10. Hukuk Dairesi 2017/5001 E. , 2017/7770 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, davacının hizmet süresinin tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilâmında belirtildiği şekilde davanın hak düşürücü süreden reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasanın 79/10. maddesi olup bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davaların, kamu düzeniyle ilgili olduğu ve bu nedenle de özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğu açıktır. Bu çerçevede, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re"sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Bu tür davalarda, davacının çalışmasının gerçekliği, işin ve işyerinin kapsam ve niteliğiyle süresinin belirlenebilmesi amacıyla; çalışmaları ile ilgili tüm belgeler davalı kurumdan; puantaj kayıtları ve ücret tediye bordrolarının asılları işverenden getirtilmeli, iş bu belgelerden sigortalının imzasını içerenler ...ünden imzanın aidiyeti davacı tarafından kabul edilenler ile inkar edilip de aidiyeti ehil bilirkişi incelemesiyle saptananlardan yine davacı tarafından hata-hile-ikrah durumu iddia ve ispat edilemeyenler bakımından, işbu yazılı belgelerin aksi eşdeğerde delillerle kanıtlanması için davacıya delilleri sorulmalı; dava konusu dönemde işyeri devri yada işverenler arasında organik bağ bulunup bulunmadığı araştırılmalı, davacı ile birlikte çalışan ve işverenlerin bordrolarında kayıtlı kişiler ile, aynı yörede komşu veya benzeri işleri yapan başka işverenler ve bu işverenlerin çalıştırdığı bordrolara geçmiş kişiler re"sen saptanarak bilgi ve görgülerine başvurulmalı, bunun dışında sigortalının kayıtlarda gözükmeyen çalışmalarının hangi nedenlerle kayıtlara geçmediği ya da bildirim dışı kaldığı hususu gereğince araştırılmalı, tespiti istenen dönemde davalı işyerinde kurum müfettişlerince inceleme yapılıp yapılmadığı sorulmalı, inceleme yapılmışsa belgeler getirtilmeli, yargılama sürecinde dinlenen tanık anlatımlarının değerlendirilmesinde, iş yerinin kapsamı, kapasitesi ve niteliği nazara alınmalıdır.
Davacı 22.10.1984 yılında davalı şirkete ait ... Şubesinde çalımaya başladığını halen ... Şubesinde çalışmaya devam ettiğini, 22.10.1984-1991 arası çalışmalarının kuruma bildirilmediğini, ileri sürerek bu tarihlerin tespitini istemiştir. Mahkemece toplanan deliller, hüküm kurmaya yeterli ve elverişli değildir. Davalı vekili 01.05.1992 de de çalışmaya başladığını ve bildirimlerin bu tarihten sonra düzenli olarak yapıldığını ileri sürmüştür.
Davacının getirtilen hizmet döküm cetceline göre, 01.05.1991 - 15.09.1991 arası dava dışı 231073 sicil nolu Hakkı Alıcı adına kayıtlı işyerinden bildirimlerinin yapıldığı kurum kayıtlarına görede bu işyerinin 02.05.1988 de temizlik işi kolunda kaydının yapıldığı, 15.09.1991 - 30.04.1992 arasında yine dava dışı ...sicil nolu işyeriden bildiriminin yapıldığı ancak Kurum yazı cevabına göre bu işyerinin bilinmediği, 01.05.1992 - 01.11.2000 tarihleri arasında 570444 sicil nolu ...End. Temizlik Reklam Hiz. Tic Ltd. Şti. tarafından yapıldığı, 01.11.2000 - 01.05.2001 tarihleri arasında ... sicil nolu işyerinden bildirimlerin yapıldığı ve yine 01.05.2001- 06.06.2017 tarihleri arasında ...sicil nolu ... İnsan Kaynakları Destek Hiz. Tic. Ltd. Şti."den bildirimlerin yapıldığı sabit olmakla, bu işyerlerinden, 15.09.1991 - 30.04.1992 arasında bildirim yapılan ...sicil nolu ve 01.11.2000 - 01.05.2001 tarihleri arasında ... sicil nolu işyerlerinin faaliyet konusunun araştırılması ve davacının bildiriminin yapıldığı bütün işyerleri ile davalı arasında taşeronluk sözleşmesinin varlığı araştıralarak, taşeronluk sözleşmesinin varlığının tespit edilmesi halinde dava konusu dönemi içinde fiili çalışmanın tespiti hususunda ilkeler çerçevesinde deliller toplanmak suretiyle varılacak sonuca göre karar verilmelidir.
Mahkemenin, yukarıda açıklanan esaslar doğrultusunda araştırma yaparak, elde edilecek sonuca göre karar vermesi gerekirken, eksik inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurması usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu ...leri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 09.11.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.