Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2010/4508 Esas 2010/5453 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

Davacılar vekili tarafından, davalı aleyhine 28.11.2007 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı tesisi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 04.03.2010 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

K A R A R

Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesine dayanılarak açılmış geçit hakkı kurulmasına ilişkindir.
Davacılar, 145 ve 149 parsel numaralı taşınmazlarının genel yol ile bağlantısının bulunmadığını belirterek, taşınmazları yararına, davalıya ait 148 parsel numaralı taşınmaz üzerinden geçit hakkı kurulmasını talep etmişlerdir.
Mahkemece; 145 ve 149 numaralı parseller maliki davacılar yararına, davalıya ait 148 parsel numaralı taşınmaz üzerinden, 30.12.2008 tarihli fen bilirkişisinin 1 numaralı krokisinde yeşil renkle ve (Y1) işareti ile gösterilen kısımdan ve 149 parsel yararına, 145 parselden (Y2) işareti ile gösterilen kısımdan geçit hakkı tesisine karar verilmiştir.
Hüküm davalı ... tarafından temyiz edilmiştir.
1-Yapılan yargılamaya, toplanan deliller ve tüm dosya içeriğine göre davalı ...’in aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Eldeki davada, dava; 28.11.2007 tarihinde açılmış, hüküm 04.03.2010 tarihinde verilmiştir. Mahkemece 20.01.2009 tarihli ziraat bilirkişi raporuna göre, 01.12.2008 tarihli keşifte yapılan inceleme ile 2007 yılı değerleri nazara alınarak hesaplanan geçit hakkı bedelinin ödenmesine hükmedilmiştir. Bedel tespiti ile hüküm tarihi arasında 3 yıla yakın bir süre geçmiştir. Bedelin saptanmasından sonra hüküm tarihine kadar taşınmazın değerinde önemli derecede değişim yaratabilecek uzunca bir süre geçmiş veya bedel tespitinden sonra yörede taşınmazın değerini artıracak değişiklikler meydana gelmiş olabilir. Mahkemece geçit hakkı bedeline ilişkin değer, dava tarihi olan 2007 yılı esas alınarak belirlendiğinden, bu gibi durumlarda mülkiyet hakkı kısıtlanan taşınmaz malikinin mağduriyetine neden olmamak ve diğer tarafın hakkın kötüye kullanılması sonucunu doğuracak olası davranışlarını önlemek için mahallinde keşif yapılarak uzman bilirkişi aracılığı ile objektif kıstaslar esas alınarak hüküm tarihine yakın yeni bir değer tespiti yapılmalıdır.
Bunun yanında; geçit hakkı bir taşınmaz lehine diğer taşınmaz aleyhine ve taşınmazlara bağlı olarak kurulur ayrıca fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesi ve Dairemizin yerleşmiş içtihatlarına göre geçit bedelinin hükümden önce yüklü taşınmaz malikine ödenmek üzere mahkeme veznesine depo ettirilmesi ve hükümle kurulan geçit hakkının Türk Medeni Kanunu’nun 748/3. maddesi uyarınca Tapu Sicilinin beyanlar sütununda gösterilmesine karar verilmesi gerekir.
Kabule göre de; geçit hakkı tesis edilen taşınmaz için belirlenen bedelin hükümden önce depo ettirilmemesi ve hüküm fıkrasında “davacılar lehine geçit hakkı tesisine” şeklinde hüküm kurulması da doğru olmamıştır.
Hükmün açıklanan nedenlerle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte yazılı nedenlerle davalı ...’in diğer temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte yazılı nedenlerle kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde yatırana iadesine, 10.05.2010 tarihinde oybirliği ile karar verildi.