MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin 14.05.2014 tarihinde 6111 sayılı Kanun"un 166. maddesi uyarınca... Milli Eğitim Müdürlüğünde çalışmaya başladığını, önceki işveren davalı belediyenin bir kısım alacakları müvekkilinin banka hesabına aktardığını ancak bunun eksik olarak aktarıldığını, davacıdan zorla ibraname alındığını, izin yardımı ve ücretlerinin ödenmediğini, Toplu İş Sözleşmesinden kaynaklı alacaklarının ödenmediğini ileri sürerek, sözleşme ikramiyesi, maaş farkı, fazla çalışma ücreti, devlet ikramiyeleri alacağı, bayram harçlığı, giyim yardımı ücreti, yıllık izin ücreti, yıllık izin yardımı, gece zammı, servis ücreti alacaklarını talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının 14.05.2014 tarihinde yasadan kaynaklı olarak başka bir kuruma nakledildiğini, davacının ibraneme imzaladığını, bu ibraname uyarınca herhangi bir alacağının kalmadığını, davacının temizlik işçisi olduğunu ve gece çalışması ile fazla çalışmasının bulunmadığını, halen çalıştığı için kullandırılmayan izinlerden müvekkili belediyenin sorumlu olmadığını, davacı ve davacı gibi benzer işte çalışanların haftada 5 gün ve günde 8 saat üzerinden çalıştıklarını, haftalık 40 saat çalışma olduğunu ve hafta sonları çalışmanın olmadığını, genel tatil günlerinde çalıştırılmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti :
Mahkemece, bilirkişi raporu doğrultusunda, ibranamenin niteliği gereği geçerli olduğu, ödenen miktarların alacaklardan mahsup edildiği, davacının ilave tediye alacağı bulunduğu, kullandığı izinler için yıllık izin yardım alacağının bulunduğu ve ayrıca dinlenen tanık beyanları neticesinde haftalık 5 saat fazla çalışmanın bulunduğu, Toplu İş Sözleşmesine göre haftada 5 saat gece zammının bulunduğu, iş sözleşmesi sona ermediğinden ve devredildiğinden yıllık ücretli izin alacağının muaccel olmadığı, maaş farkının bulunmaması, sözleşme gereği ödenmesi gereken ikramiyenin ödendiğinin ibranamede belirtilmesi, giyim yardımı ve bayram ikramiyesinin ödenmesi, Toplu İş Sözleşmesinde servise ilişkin hüküm bulunmaması nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalı vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Davacı işçinin fazla çalışma ve gece çalışması yapıp yapmadığı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp ispatlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda iş yeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, iş yeri iç yazışmaları, delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın bu tür yazılı belgelerle ispatlanamaması durumunda tarafların dinletmiş oldukları şahit beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada gözönüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille söz konusu olabilir. Buna karşın, bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda dahi, işçinin geçerli bir yazılı belge ile bordroda yazılı olandan daha fazla çalışmayı yazılı delille ispatlaması gerekir. Bordrolarda tahakkuk bulunmasına rağmen bordroların imzasız olması halinde ise, varsa ilgili dönem banka ve tüm ödeme kayıtları celp edilmeli ve ödendiği tespit edilen miktarlar yapılan hesaplamadan mahsup edilmelidir.
Fazla çalışmanın yazılı delil ya da tanıkla ispatı imkan dahilindedir. İşyerinde çalışma düzenini bilmeyen ve bilmesi mümkün olmayan tanıkların anlatımlarına değer verilemez. Bunun gibi tanıkların soyut beyanları da ispat açısından yeterli değildir. Tanık beyanlarının soyutluktan uzak, günlük çalışma süresinin başlangıç ve bitiş saatleri ile ara dinlenmesi konusunda net ve kesin olması gerekir.
Somut uyuşmazlıkta, davacı dava dilekçesinde çalışma saatlerini somutlaştırmaksızın fazla mesailerinin ana paralarının eksik ödendiğini, gece çalışması yaptığını ve karşılığının ödenmediğini iddia etmiş, davalı çalışanların haftada 5 gün ve günde 8 saat üzerinden çalıştıklarını, haftalık 40 saat çalışma olduğunu, davacının gece çalışmasının ve fazla çalışmasının bulunmadığını savunmuştur.
Hükme esas alınan bilirkişi raporunda; davacı tanığının beyanının esas alındığı belirtilerek davacının mesai saatleri 05.00-10.00, 13.00-17.00 saatleri olarak belirlendiği, davacının haftalık 40 saati aşan 5 saat fazla mesai ücreti alacağının hesaplandığı, yine Toplu İş Sözleşmesinin "gece zammı" başlıklı 82. maddesindeki; "saat 20.00 ile saat 06.00 saatleri arası geceye tekabül eder" düzenlemesine göre 05.00-06.00 saatleri arası 1 saat gece çalışması olarak kabul edilerek haftalık 5 saat gece zammı alacağı hesabı yapıldığı görülmüştür.
Dosya kapsamına göre, bir davacı tanığı davacının çalışma saatleri konusunda beyanda bulunmamış olup diğer davacı tanığı ise aynen; "Süpürgede çalışanlar için sabah 05:00 de bir servis vardır" şeklinde beyanda bulunmuş, mesainin başlangıç saatiyle ilgili beyanda bulunmamış, aynı tanık aynen; "temizlikte gece çalışması yoktur" şeklinde beyanda bulunmuştur. Buna göre davacının çalışmasının saat "05.00" da başladığının kabulü mümkün değildir. Dosya içeriğinde bulunan ve vardiya saatlerini gösteren belediyeye ait çizelgede davacının imzası bulunmamakta ise de süpürgeci olarak çalışanlar için çalışma saatlerinin 06.00-10.00, 13.00-17.00 saatleri olarak gösterildiği anlaşılmıştır.
Bu itibarla; davacının fazla çalışma ücreti ve gece zammı alacağının ispatlanamadığından reddi gerekirken yazılı şekilde kabulü hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
3-Davacının ilave tediye alacağının hesabı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
İlave tediye alacağının kapsamı, yararlanacaklar, yararlanma şartları, miktarı ve ödeme zamanı 6772 sayılı "Devlet ve Ona Bağlı müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması Hakkındaki Kanun" ile düzenlenmiştir.
6772 sayılı Kanun"un 4. maddesinde ilave tediye alacağının nasıl hesaplanacağı belirtilmiştir. Buna göre aylık olarak bu alacağın hesaplanmasında, fazla mesai, evlilik, çocuk zamları veya primleri, ayni yardımlar, hafta ve genel tatil ücretleri gibi esas ücrete dahil olan ödemeler dikkate alınmaz. Bu düzenleme nedeni ile ilave tediye alacağının bir ay için 26 gün üzerinden hesaplanması gerekir.
Somut uyuşmazlıkta, hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının ilave tediye alacağı hesaplanırken çıplak yevmiyesi üzerinden hesaplama yapılmadığı, bayram mesaisi, fazla çalışma ücreti, asgari geçim indirimi, sosyal yardım, yemek yardımı, aile yardımı, çocuk yardımı gibi ödemelerin de dahil edildiği ücretinin esas alındığı anlaşılmış olup bu husus bozmayı gerektirmiştir.
4-Davacının yıllık izin yardımı alacağının hesabı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
İzin yardımı, Toplu İş Sözleşmesinin 72.maddesinde; "izne çıkmadan önce 10 günlük net yevmiyeleri tutarında izin yardımı yapılır."şeklinde düzenlenmiş olup bu hüküm uyarınca davacının yıllık izin yardımı alacağının çıplak yevmiyesi üzerinden hesaplanması gerekirken birakım ücret ve sosyal yardımların eklendiği ücreti üzerinden hesaplanması da hatalı olup bozma sebebidir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 17.03.2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.