yürürlüğe giren 1617 sayılı Kanun ile getirilmiştir. Bu değişiklikle beher taşınmazın 20 dönümlük miktarının belgesiz zilyetlikle edinilebileceği kabul edilmiş ancak bu yolla kazanılacak taşınmazların büyüklüğünün bir tapulama bölgesinde 50 dönümü geçemeyeceği hükmüne yer verilmiştir. Aynı kanunla getirilen ek madde, sözü edilen değişikliğin yasanın neşir ve ilan edildiği tarihe kadar açılmış bulunan davalarda uygulanamayacağı hükmüne amirdir.

09.10.1987 tarihinde yürürlüğe giren 3402 sayılı Kadastro Kanunu ise belgesiz zilyetlikten mülk edinilebilecek taşınmazların miktarını aynı çalışma alanı içinde kuru toprakta 100, sulu toprakta 40 dönüm olarak belirlemiş, fazlası için 14. maddede yazılı belgelerin mevcudiyetini şart koşmuştur. Somut olayda, tesbit gününde 5602 sayılı Yasa"nın 6335 sayılı Yasa ile değişik 13. maddesi yürürlükte olmakla birlikte yargılamanın devamı sırasında yürürlüğe giren 766 sayılı Yasa"nın 33. maddesi zilyet lehine hüküm içermekte olup anılan bu madde davalı taraf açısından kazanılmış hak oluşturmaktadır. Buna göre diğer koşulların varlığı halinde davalı tarafın belgesiz zilyetlikten her bir parça taşınmazda 100 dönüm miktarında mülk edinmesi mümkün bulunmaktadır.

Mahkemece, lehe bulunan yasa hükümleri doğrultusunda inceleme ve araştırma yapmak gerekirken 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 14. maddesinde yazılı miktar sınırlamaları esas alınarak karar verilmesi isabetsizdir. Hal böyle olunca, doğru sonuca ulaşabilmek için mahkemece, taşınmazlar başında keşif yapılarak yerel bilirkişi ve taraf tanıklarından taşınmazların öncesi, üzerlerindeki zilyetliğin başlangıç tarihi ve sürdürülüş biçimi hakkında ayrıntılı bilgi alınmalı, nizalı taşınmazların bitişiğinde davalı taraf adına belgesiz zilyetlikten edinilmiş taşınmaz bulunup bulunmadığı, var ise aynı bütünden bölünen taşınmazların miktarının 100 dönümü geçip geçmediği araştırılmalı, uzman ziraatçi bilirkişiden taşınmazların niteliği hususunda rapor istenmeli, komşu parsellere ait kadastro tutanakları ve dayanağı belgeler getirtilerek bilirkişi ve tanık sözleri denetlenmeli, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilip miktar sınırlaması yönünden davalı lehine olan 766 sayılı Yasa"nın 33. maddesinin 1617 sayılı Yasayla yapılan değişiklikten önceki hükümleri dikkate alınmak suretiyle sonucuna göre bir karar verilmelidir.

Eksik inceleme ve yanlış değerlendirmeyle karar verilemez. Temyiz itirazlarının bu nedenlerle kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 20.3.2007 gününde oybirliği ile karar verildi.